Türkiye’deki atık varlığı her geçen gün artıyor. Türkiye, 2001’de 543 milyon dolar atık ithal ederken 2021’de ithal edilen atığın değeri 14 milyar dolara ulaştı. Yılın ilk altı ayında 6,8 milyar dolar atık ithal edilirken Türkiye’deki toplam atık miktarı 34 milyon ton.
Avrupa, kendi mevzuatlarına göre geri dönüştüremediği atığı Türkiye’ye ihraç ediyor.
DW Türkçe’den Pelin Ünker’e konuşan Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi yönetim kurulu üyesi Utku Fırat, özellikle 2018’de Çin, Malezya, Tayland gibi ülkelerin atık ithalatını yasaklamasıyla Avrupa’nın çıkmaza girdiğini ve Türkiye’yi kurtarıcı olarak gördüğünü söyledi.
İthal edilen atıklar arasında da kurşun-asitli akümülatörler, galvanizli matlar, PET2ler, etilen-stiren polimerler, atık alüminyum oksit, bakır, çinko, çelik ve nikel bataryalar bulunuyor.
İki nedenden dolayı ithalat artıyor
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın eski müsteşar yardımcılarından Prof. Dr. Mustafa Öztürk, ithalatın artmasını iki nedene bağladı: Çevresel hassasiyetlerin az olması ve ucuz iş gücü.
Öztürk “İşlenen atıklarla ilgili standartlar Avrupa Birliği normlarında olduğu zaman, hatta çalışma ortamı da o standartlarda olduğu zaman Türkiye’ye atık gelmesi mümkün değil” dedi.
‘Atık ithal etmeye ihtiyaç yok’
“Türkiye’de yaklaşık 34 milyon ton atık var” diyen Öztürk’e göre Türkiye’nin atık ithal etmesine gerek yok. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, atıkların sanayide hammadde olarak kullanıldığını dile getiriyor. Öztürk’se buna karşın “Türkiye’nin kendi atıklarını geri kazanması halinde 650 milyon avroya yakın gelir elde edecek. Böyle bir kaynağımızı biz çöpe atıyoruz. Ama yabancı ülkelerin atığını değerlendirerek diyoruz ki biz döngüsel ekonomiye katkı veriyoruz. Yabancının atığıyla döngüsel ekonomi olur mu” dedi.
‘Sıfır atık istiyorsanız ithalatını kesin’
İktidarın sıfır atık projesine de değinen Öztürk ‘sıfır atık hedefleyen hiçbir ülkenin atık ithal etmediğini’ dile getirerek “Sıfır atık projesinde hedefe ulaşmak istiyorsanız. İthal, plastik atık ve benzeri atıkların Türkiye’ye girişini kesinlikle yasaklamanız lazım” dedi.
