ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’a göre Türkiye’nin üyeliğini henüz onaylamadığı İsveç, temmuzda NATO’ya katılacak.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından İsveç ve Finlandiya NATO’ya katılmak için resmi başvuruda bulunmuş ama Türkiye iki ülkenin adaylıkları konusunda ‘endişeleri olduğunu’ kaydetmişti.
Haziranda İspanya’nın başkenti Madrid’deki NATO zirvesinde Türkiye iki ülkenin NATO üyeliğine itirazından vazgeçmiş, İsveç ve Finlandiya da buna karşılık Türkiye’nin endişelerini gidermek üzere özellikle Türkiye’nin ‘terör şüphelisi’ olarak tanımladığı kişilerin iadesi ve terörle mücadele için adımlar atacaklarını belirtmişti.
İsveç’te Danimarkalı-İsveçli aşırı sağcı Rasmus Paludan’ın Stockholm’deki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran yakma eylemine izin verilmesi, İsveç’te Erdoğan maketiyle yapılan eyleme soruşturma açılmaması ve Today’s Zaman’ın eski genel yayın yönetmeni Bülent Keneş gibi isimlerin Türkiye’ye iade edilmemesi ilişkilerin gerilmesine neden olmuştu.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan da bunun üzerine Finlandiya’nın üyeliğini onaylayabileceklerini ama İsveç’in ‘destek beklememesi gerektiğini’ söylemişti.
Bunun üzerine Finlandiya’nın NATO’ya katılım protokolünün onaylanmasına ilişkin kanun teklifi, TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilmişti. Finlandiya daha sonra resmen NATO üyesi olmuştu.
Finlandiya NATO’ya katılırken Ukrayna’daki savaş hâlâ devam ediyor ve burada Çin’in rolü giderek daha fazla dikkat çekiyor.
Brüksel’de Euronews’in Küresel Tartışmalar programının konuğu olan Blinken’in üyeliğe dair sorulara verdiği cevaplar şöyle:
Finlandiya nihayet İttifak’a katıldı ama İsveç henüz bunu başaramadı. İsveç’in de yakın zamanda NATO’ya katılma şansı var mı yoksa bu kaybedilmiş bir dava mı?
Hayır, değil. Bunun olacağını düşünüyorum. Yakında gerçekleşecek. Temmuz ayında düzenlenecek Vilnius’taki NATO liderler zirvesinde, İsveç’in de NATO’nun en yeni ikinci üyesi olarak Finlandiya’ya katılacağını tahmin ediyorum.”
Sizce bu Türkiye’deki seçimlere mi bağlı?
Bir süreç işliyor. Ve tabii ki neredeyse tüm NATO ülkeleri İsveç’in üyeliğine onay verdi. Türkiye ve Macaristan hariç. Ancak duyduklarıma dayanarak söylüyorum, daha bugün ve dün yaptığımız toplantılarda hemen hemen tüm müttefiklerimiz, İsveç’in mümkün olan en kısa sürede Finlandiya’ya katılması çağrısında bulundu. Bu sürecin Vilnius’ta yapılacak liderler zirvesine kadar tamamlanacağını tahmin ediyorum.”
Türkiye’nin NATO’nun genişlemesini geciktirmeye hatta engellemeye yönelik tutumundan rahatsız mısınız?
Türkiye’nin meşru çıkarları var ve bu çıkar ve endişelerin bazılarını ele almak için hem Finlandiya hem de İsveç ile doğrudan ve etkili bir şekilde çalıştılar. Bu sürecin başarısını Finlandiya’nın NATO’ya katılımıyla gördüğünüzü düşünüyorum. Ve yine söylüyorum, aynısının önümüzdeki haftalarda ve aylarda İsveç için de geçerli olacağını tahmin ediyorum. Ve her hâlükârda Vilnius zirvesine kadar gerçekleşmesini bekliyorum.