ABD’deki Suffolk Üniversitesi’nde kalabalık bilimi alanında profesör olan ve etkinlik organizatörlerini tehlikeyi nasıl tespit edecekleri konusunda eğiten G. Keith Still’e göre, kalabalığın içindeyseniz ve insanlar size çarpacak kadar yakınsa izdiham tehlikesi altında olabilirsiniz.
Güney Kore’nin başkenti Seul’deki Cadılar Bayramı şenliklerindekiki izdiham, Endonezya’daki futbol müsabakası izdihamı veya İsrail’deki dini şenlikteki izdiham gibi trajik olaylar, çok sayıda ölüme ve yaralanmaya yol açtı. Katliamların yaraları halen sarılmadı fakat tekrarını yaşamamak için önlem almak elimizde.
Metrekareye beş kişiden fazla düşüyorsa riskli
Tüm bu trajik ölümlerin önüne geçmek mümkün. 30 yılı aşkın bir süredir kalabalık davranışı ve güvenliğinin dinamiklerini inceleyen organizatörler, kalabalığın yoğunluğunu gerçek zamanlı olarak izleyerek ve bir mekana insan akışını düzenleyerek izdiham olaylarını önleyebilir.
Kalabalık yoğunluğu, metrekare başına düşen kişi sayısına bağlı olarak hesaplanıyor. Kalabalık uzmanı Still, “Daha genç, daha küçük insanlar, daha yaşlı ve daha büyük insanlardan daha az yer kaplar, fakat kural olarak, metrekare başına beş kişiye ulaştığınızda işler karışmaya başlıyor” diyor.
İzdiham nasıl başlar?
Still’in ifadesine göre, “Bedenler birbirine teması, yüksek enerji ve yoğunluğun da etkisiyle dalgalanmalara ve kalabalık çöküşüne neden olabilir.”
Kalabalığın çok yoğunlaştığının bir işareti, Still’in ‘buğday etkisi alanı’ olarak adlandırdığı, insanların kontrolsüz bir şekilde sallandığı durumdur. 2005’te Britanya’nın Manchester şehrindeki Oasis konserinin görüntüleri kalabalığın içinden büyük bir dalganın sahneye doğru geldiğini gösteriyor.
İnsanları güvende tutmak, bir kalabalığın ne zaman yoğunlaştığını fark edebilmek anlamına gelir, ama bu göründüğünden çok daha zor.
İnsan akışı yavaşlatılmalı ya da durdurulmalı
Still’e göre bir felaketi önlemenin anahtarı, organizatörlerin yoğunluğu izlemesi ve eğer yükselmeye başlarsa bölgeye giren insan akışını yavaşlatması veya durdurması. Eğer kalabalık çok yoğunlaşırsa kalabalığı azaltmak daha zor hale geliyor.
Bir mekan çok kalabalıklaşırsa, sanatçıların durup herkesten bir adım geri adım atmasını istemeli. Yıllar boyunca, A$AP Rocky ve Linkin Park da dahil olmak üzere birçok sanatçı bunu yaptı.
Still, kalabalığın içindeyseniz en kalabalık olabilecek alanlara dikkat ederek ve yeterli kişisel alanınız yoksa kalabalığın arasından sıyrılarak güvende kalabileceğinizi belirtiyor.
Menajerlik şirketi Deep South Entertainment’ta kıdemli başkan yardımcısı olarak festivaller ve etkinlikler organize eden Amy Cox, etkinlik kalabalığında kendisinin basit bir kuralı olduğunu söyledi: “Başka kimseye dokunmadan ellerimi kalçalarıma rahatça koyabiliyor muyum?”