Reuters’ın aktardığına göre Merkez Bankası (MB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu bugün Türkiye’yi ziyaret eden Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) yetkilileriyle iki ülke arasında olası bir swap anlaşmasına yönelik ön görüşme yürütüyor.
Reuters’a bilgi veren konu hakkında bilgi sahibi iki kaynak da Kavcıoğlu’nun bugün ‘cumhurbaşkanlığı’nda gerçekleştirdiği görüşmeleri doğruladı. MB konuya ilişkin yorum yapmadı.
Abu Dabi yetkililerinin bugün Türkiye’ye gerçekleştirdikleri ziyarette Türkiye’ye doğrudan yatırımları da kapsayan bir dizi yatırım anlaşması da imzalanıyor.
Türkiye ve BAE on yıl önce gerçekleşen Arap ayaklanmalarından bu yana bölge ülkelerinde nüfuz sahibi olabilmek için birbirleriyle rekabet ediyor. İki ülke Libya’daki iç savaşta karşı tarafları desteklemiş ve fikir ayrılıkları Doğu Akdeniz ile Körfez ülkeleri arasındaki gerilimde de kendini göstermişti. Gerilim sonrası iki ülke arasında ilk kez bu kadar kapsamlı ekonomik anlaşmalar imzalanıyor.
Net rezervler eksi 35 milyar dolar seviyesinde
MB tarafından 18 Kasım’da yayınlanan ‘Haftalık Para ve Banka İstatistikleri’ne göre 12 Kasım haftasında net rezervler 3,2 milyar dolar düşüşle 28,6 milyar dolara geriledi.
Swaplar hariç net rezervler ise eksi 35 milyar dolar seviyesinde.
Rezervlere etki eden swap anlaşmalarında, iki ülke arasında arasında belirlenen tutarda bir para başka bir parayla değiştiriliyor. Değiştirilen ana paralar belirli bir süre sonunda geri veriliyor. Bu durumda MB’nin döviz rezervi kağıt üstünde artmış olsa da bu, net rezerve yansımıyor.
MB ayrıca yaklaşık 10 yıl önce başladığı TL zorunlu karşılıkların (ZK) döviz ve altın cinsi tutulabilmesine imkan tanıyan Rezerv Opsiyon Mekanizması’nı (ROM) geçen hafta sonlandırma kararı almıştı. MB eski başekonomisti Hakan Kara değişikliğin sadece brüt rezervleri yüksek gösterme adına yapıldığını, bu hamleyle iki hafta içinde brüt döviz rezervleri 128 milyar doları aşacağını söylemişti.
Ayrıca önümüzdeki dönemde Merkez Bankası’nın kağıt üzerindeki brüt rezerv artışına artan enerji fiyatlarının etkisinin yansıması bekleniyor. Türkiye’nin artan doğalgaz talebi ve fiyatlardaki yükselişe bağlı olarak BOTAŞ’ın öngörülenden fazla döviz ihtiyacını MB’den karşılamak zorunda kalmasının, özellikle aralık-mart döneminde bankanın rezervlerinde hissedilebilir bir düşüşe yol açabileceği öngörülüyüor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ise bir süredir bankanın rezervlerinin tarihi rekora yeniden çıkaracağını söylüyor. Fakat eski hazine ve maliye bakanı Berat Albayrak döneminde döviz kurlarındaki hızlı yükselişlerin dengelenmesi ve kurun belli bir seviyede tutulması için kamu bankaları üzerinden döviz satışı yapılmasının Merkez Bankası rezervlerinde sert şekilde erimeye yol açtığı biliniyor. Rezervlerdeki 128 milyar dolarlık eksilme uzun süre Türkiye’nin gündeminde de kalmış bir konu.
Swap anlaşmaları ise iki ülke arasında genel olarak lokal para cinsinden ticareti geliştirmek için kullanılıyor. Öte yandan bu anlaşmalar MB’nin brüt rezervlerini daha da yukarıya yaşıyor.
TCMB’nin Çin’le 6 milyar dolar, Katar’la da 15 milyar dolar ve Güney Kore’ye 2 milyar dolar olmak üzere toplam 23 milyar dolara ulaşan swap anlaşması bulunuyor.