MEHMET BARAN KILIÇ
@MehmetBaranKl
barankilic@diken.com.tr
Türkiye’nin çeşitli üniversitelerinde görülen yurt krizi Ortadoğu Teknik Üniversitesi’ne de (ODTÜ) ayyuka çıktı. Çoğu yeni girişli 1918 öğrenci yurtlara başvurdu ama sadece 603 öğrenci yerleşebildi. Yurt çıkmayan öğrenciler, ODTÜ’nün içinde yer alan ve daha pahalı olan konukevlerine ya da özel yurtlara mahkum kaldı. Bazı öğrenciler de ev arayışında ama kiralar ateş pahası.
Yaklaşık 3 bin öğrenci, bu sene ODTÜ’ye kayıt yaptırdı. 19 Eylül’de açıklanan yurt sonuçlarına göre, çoğu bu öğrencilerden olmak üzere yurtlara 1918 kişi başvurdu ve sadece 603 kişi yurda yerleştirildi. Yurt çıkmayan öğrenciler de farklı seçenekleri değerlendirmek zorunda kaldı.
Diken’e konuşan eski girişli öğrenciler, ODTÜ’deki yurt krizinin kronik olduğunu ve yönetimin buna müdahale etmediğini söylerken yurt çıkmayan yeni girişli öğrenciler de diğer barınma seçeneklerinin pahalı olmasından ve okulun yeteri kadar barınma imkanı sağlamamasından şikayetçi.
ODTÜ yurtları ve konukevleri
ODTÜ’de lisans öğrencileri için 13 yurt var. Toplam kapasite 6 bin 35. ODTÜ’de 26 bin 500’e yakın öğrenci var.
ODTÜ yurtlarına başvuran herkesin bir puanı oluyor. Bu puanlar başvuranın ikametgah adresi, üniversite sınav derecesi ve maddi durum gibi kriterlere göre belirleniyor. Bu puanlara göre de öğrenciler yurtlara yerleştiriliyor.
Yurda önceki senelerde yerleşmiş kişiler, tekrar tekrar bu süreçleri geçmiyor. Eğer sonraki sene de yurtta kalmak isterlerse sadece kayıt yenilemeleri yeterli, yani istedikleri taktirde onların yeri hazır oluyor.
Yurt başvuru sürecine genelde yeni girişli öğrenciler ve sayısı çok daha az olsa da geçmiş senelerde ODTÜ’ye girmiş ama daha önce yurtta kalmamış öğrenciler dahil oluyor.
Yurtlar haricinde idaresi ODTÜ’ye ait ama yurtlara göre daha pahalı olan konukevleri var. ODTÜ’de lisans öğrencilerine ait beş tane konukevi bulunuyor. Toplam kapasite 1253. Yurda yerleşemeyen kişi sayısıyla konukevi kontenjanı neredeyse birbirine yakın ama konukevlerine, geçen sene konukevlerinde kalmış öğrenciler de başvuruyor yani rekabet yoğun. Bu nedenle ‘yurda yerleşemeyenler konukevine girer işte’ demek doğru olmaz.
Konukevlerine yerleşmekse tamamen şans. Konukevlerine yerleşmek için önceden belirlenen bir vakitte bilgisayar başında olmanız ve kayıt sistemine girmeniz gerekiyor. Eğer şanslıysanız ders seçer gibi sisteme hemen girip boşta olan bir odayı seçebiliyorsunuz ama birçok kişi yoğunluktan dolayı sisteme giremedi. Hatta sistemin çöktüğü anlar bile oldu.
Konukevine 21 Eylül’de başvuruldu.
Yurtların fiyatı aylık 400-940 TL arasında değişirken konukevlerinin fiyatı 3 bin 100 TL’ye kadar çıkıyor.
‘Diğer seçenekler çok pahalı’
Diken’e konuşan yurda yerleşememiş öğrenciler, ilk olarak, okul içindeki konukevlerine yöneldiğini belirtti. Konukevi çıkmayanlar da şansını özel yurtlara başvurmak ve ev kiralamakta deneyecek.
Özel yurtlar, ODTÜ’deki konukevlerine göre çok daha pahalı. ODTÜ civarında yıllık 45-50 bin isteyen yurtlar var. ODTÜ civarı evlerin kirası da aylık 5-6 bin TL’den başlıyor.
Fiyatların bu kadar pahalı olmasından şikayetçi olan öğrenciler, sistemden de memnun değil. Çok fazla yığılma var ve neredeyse her şey şans eseri ilerliyor. Bu sistemde, gerçekten ihtiyacı olan veya maddi açıdan zor durumda olan öğrenciler ODTÜ yurtlarında veya konukevinde kalamıyor. Örneğin, konukevi, özel yurtlara ve evlere göre fiyat olarak daha uygun ama bu ücreti karşılamakta bile zorlanacak öğrenciler var. Bu öğrenciler, maddi açıdan yurtta kalması onlar adına daha rahatlatıcı bir çözüm olacaktı.
Öğrenciler ayrıca, okulun ve devletin öğrencilere yetecek kadar barınma imkanı vermesi gerektiğini söylüyor.
Okulun açılmasına iki hafta kaldı. Öğrenciler bu kadar kısa sürede barınma imkanı bulamama endişesi taşıyor.
ODTÜ’de yurt sorunu kronik
Eski girişli ODTÜ öğrencileri, yurt sorununun kronik olduğunu ve yönetimin bununla ilgili bir adım atmadığını söylüyor.
Örneğin 2019-2020 eğitim öğretim yılının başlangıcında, yurda başvuran çoğu yeni girişli 1613 öğrenciden 702’si yurda yerleşemedi. 2021-2022 eğitim öğretim yılında da 3 bin 362 öğrenci başvurdu, bin 692’si açıkta kaldı.
ODTÜ’deki son yurt (19’uncu yurt) 2014’te faaliyete geçti. Ondan önceki son yurt çalışmaları da 2001-2004 arasında yürütüldü. Bu yıllardan itibaren ODTÜ’nün öğrenci kontenjanı sürekli arttı ama yönetim, yurt konusunda uzun süredir adım atmıyor.
ODTÜ yurtları, yılın çeşitli dönemlerinde boşluk olduğu vakit öğrenci alıyor ama bu çok sınırlı. Diken’e konuşan öğrenciler sene ortasında bile yurda yerleşen kişilerin olduğunu söylüyor. Yurtlar, başvuru alıyor ve mevcut öğrencilerin çıkması durumunda başvuranlardan sırayla öğrenci alıyor.
Tabii bu kişiler okul yurtlarına yerleşene kadar bir yerde barınmak zorunda. Bunun için de ev veya özel yurt gibi seçeneklere çok fazla para harcıyor. Başta yurt arayan birçok kişi de masraf yaparak yerleştiği özel yurttan veya evden çıkamadığı için okul yurdunda boşluk oluştuğunda yerleşemiyor.
ODTÜ Yurtlar Müdürlüğü’nün sitesinde yazana göre, çoğu yurt odası ranzalı. Bu da, öğrencilerin kişisel alanını ve yaşam kalitesini kısıtlayan bir durum. Öğrenciler, okulda yeterli çalışan olmadığını ve bu yüzden yurdun temizlik gibi bazı ihtiyaçlarının tam anlamıyla karşılanmadığını söylüyor.
‘Yönetim okula yurt yapsın’
Diken’e konuşan öğrenciler, kalıcı çözüm için yönetimin yurt yapması gerektiğini söylüyor. Öğrencilerin dediğine göre, ODTÜ’de çok fazla boş alan var ve kaynakların doğru harcanmasıyla buralara yurt yapılabilir.
Öğrenciler ayrıca, okul içerisinde bulunan misafirhanelerin geçici olarak öğrencilerin kullanımına açılabileceğini söylüyor. Bu, Covid-19 salgınından önce uygulanmıştı.
Kavaklı direnişi
ODTÜ yönetiminin yurtlarla ilgili yaptıklarıysa ODTÜ’lülerin çıkarına değildi.
2019’da ODTÜ, üniversitenin ‘Kavaklık’ olarak bilinen ağaç dolu arazisini KYK’ye yurt yapması için vermişti. Yapılacak yurt ODTÜ’nün değil, KYK’nin denetiminde olacaktı. Yurtta, ODTÜ haricindeki üniversitelerden de öğrenciler barınacaktı ve KYK kuralları geçerli olacaktı. Ayrıca, yurt yapılması planlanan bölge, ağaç ve ekosistem açısından çok zengindi.
Öğrenciler, bölgede aylarca büyük bir direniş gösterdi. Öğrenciler, çadır kurarak alanda nöbet tuttu. Polis, alandan ayrılmamaları nedeniyle öğrencilere sert bir şekilde müdahale bile etmişti.
Direniş sonucunda okulla KYK arasında imzalanan protokol iptal edildi ve kesilen ağaçların yerine yenisi ekildi.
Öğrenciler, okulun zengin ekosistemine zarar vermeyen ve ODTÜ’ye ait olacak yurtların yapılmasını istiyor.