Merkez Bankası (MB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, “Dünyada en şeffaf veri açıklayan banka TCMB’dir” dedi.
Kavcıoğlu, TRT Haber, CNN Türk, A Haber ortak canlı yayınına katıldı.
Merkez Bankası başkanının açıklamalarından öne çıkan satır başları şöyle:
*(128 milyar dolar) Türkiye’nin yaşadıklarına baktığımızda bu tartışmalar anlam kazanıyor. Rezerv konusu tartışılırken o günkü şartlara da bakmamız gerekiyor. O günlerde dünyada IMF’nin az gelişmiş ülkelere 110 milyar yardımı söz konusu.
*Bunlar kendiliğinden olan işler değil. 2020 pandemi krizi dünyayı çok kötü şekilde etkileyen bir kriz. Daha önceki krizlerin altyapısı vardı. 2008 krizine baktığınızda mesela geçmişten gelen bir balon hikayesi var ama 2020’ye geldiğimizde, 2020’deki kriz birden ortaya çıkan bir kriz.
*Türkiye biraz daha ayrışıyor dünyaya göre. 2013’ten sonra yaşadıklarımıza baktığımızda. 2015’teki hain ihtilal girişimi, 2018’deki başkanlığa geçmek…Dönem dönem bir sürü sıkıntılar var. Başkanlık krizille ilgili oluşan kur atakları Türkiye’de bir kur kriziyle ortaya çıktı. Bu atakların bertaraf edilmesi bu ortamı 2020 ve yapılanları anlamamız için çok önemli. Türkiye diğer ülkelerden farklı olarak sağlık para ve mali politikalar açısından süreci çok iyi yönetti.
*Hesap yapıyorlar işte 128 milyar oradan geldi buradan gitti… O dönemde verdiğimiz cari açık artı reel sektörün kredi ve mevduat anlamında döviz pozisyonunun kapanması. Yurt dışı yerleşiklelerin bir şekilde karşılanması gerekiyor… İşte ne söyleniyor: 128 milyarı yabancıları verdiniz, devletin parasını insanlara mı verdiniz? Bu hesabın böyle çalışmadığını bunu söyleyen arkadaşlar çok iyi biliyorlar. Türkiye’de yaşananlarda bir döviz talebi ya da insanlar ülkesine dönecek bu parayı istiyor. 2020 yılında siz bu talepleri bir şekilde karşılamanız lazım. Karşılamazsanız oluşacak şeylerle Türkiye yüzleşecekti. 2020 sonunda Türkiye bütün bu taleplere cevap vermiştir Hem reel sektör yurt dışı borçlarını ödemiştir, bankacılık finansal borçlarını ödemiştir, kendi ithalat borçları dahil varlıklarını artırmıştır. Bunun sağlıklı işlediğini şuradan görebiliriz: Faiz yükseldiğinde yabancılar yeniden gelmiştir. İnsanlar Türkiye’ye parasını getirir, istediği zaman da parasının alıp gideceği bir ortamın olduğunu çok net biliyorlar. Bu taleplerin karşılanması için Merkez Bankası o gün Hazine’yle beraber oluşturulan işlemler var.
*Rezerv konusuna geldiğimizde, Türkiye’de 83-84’ten sonra rezerv birikmeye başlıyor. 2020’ye geldiğinde 15-20 milyar rezervi var. Daha sonra 30 milyara kadar oluşan rezerv var.
*(Birilerine ayrıcalıklı döviz satışı yapıldı mı?) Böyle bir durum söz konusu değildir.
*2020’de dünya buhranından daha büyük bir ekonomik kriz yaşandı. Tüm durumları o günkü arz ve talep dengesiyle konuşmak gerekiyor.
*Bu konuların tartışılması gerçekten üzücü, sapla saman birbirine karıştırılıyor. Brüt rezervler hesap edilir. Bir şeylere ulaşmak için değişik hesaplara gitmeye gerek yok.
*Merkez Bankası hiç iyi olmadığı kadar iyi durumda. Bizim önümüzdeki hedefimiz rezervlerimizi daha da güçlendirmek. Altın rezervlerimizi bir iki yıla kadar 80 tona çıkarmayı hedefliyoruz. Şu an 90 milyar dolar brüt rezervimiz var. Altın rezervlerimiz çok güçlüdür. Türkiye’de rezervlerin yapısı değişmiştir. Türkiye’nin yıllardır 120 ton olan altını bugün 720 tondur. Altın rezervimizin tümü Merkez Bankası’ndadır.
*Merkez Bankası uzun süredir kar ediyor. 2018-2019-2020’de Merkez Bankası kar etmiştir. Türkiye’de hem rezervleri kalıcı hale getireceğiz hem de üretimi, ihracatı finanse eden bir sistemi daha iyi bir şekilde uygulayacağız.
*Böyle bir para varmış gibi konuşuluyor. Halkı yanlış yönlendirmek doğru değil. Merkez Bankası en saygın kurumlardan bir tanesi.
*128 milyar dolar gibi bir rakamı söyleyerek insanları zan altında bırakmak üzücü bir şey. Üzülüyoruz bunlara. Kendi aramızda da konuşuyoruz. Vatandaşımızın güveni sarsılmaz. Merkez Bankası’nda yıllarca çalışmış insanların bu iddialara taraf olması bizi üzüyor. Burada yanlış olmaz, söz konusu değil. Verilerini günlük açıklayan Merkez Bankası’nda nasıl yanlışlık olabilir? Hala bizim bir şeyler açıklamamız gerektiğini söyleyerek kamuoyunun güvenini sarsmak doğru değil.
*(Kripto para düzenlemesi) Bu ödemeleri yasaklamadık. Ödeme kuruluşlarının aracılık etmesini yasakladık. Daha geniş bir düzenleme üzerinde çalışılıyor.
*Rezervler tartışması konusunda iş dünyasının taraf olması gerekiyor. MB’yi yıpratmamak lazım.