AKP ve MHP, kamuoyunda ‘sosyal medya yasası’ olarak bilinen kanun teklifiyle, ‘yalan haber ve dezenformasyon amacı taşıdığına’ mahkemece karar verilen paylaşımlarla ilgili yaptırımların yolunu açacak.
İktidar yetkilileri, yaz aylarından bu yana ‘sosyal medya’ üzerinden ‘yalan haber ve dezenformasyonla mücadele’ için bir düzenleme üzerinde çalışıldığını söylüyor.
Çalışmalarda artık sona gelinirken, ‘dezenformasyon’ tanımının nasıl yapılacağı ve sosyal medya içeriklerini kimin denetleyeceği gibi pek çok ayrıntının henüz belli olmaması tartışmalara yol açıyor.
Yasayla ilgili olarak Diken’e konuşan Prof. Dr. Yaman Akdeniz, yeni yasa kapsamında hükümetin doğrulamadığı bir haberin yalan haber kapsamında değerlendirebileceğini belirtmişti.
İktidarın bu hamlesini seçimlere yönelik bir hazırlık olarak gören Akdeniz şunları söylemişti: “Bu tip bir düzenlemenin ana amacı sosyal medya kullanıcılarını susturmak, sindirmek, haber sitelerini ve basın mensuplarını oto sansüre zorlamak ve eleştirel ve karşıt görüşü azaltmak olarak planlanmışa benziyor.”
AKP tarafından hazırlanan 69 maddelik kanun teklifi, bayram öncesinde MHP’ye sunulmuştu.
Sansür kararı mahkemelere bırakılmış
BBC Türkçe’den Ayşe Sayın’ın haberine göre yasa teklifinin en kritik düzenlemesini, bir haber veya sosyal medya paylaşımının ‘dezenformasyon’ amaçlı olduğuna hangi merciinin karar vereceği oluşturuyor.
İlk çalışmalarda, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bünyesinde yeni bir birim kurulması ve karar vericinin de bu birim olması üzerinde duruluyordu.
Ancak, sansür olarak algılanacağı gerekçesiyle bundan vazgeçildi ve kararı mahkemelerin vermesi görüşü benimsendi. Buna göre, ‘dezenformasyon’ içeren paylaşımların yasada tanımlanması ve dezenformasyon içeren içeriklerle ilgili yaptırımlara, görevlendirilecek mahkemelerin karar vermesi öngörüldü.
Yasa teklifiyle ‘korku ve panik yaratan, nefret söylemi içeren, gerçeğe aykırı’ olduğu değerlendirilen bilgileri sosyal medyada yaymak, müstakil bir suç olarak düzenlenecek.
Bu tür paylaşımlarla ilgili şikayetler üzerine, içeriğin kaldırılması, içeriği kaldırmamakta ısrar eden sosyal medya platformlarına para cezası düşünülen yaptırımlar arasında.
Ayrıca, reşit olmayanların internet ortamında ‘korunması’ gerekçesiyle de bazı kısıtlamaların yasa teklifinde yer alması bekleniyor.
Haber sitesi çalışanları Basın Yasası kapsamına alınacak
Yasal düzenlemenin bir başka ayağını da haber siteleri oluşturacak.
Haber sitelerinde çalışanlar, Basın Yasası’na tabi olacak. Bunun için gazete ve televizyon kuruluşlarında olduğu gibi, haber sitesi çalışanlarına da basın kartı verilmesinin ve yine Basın Yasası hükümlerine göre çalışmalarının yolu açılacak.
Ancak, Basın Yasası’na tabi olabilmeleri için bu kuruluşların belli bir sayıda çalışan istihdam etmeleri zorunlu olacak. Ancak ‘yalan haber’ olarak tanımlanan haberler veya haberlere yazılan yorumlara ilişkin de bazı yükümlülükler getirilecek. Bunlara aykırı davrananlar için yaptırımlar söz konusu olabilecek.
