Ukrayna, işgal durumunda Türkiye’den Boğazlar’ı Rus gemilerine kapatmayı değerlendirmesini isteyecek.
Bu ayın başında Rus bandıralı altı savaş gemisi ve bir denizaltı tatbikat için Boğazlar’dan Karadeniz’e geçmişti.
Kısmen Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolündeki Donetsk ve Luhansk’ta 2014 yılından beri olağanüstü hal uygulaması devam ediyordu. Moskova önceki gün bu bölgelerin bağımsızlığını tanımıştı. Rus parlamentosu da ordunun ülke toprakları dışında görev yapmasına onay vermiş, bölgeye askeri sevkiyatın başladığı bildirilmişti.
Karadeniz’de Rusya ve Ukrayna ile komşu Türkiye yaptırımlara prensipte karşı olduğunu ancak Rusya’nın adımının da kabul edilemez olduğunu açıklamıştı.
Reuters’a konuşan ‘nın Ankara Büyükelçisi Vasyl Bodnar, Ukrayna sınırları yakınlarındaki Rus savaş gemilerinin sorulması üzerine bu durumun Ukrayna için ‘büyük bir tehlike’ yarattığını ve Karadeniz’deki Rus varlığının ‘çok yoğun’ düzeyde olduğunu söyledi.
Bodnar “Savaşın fiili halden öteye geçip geniş bir işgal ya da Ukrayna’ya karşı askeri bir adıma dönüşmesi durumunda Türkiye’den Boğazlar’ın saldırgan ülke gemilerine kapatılmasını değerlendirmesini isteyeceğiz” dedi.
‘Ortak tepki mekanizması önerisi’
1936 yılında imzalanan Montrö Boğazlar Sözleşmesi, Boğazlar’ın kontrolünü Türkiye’ye bırakıyor. Sözleşme Ankara’ya hangi savaş gemilerinin Boğazlar’dan geçebileceğine karar verme ve kendisine tehdit olarak görmesi ya da bir savaş çıkması durumunda da Boğazlar’ı yabancı gemilere kapatma yetkisi tanıyor.
Ukrayna’nın diplomatik bir çözümün halen mümkün olduğuna inandığını dile getiren Bodnar, “Taraflar arasındaki istişare yöntemlerinden başlayarak bölge güvenliğine yönelik tehditlere karşı ortak bir tepki mekanizması oluşturmaya kadar bir dizi inisiyatif önerisinde bulunduk” dedi.
Rusya’yla savunma ve enerji alanlarında yakın işbirliği içerisindeki Türkiye Moskova’yı kızdıran bir adımla Ukrayna’ya insansız hava aracı satmış (İHA) ve İHA’ların ortak üretimi için anlaşma imzalamıştı.
Türkiye, Rusya’nın Suriye ve Libya’da izlediği politikaların yanısıra 2014’te Kırım’ı ilhak etmesine ve 2008’de Gürcistan’ın iki ayrılıkçı bölgesinin bağımsızlığını tanımasına karşı.