İran’da başörtüsü takma kurallarına uymadığı gerekçesiyle ‘ahlak polisi’ tarafından gözaltına alındıktan sonra işkenceden ölen 22 yaşındaki Kürt kadın Mehsa Emini’nin ölümü üzerine başlayan protestolarda Kerec’de 20 yaşındaki Hedis Necefi adlı kadın polisin ateş açması sonucu öldü.
İranlı gazeteci Mesih Alinejad’ın aktardığına göre Emini’nin öldürülüşünü protesto etmek için sokağa çıkan ve saçlarını bağlayarak eyleme katılmaya hazırlandığı görüntüleri sosyal medyada gündem olan 20 yaşındaki Hadis Necefi, güvenlik güçleri tarafından açılan ateşte yüzü ve boynuna isabet eden altı kurşunla öldürüldü.
Necefi’nin ölümü sosyal medyada infial yarattı.
Muhaliflere ait İranWire haber sitesi Necefi’nin 21 Eylül’de vurulduğunu Kerec’teki Kaim Hastanesi’ne kaldırıldıktan sonra hayatını kaybettiğini bildirdi.
Alinejad’a konuşan Necefi’nin kız kardeşi ölüm haberini doğruladı: “Mehsa Emini için üzülüyordu. Sessiz kalmayacağını söylemişti. Altı kurşunla öldürdüler.”
En az 40 kişi hayatını kaybetti
BBC Türkçe’nin aktardığına göre Uluslararası Af Örgütü de 20 kentte protestoculara gerçek mermi sıkıldığına dair kanıt olduğunu açıkladı. Örgüt, yalnızca çarşamba akşamı aralarında üç çocuğun da bulunduğu en az 19 kişinin güvenlik güçleri tarafından silahla öldürüldüğünü bildirdi.
İran devlet medyasıysa 23 Haziran’da protestolarda 26 kişinin öldüğünü iddia etmişti.
Başka ülkelerde İstanbul’un da aralarında bulunduğu birçok kentte İranlı kadınlar, ülkelerindeki protestolara destek gösterileri düzenliyor.
Ülkenin batısındaki Uşnu kentinin büyük bir bölümünün göstericilerin kontrolüne geçtiğine yönelik haberler geliyor.
BBC’nin konuştuğu kentten kişiler çok sayıda İranlı yerel yetkilinin kenti terk ettiği ve güvenlik güçlerinin de geri çekildiğini aktarıyor.
İran Adalet Bakanı Gulam Hüseyin İlham da Mizan Online’da yer alan açıklamasında protestolara hoşgörü göstermeyeceklerini belirterek “Müsamaha göstermeden kararlı şekilde karşılık vereceğiz” dedi.
Gözaltına alınanların sayısı artıyor
Öte yandan sosyal medyada paylaşılan videolarda, kolluk kuvvetlerinin sabah saatlerinde birçok kentte evleri dolaşarak gözaltı operasyonları gerçekleştirdiği ifade edildi.
Tahran Gazeteciler Sendikası, başkentte gözaltına alınan 10 gazetecinin ismini yayınladı ve bir an önce serbest bırakılmalarını istedi.
İran resmi ajansı IRNA’ya göre ülkenin kuzeyindeki Mazenderan Genel Savcılığı, il genelinde 450 kişinin gözaltına alındığını bildirdi.
Dün de Gilan Emniyet Müdürü Azizullah Meleki 739 kişinin gözaltına alındığını duyurmuştu.
Ülkenin pek çok kentinde üniversite öğrencileri temsilcisi onlarca kişinin evlerinden gözaltına alındığı belirtilmişti. İran Öğrenci Konseylerinin Telegram kanalı da Tahran Üniversitesi’nde gözaltına alınan öğrenci sayısının 30’a ulaştığını açıklamıştı. Gözaltına alınan göstericilerin sayısının çok daha fazla olduğu tahmin ediliyor.
Gazetecilere sansür
Özellikle Tahran’da internet kısıtlaması sürüyor, gazetecilerin olayları takip etmesi de engelleniyor.
Ülkede Whatsapp, Instagram ve Skype başta olmak üzere internet erişimine ciddi kısıtlama getirildi. Facebook, Twitter, TikTok ve Telegram son gösterilerden önce zaten yasaktı.
Halkın sokağa çıktığı bölgelerde gözaltına alınan gazeteciler ‘casusluk’la itham ediliyor.
Devrim Muhafızları Ordusu sokağa inebilir
AA’nın aktardığına göre gösterilerin yayılması ve giderek büyümesi nedeniyle ülkede yeni ‘baskıcı adımlar’ gündeme gelebilir.
Polis ve askerler arasında ‘olaylara yaklaşımda tartışmalar’ olduğu iddia edilirken Devrim Muhafızları Ordusu’nun askeri olarak da meydana inmesinin söz konusu olduğu ifade ediliyor.
