Son yılların en büyük değer kaybı sonrasında TL’yi destekleme adına getirilen kur korumalı mevduat (KKM) hesaplarının büyüklüğü 90 milyar TL’nin üzerine çıksa da, yüksek enflasyon ve belirsizlik nedeniyle döviz bozdurarak yeni sisteme geçiş oldukça düşük.
Reuters’a konuşan üst düzey bir AKP’li yetkili temel beklenti olan dövizden TL’ye dönüşün tam olarak gerçekleşemediğini kabul etti.
Bankacılık kaynaklarına göre sadece bireylerin açabildiği kur korumalı mevduat hesaplarına ağırlıklı olarak dövizden değil TL mevduattan geçiş oluyor. Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK) ve Merkez Bankası vereleri de bireylerin döviz hesaplarının azalmak yerine arttığını gösteriyor.
BDDK verileri
BDDK verilerine göre Türk bankacılık sisteminde 31 Aralık itibariyle toplam 5,3 trilyon TL mevduat bulunuyor. Bunun yaklaşık yüzde 65’i yabancı para mevduatta, geri kalanı ise TL mevduatta tutuluyor. Verilere göre 17 Aralık’la biten haftada gerçek kişilerin yüzde 71’i mevduatını yabancı para cinsinde tutarken, TL’yi destekleyecek önlemlerin açıklandığı 20 Aralık sonrasında 24 Aralık ile biten haftada bu oran yüzde 64’e düştü. Ancak 31 Aralık itibariyle gerçek kişilerin yabancı para mevduatının toplam mevduatlara oranı tekrar yükselişe geçti ve yüzde 67’ye çıktı.
MB verileri
MB’nin bugün açıkladığı verilere göre de yılın son haftası gerçek kişilerin parite etkisinden arındırılmış kıymetli maden ve döviz mevduatı da 351 milyon dolar arttı.
Reuters’a konuşan bir bankacılık kaynağının konu ile ilgili değerlendirmeleri şöyle: “İnsanlar çok az döviz bozduruyor. Esas TL mevduatlarını buraya kaydırmayı tercih ediyor. Ayrıca kur düştüğü seviyelerden tekrar yükselişini sürdürüyor. Bu ortamda insanlar dövizde kalmayı tercih ediyor.”
Kur korumalı mevduat hesabının büyüklüğü Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin verdiği bilgiye göre salı günü itibariyle 91,5 milyar TL’ye ulaştı. Ancak bunun ne kadarının döviz mevduatlardan geldiği açıklanmadı.
Her ne kadar resmi bir hedef açıklanmamış olsa da Hürriyet gazetesinde kur korumalı mevduatın duyurulmasının hemen ardından yayımlanan ve ekonomi yönetimi ile cumhurbaşkanlığı kaynaklarına dayandırılan bir köşe yazısında, yeni ürünle birlikte yılın ilk aylarında 50 milyar dolar tutarında mevduatın TL’ye dönmesinin beklendiği belirtilmişti.
Bir başka bankacılık kaynağı ise şunları söyledi: “TL’den bu hesaba geçişe ilgi var, ancak döviz bozdurup kur korumalı mevduata geçiş göreceli olarak az.”
AKP aradığını bulamadı
Üst düzey bir AKP’li yetkiliyse kur korumalı mevduat hesabına yüksek bir katılımın olduğunu ancak temel beklenti olan dövizden TL’ye dönüşün tam olarak gerçekleşemediğini ifade etti.
Şu anda esas olarak TL mevduatı olanların bu yeni üründen faydalandığını söyleyen yetkili şu değerlendirmeleri yaptı: “Dövizini bozdurarak TL’ye dönenlerin sayısı ve miktarı oldukça az. Şu anda yüzde 2 civarında bir döviz bozdurulup kur korumalı mevduat hesabı açıldı”
Şu anki seviyenin beklentileri karşılamadığını kaydeden yetkili şöyle devam etti: “Kurda halen hareketlilik var. Vatandaşta yukarı yönlü bir hareket olabileceği endişesi var. Bu sistemin çok iyi anlatılması gerekiyor. Dövize olan talebin bir şekilde durdurulması gerekiyor, TL’ye güveni sağlamamız şart… TL enstrümanlara güveni artıracak, yatırımı buna çekecek uzun vadeli araçlar üzerinde çalışılıyor.”
