AYŞEGÜL KASAP
@aysegul_kasap
Aşılamada en önde giden ve bu sayede normalleşmede de başı çeken İsrail de Delta varyantının pençesinde. Vaka sayıları yeniden zirveye oturdu. Yeni bir kapanma henüz gündem de olmasa da gevşetilen bazı önlemler yeniden masada.
Aşılamaya rağmen vaka sayılarında yaşanan rekor artışı ülkenin yeni başbakanı Naftali Bennett şöyle açıkladı: “Pfizer (BioNTech) aşısının Delta varyantına karşı etkinliği, sağlık yetkililerinin umduğundan zayıf. Tam olarak ne derece yarar sağladığını bilmiyoruz.”
Bennet’in bu ifadelerinden önce İsrail Sağlık Bakanlığı da Pfizer aşısının Delta varyantı karşısında yüzde 64 etkili olduğunu duyurmuştu.
İsrail’de son yapılan bir araştırmaya göre ise aşı olanlarda Covid-19’a yakalanma oranı hastalığı doğal yollardan atlatanlara göre 6,72 kat daha fazla. Veriler sağlık bakanlığı yetkilileriyle de paylaşıldı ancak bakanlık tarafından henüz onaylanmadı.
İsrail başkenti Kudüs’te doktor olan Ata Maden, bu son araştırmayı, Delta varyantının ülkeye etkisini, aşılama oranı ve vaka sayılarındaki artışı Diken’e anlattı.
‘Nüfusun ezici çoğunluğu aşılandı’
Söz konusu araştırma hakkında hastanede kendilerine de brifing verildiğini belirten Maden şunları söyledi: “Sonuçlar henüz sağlık bakanlığı tarafından onaylanmadı. Bu araştırmanın sonucunda iki etken var. Birincisi nüfusun ezici çoğunluğu aşılı. Bu nedenle hastalığa yakalananlarda aşılananların oranı daha fazla. İkincisi Pfizer’ın Delta’da çok etkili olmadığını biliyoruz.”
Maden hayatını kaybedenlerin ve ağır vakaların aşılanma oranlarının ise yarı yarıya olduğunu belirtti.
12-16 yaş aralığı da aşılanıyor
İsrail, nüfusunun yüzde 60’ını aşıladı. Hatta şu an 12-16 yaş aralığındakiler de aşılanmaya başladı. Bu gruptakilerin yüzde 35’i aşılandı ancak bu oranda son bir haftanın rakamları yok.
‘İsrail yeni bir dalganın başında’
Dr. Maden’in ifadesiyle İsrail yeni bir dalganın başında, sürecin nereye evrileceğini de zaman gösterecek: “Vakalarda ciddi bir artış var. Haziran ayının son iki haftası ölüm olmadı burada. Temmuzun başından bu yana 16 kişi hayatını kaybetti. Temmuzun başına kadar vaka sayıları 20-40 civarında seyrediyordu ama şimdi günlük vaka sayısı 700’ün üzerine çıktı. Toplam aktif vakalar haziranın sonlarına doğru ülke çapında 300-400 civarındaydı şimdi 6 bin 200’ü buldu. Normalde 5-6 bin vaka olduğunda cerrahi bölümlerine de çalışmaya çağıyorlardı çünkü çok fazla yoğunluk oluyordu. Birkaç kat yer açıyorduk. Ama şu an böyle bir durum yok.”
Aşılamayla ağır vaka sayısı azaldı
Aşılamaya rağmen vaka sayısı artsa da ağır vaka sayısı azalmış: “En son 5-6 bin vaka olduğunda ülkede 300 küsur ağır vaka vardı. Şuan 6 bin 200 vaka var ve ağır vaka sayısı 49.”
İsrail’de, Afrika ve Brazilya’da etkili olan Beta ve Gama varyantı görülmedi. Daha çok Alfa varyantı baskındı. İsrail verilerine göre Pfizer’ın Alfa’ya karşı etkisi yüzde 92 oranında, ağır vakalara karşı ise yüzde 94’e varan bir koruma sağlıyor.
‘Aşının ağır vakaları engelleme oranı yine yüzde 90’ının üzerinde’
Maden aşının ağır vakalar üzerindeki etkisine dikkat çekti: “Pfizer’ın Delta’ya karşı etkinliği yüzde 64 ancak ağır vakaları engelleme oranı yine aynı kaldı. Yani yüzde 90’ının üzerinde.”
Başbakan Bennett ekonomik kaygılar nedeniyle tekrar kapanmaya karşı. Bu nedenle aşı olmayanlarla ilgili yaptırımları tekrar masaya getirecek.
Aşı pasaportu yeniden gündemde
Vakaların artmasına rağmen ülkede maske zorunluluğu geri getirilmedi. Maden kapalı bir alanda masalar dip dibe bir şekilde oturabildiklerini söyledi. Ancak aşı pasaportu yeninden gündeme alındı.
Maden süreci şöyle özetledi: “Uzun bir dönem aşılanmadıysanız hiçbir yere giremiyordunuz. Yani markete girerken bile bir dönem yeşil pasaportunuzu soruyorlardı, eğer yoksa giremiyordunuz. Açık alan bir restoran olsa bile aşı kartını göstermek zorundaydın. Sonra vakaların inanılmaz derecede düşmesiyle bu kaldırıldı. Yani ‘Yeşil pasaporta gerek yok artık’ dendi. Son olarak ülke içinde yeşil pasaport uygulaması hiç yok.”
Vaka sayıları bir ayda 10 kat arttı
Benett’in aşılanmayanlara “Aşılanmadığınız takdirde herhangi bir restoran ya da markete girişte aşı kartı isteyeceğiz” diye seslendiğini aktaran Maden, tekrar yeşil pasaportu getirmeyi düşündüğünü söyledi.
Maden Benett’in refleksinin tamamen Delta varyantıyla ilgili olduğunu ifade etti: “Çünkü vaka sayıları bir ay öncesine kadar 10 kat arttı.”
Maden İsrail’in yurt dışından ülkeye girişlerde de alınan önlemleri de sıkılaştırdığını söyledi: “Son 72 saat PCR testi getirir ve aşılıysanız girebiliyordunuz. Şu an aşılı da aşısız da olsanız bir farkı yok, karantinaya alınıyorsunuz. Vaka sayıları yüksek ülkeler kırmızı listeye alınıyor. Örneğin Türkiye gibi.. Geldiğinizde negatif PCR testinizde olsa aşılı da olsa ülkeye alınmıyorsunuz. Sizi bir otele yerleştiriyorlar. 7 gün kalıyorsunuz, masraflarını da İsrail karşılıyor.”