ABD merkezli Bloomberg haber ajansına konuşan Türk yetkililerin aktardığına göre Türkiye NATO’ya üyelik için başvuran İsveç ve Finlandiya’dan PKK’yı kınayıp terör örgütü olarak tanımalarını, silah ambargosunu kalkmasını istiyor.
Haberde Ankara’nın ayrıca ABD’den F-35 programına tekrar dahil olmayı, F-16 satışı ve S-400 yaptırımlarının kaldırılmasını talep ettiği hatırlatıldı.
Finlandiya ve İsveç, Rusya’nın Ukrayna işgali sonrası askeri tarafsızlık politikasını sona erdirerek NATO’ya başvurma kararı almıştı. Türkiye’nin NATO’daki diğer 30 ülke gibi konuyla ilgili veto hakkı bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, “İskandinav ülkeleri terör örgütü misafirhanesi gibi” derken, iki ülkenin üyeliğine olumlu bakmadıklarını söylemişti. Erdoğan çekincelerini dile getirse de NATO üyesi Batılı ülkelerin yetkilileri iki ülkenin hızla ittifaka dahil olmasını bekliyor.
Zaten Erdoğan da mart başında “Biz NATO’da da genişlemenin faydalı olacağını bugüne kadar hep savunduk, bugün de savunuyoruz. Bu adımları atarken bunu dünya barışı için istiyoruz” demişti.
Bloomberg, Türkiye’den üç üst düzey yetkiliyle, hükümetin bu politikayla neyi başarmak istediği hakkında konuştu. Hükümet adına alenen konuşma izinlerinin olmadığını söyleyen yetkililerin üçü de özet olarak aynı şeyleri söyledi.
PKK’yı kınama
Ankara, NATO üyeliği için herhangi yeni bir adayın, hem Türkiye içinde hem de Suriye ve Irak’taki sınırlarının ötesindeki PKK unsurlarıyla ilgili politikasını kabul etmesi konusunda ısrarlı.
Türkiye, bloğa katılmasına izin verilmeden önce İsveç ve Finlandiya’nın yalnızca PKK’yı değil, aynı zamanda bağlı örgütlerini de kamuoyu önünde kınamasını talep ediyor.
Yetkililer, PKK’yı terör örgütü olarak tanımlamanın yeterli olmadığını söyledi: “Kuzeyli başvuru sahipleri, ülkelerinde aktif olduğunu söyledikleri PKK sempatizanlarını bastırmak için daha fazlasını yapmalı.”
Silah ambargoları
Yetkililer ayrıca, Türkiye’nin 2019’da Suriye’ye girmesi sonrası bazı Avrupa Birliği üyelerince uygulanan silah ambargosuna iki ülkenin son vermesinin istendiğini söyledi.
Türkiye’nin iki ülkeyle silah ticareti yapabilir düzeyde olmasına ve savunma alanında satın alma arayışında olmamasına rağmen, Ankara’nın silah anlaşmalarını engelleyen ülkelerle askeri bir ittifakın genişletilmesini kabul etmeyeceğini söylediler.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, silah kısıtlamalarının bir ittifakın ‘ruhuna aykırı’ olduğunu söylemişti.
‘Geçmiş hatalar’
Yetkililer, Türkiye’nin 1974’teki Kıbrıs harekatının ardından 1980’lerde Yunanistan’ın NATO’ya dönüşünü kabul etmesinin Ankara’da ‘bir hata olarak görüldüğünü’ söyledi.
Hükümetin bundan ‘ders çıkardığını’ savunan yetkililer, Kuzey ülkeleri Kürt gruplara karşı Türkiye’yle kamuoyu önünde dayanışma taahhüdünde bulunmadıkça, üyeliklerin onaylanmasını beklemenin ‘akıllıca olmayacağını’ söyledi.
‘Görünmez’ talepler
Yetkililer, Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in PKK’ya ilişkin tutumlarının ötesindeki konularda pazarlık yapmak istemediğini söylese de Ankara’nın NATO’yla bağları derin ve istek listesi uzun.
Bloomberg’in aktardığına göre Türkiye, Rusya’dan S-400 füze savunma sistemleri satın aldıktan sonra men edildiği F-35 savaş uçağı programına yeniden dahil olmak istiyor.
Ayrıca Ankara’nın ABD’den mevcut filosu için düzinelerce F-16 savaş uçağı satın almak için olağanüstü bir talebi var. Bunun yanında ABD’nin S-400 yaptırımlarını da kaldırmasını istiyor.
Rusya ve iç politika
Yetkililer, üyelik reddinin Erdoğan’ın Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le dostluğuyla ilgisi olduğu iddiasını reddetti.
Ayrıca NATO politikasının iç siyasetle bağlantılı olduğu, Kürt meselesinin ‘seçimlerde Erdoğan’a oy getireceği için’ küresel bir sahneye taşındığı iddialarını da reddettiler.
Yetkililer, Kuzey ülkeleriyle ilgili ana hatlarıyla belirtilen endişelerin karşılanması durumunda Türkiye’nin NATO’nun genişlemesini kabul edeceğini söyledi.
