Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, aşırı sağcı Rasmus Paludan’ın Kuran’ın bir kopyasını yakması sonrası İsveç’e seslendi: “Türkiye Cumhuriyeti’nin veyahut Müslümanların dini inancına saygı göstermiyorsanız, bizden de NATO konusunda herhangi bir destek göremeyeceksiniz.”
Bugün kabine toplantısı sonrası konuşan Erdoğan, özetle şunları dedi:
* Hiçbir birey, ne Müslümanların ne diğer din ve inanç mensuplarının kutsallarını aşağılama özgürlüğüne sahip değildir.
* Rabbimizin koruması altındaki Kuran-ı Kerim, bir Haçlı artığının onun nüshasını yakmasıyla asla zarar görmez.
* Büyükelçiliğimiz önünde böyle bir kepazeliğin yaşanmasına sebebiyet verenler NATO’ya üyelik başvuruları konusunda bizden herhangi bir hayırhahlık beklemesin.
* (İsveç) Terör örgütü mensupları ve İslam düşmanlarını bu kadar seviyorlarsa, ülkelerinin savunmalarını da onlara havale etmeleri tavsiyesinde bulunuyoruz.
* Türkiye Cumhuriyeti’nin veyahut Müslümanların dini inancına saygı göstermiyorsanız, bizden de NATO konusunda herhangi bir destek göremeyeceksiniz.
Ne olmuştu?
İsveç’te Danimarkalı-İsveçli aşırı sağcı Rasmus Paludan’ın Stockholm’deki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran yakma eylemine izin verilmesi Türkiye’de tepkilere yol açmıştı. Paludan 21 Ocak öğle saatlerinde büyükelçilik önünde Kuran’ı yakmıştı.
Bunun üzerine İsveç’in Ankara Büyükelçisi Staffan Herrström, Dışişleri Bakanlığı’na çağrılmıştı. Savunma Bakanı Hulusi Akar, İsveç savunma Bakanı Pål Jonson’ın Türkiye ziyaretini iptal etmişti.
Öncesinde de İsveç’te Erdoğan maketiyle yapılan eyleme soruşturma açılmaması ve Today’s Zaman’ın eski genel yayın yönetmeni Bülent Keneş gibi isimlerin Türkiye iade edilmemesi ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu.
AKP’nin ittifak ortağı MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli de Türkiye’nin ‘bu şartlar altında‘ İsveç’in NATO üyeliğini kabul edemeyeceklerini söylemişti.
NATO’ya katılım süreci
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından İsveç ve Finlandiya NATO’ya katılmak için resmi başvuruda bulunmuş ama Türkiye iki ülkenin adaylıkları konusunda endişeleri olduğunu dile getirmişti. Haziranda Madrid’deki NATO zirvesinde Türkiye iki ülkenin NATO üyeliğine itirazından vazgeçmiş, İsveç ve Finlandiya da buna karşılık Türkiye’nin endişelerini gidermek üzere özellikle Türkiye’nin ‘terör şüphelisi’ olarak tanımladığı kişilerin iadesi ve terörle mücadele için adımlar atacaklarını belirtmişti.
Bu gelişmeden sonra, üye ülkeler, kendi ulusal meclislerinde iki ülkenin NATO üyeliğini onaylama başlamıştı. İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya girebilmesi için üye olan tüm ülkelerin meclislerinde bunu onaylaması gerekiyor.
İki ülkenin üyeliğini onaylamayan sadece Macaristan ve Türkiye kaldı. Macaristan Başbakanı Orban’ın özel kalemi, ülkesinin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini Türkiye’den önce onaylayacağını dile getirdi. İki ülkenin üyeliğinin onaylanması için gereken yasa Macaristan parlementosuna sunuldu ama henüz oylanmadı.
Bu kapsamda ‘terörle mücadele yasası’nı da değiştiren İsveç ekim başında, NATO üyelik sürecine yönelik endişeleri gidermek için ‘somut adımlar attığını’ özetleyen bir ‘motivasyon’ mektubunu Türkiye’ye göndermişti.
Kasım 2022’de İsveç Başbakanı Ulf Kristersson’la Ankara’da görüşen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, İsveç’in NATO üyeliğiyle ilgili soruya Haziran 2023’te düzenlenmesi beklenen seçimleri hatırlatarak yanıt vermişti: “Önümüzde seçim var halkımızın karşısına çok rahat çıkabilmemiz lazım.”