MESUDE ERŞAN
@mesudersan
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın paylaştığı istatistiklere giremese de çocuk acilleri ve poliklinikler, 12 yaşın altında Covid-19 enfeksiyonu geçiren çocuklarla dolu. Çocuk göğüs hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Yasemin Gökdemir yeni doğandan itibaren her yaşta çocuğun Covid-19 enfeksiyonuna yakalanabileceğini hatırlattı.
Türk Toraks Derneği Çocuk Göğüs Hastalıkları Çalışma Grubu’ndan Gökdemir, “12 yaş altında, Covid pozitif olan çocukları tabii ki görüyoruz. 0-12 yaş grubundaki hastalar istatistiklere neden yansımamış bilmiyorum. Ama biz bu ve her yaştan çocuk hastalarla karşılaşıyoruz” dedi.
Covid-19, çocuklarda genellikle erişkinlere göre daha hafif seyrediyor. Ama altta yatan kronik hastalığı bulunan (obezite, diyabet, kanser, kronik akciğer, kalp sorunları) çocukların daha ağır geçirme potansiyeli var. Gökdemir, şöyle devam etti: “Bizim de (Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi) altta yatan kronik hastalığı bulunan çocuk hastalarımızdan kaybettiklerimiz oldu maalesef. Virüslerin hepsi bu çocuklarda tehlikeli olabilir. SARS CoV-2 gibi influenza (grip), adenovirüs, RSV virüsü ciddi risk faktörü. SARS CoV-2 de bir solunum yolu virüsü sonuçta.”
İyi haber: Omicron’da MIS-C daha az görülüyor
Sars CoV-2’ye (Covid-19 enfeksiyonuna yol açan virüs) maruz kalan çocuklarda virüsün bağışıklık sistemini tetiklemesine bağlı olarak MIS-C (multisistem inflamatuar sendrom) gelişebiliyor. Bu ağır ve korkutucu tabloda, kalbin kan dolaşımını sağlayan koroner damarlarda sorun oluşturarak kalp fonksiyonlarını bozabiliyor; başka sistemleri de etkileyebiliyor ve çocukların ölümlerine neden olabiliyor.
Gökdemir, şu ifadeleri kullandı: “Neyse ki son dönemlerde, Omicron’un baskın virüs olması sonrasında, MIS-C vakaları oldukça azaldı. Bunun, Omicron’un biraz daha hafif seyretmesi, belki bağışıklık ve romatolojik sistemleri daha az uyarmasıyla ilgili de olabileceğini düşünüyoruz. MIS-C delta varyantında daha çoktu.”
‘Şu anda tüm virüsler pik yapmış durumda‘
Halen okullarda Delta ve Omicron varyantlarının yanı sıra başka solunum yolu hastalıklarını yapan virüsler de çok yaygın. Gökdemir şunları söyledi: “Ateşli çocuk geldiğinde önce Covid’e bakıyoruz. Pandemide olduğumuz için onu dışlamaya çalışıyoruz. Pozitif değilse, ardında da diğer virüslere bakıyoruz. Covid ile grip başa baş gidiyor. Covid çıkmayan çocuklarda en sık grip görüyoruz. Daha küçüklerde RSV, adenovirüs görüyoruz. Rota virüsler bu sene çok sıkıntılar yaratıyor.
Virüsler çocuklarda (özellikle de okul çocuklarında) kışın en sık gördüğümüz solunum yolu enfeksiyonuna sebep olan etkenler. Şu anda hastaneler çok kabalık. Özellikle okul çocukları ve daha küçük çocuklarla dolu. Şu anda tüm virüsler pik yapmış durumda. Bu yüzden çocuk aciller de çok yoğun, hastalarla dolu.”
‘Çocuklar da kapalı alanlada N95-FPP2 maske taksın‘
12 yaş ve üstü çocuklar Covid aşısı yaptırabiliyor. Gökdemir, çocuklar ve ailelerin yüksek oranda aşılandığı sınıf ve okullarda Covid-19 enfeksiyonu nedeniyle kapanmaların çok daha geç ve ender olduğunu söyledi. Çocuk göğüs hastalıkları uzmanı, aşıların çocukların sosyal gelişimleri için önemli olan arkadaşlarıyla görüşmeleri, spor aktivitelerini sürdürmelerine de olanak verdiğini belirtti.
Gökdemir çocukların da Omicron’dan korunmak kapalı ortamlarda N95 veya FFP2 maske takmalarını öneriyor.
‘5-11 yaş çocuklar da aşı hakkı tanınsın!‘
Türk Toraks Derneği Çocuk Göğüs Hastalıkları Çalışma Grubu, 5-11 yaşlarındaki çocukların Covid aşısı kapsamına alınmasını istedi.
Hem FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Kurumu) hem de EMA’nın (Avrupa İlaç Ajansı) , 5-11 yaş aralığındaki çocuklar için BionTech aşısını onayladığı vurgulanan açıklamada, şu görüşlere yer verildi:
“Amerika Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezi (CDC), Covid-19 pandemisinin başından itibaren 5-11 yaş aralığındaki iki milyon çocuğun Covid-19 enfeksiyonu geçirdiğini ve 2300 üzerinde çocuğun da multiinflamatuar yanıt sendromu (MIS-C) tanısı aldığını bildirmiştir. 5-11 yaş aralığındaki çocuk hastaları kapsayan klinik çalışmalarda Pfizer ve BioNTech firmalarının ürettiği COVID-19 aşılarının çocuklarda etkinliğinin ve güvenilirliğinin yeterli olduğu, yan etki görülme oranının düşük olduğu bildirilmiştir. Bu yaş gurubunda aşının COVID-19 enfeksiyonunu önlemede etkinliği %90,7 oranında bulunmuştur, aşı olan hiçbir çocukta ağır COVID-19 enfeksiyonu ve MIS-C görülmemiştir. Çalışmaya alınan aşı olan çocukların hiçbirinde ciddi bir yan etki izlenmemiştir. Aşının uzun dönem etkinliği ile ilgili ise çalışmalar devam etmektedir. “
5-11 yaş aralığındaki çocuklara 21 gün arayla erişkin dozun 1/3 dozunda aşı uygulandığı belirtilen açıklamada, şöyle devam edildi: “Klinik araştırmalar ve son verilere göre 5 yaş ve üzeri çocukların aşılanmasının virüsün yayılımını ve ağır hastalık gelişme riskini azaltacağı düşünülüyor. Buna ek olarak aşılama MIS-C hastalığının ağır ve uzun dönem etkilerinin önlenmesi konusunda da fayda sağlayacaktır. Aynı zamanda bu yaş grubunun aşılanması ailedeki diğer bireyler ve arkadaşları için de koruyucu olacak ve toplumsal virüs yayılımını önlemek için olumlu katkı sağlayacaktır.”
