AYŞEGÜL KASAP
aysegulkasap@diken.com.tr
@aysegul_kasap
Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin beşinci güne girilirken başkent Kiev ve Harkov gibi büyük kentlerdeki Türkiye vatandaşlarının büyük çoğunluğu hala tahliye edilemedi.
Bombardıman altında sınıra kendi imkanlarıyla ulaşmaya çalışan vatandaşlar Diken’e konuştu.
Harkov’daki öğrenciler, büyükelçiliğin “Tren kaldıracağız” açıklamasının çok geç duyurulduğunu ve bu nedenle çoğunun yetişemediğini söyledi: “Ortada doğru düzgün bir plan yok. Şu an çoğu kişi sığınakta.”
Tren garına gitmeye çalışanlarsa taksi bulmakta zorluk yaşadı ve sokağa çıkma yasağına rağmen gara yetişmeye çalıştı: “Evet (sokağa çıkana) vur emri var ama yapacak bir şey yok. Mecbur gideceğiz.”
Kiev’deki vatandaşlar da elçiliğin kaldırdığı trene gidemedi: “Güvenli bir koridor yok. Şehrin içinde çatışmalar var. Nasıl gideceğiz? Elçiliğe ulaşamıyoruz. Kaç kere aradık bakmadılar. Bulunduğumuz noktadan bu koşullarda gara gitmemiz imkansız.”
Türkiye’nin Kiev büyükelçiliği resmi hesabından hem Kiev hem de Harkov için tahliye duyurusu paylaşılmıştı: “Bugün saat 19.00’da Kiev’den Romanya sınırı yakınındaki Çernivtsi şehrine sadece vatandaşlarımızı tahliye etmek amacıyla tahsis edilen bir tren hareket edecektir. Bugün saat 20.00’de Harkiv’den (Harkov) Romanya sınırı yakınındaki Çernivtsi şehrine sadece vatandaşlarımızı tahliye etmek amacıyla tahsis edilen bir tren hareket edecektir.”
Günlerdir bu açıklamayı bekleyenler, haberin son dakikada verilmesi nedeniyle trenlere yetişemedi. Çok azı kendi imkanlarıyla trene yetişmeye çalıştı.
‘Taksi bulamazsak yürüyerek gideceğiz’
Harkov’daki öğrenci Orhan şöyle konuştu: “Haber son anda geldi. Sokağa çıkma yasağına bir saat kala ‘Tren kalkacak’ haberi geldi biz. Bir de gelen haberi de teyit ettirmeye çalıştık. Gelen her bilgiye güvenemiyoruz. Herkes bir şey söylüyor. Bilgi konsolosluktan mı değil mi emin olamıyoruz. Ta ki Twitter’da resmi açıklamayı gördüm o zaman hareket ettim ben. Şu anda çatışmalar devam ediyor. Taksi bulamıyoruz. Taksi bulabilirsek taksiyle gideceğiz. Bulamazsak yürüyerek gideceğiz mecbur. Bize çok geç bilgi geldi”.
‘Vur’ emrine rağmen sokağa çıktılar
Orhan’la konuştuğumuz sırada sokağa çıkma yasağı başlamıştı. Sokağa çıkma yasağına uymayanlar için Ukrayna askerlerine “Vur” emri verilmişti.
Orhan karşı karşıya olunan çaresizliği şu ifadelerle ortaya koydu: “Evet vur emri var ama yapacak bir şey yok. Mecbur gideceğiz. Ayrıca gıda sıkıntısı da var burada. Süper markerlerde uzun kuyruklar oldu. Alışverişe çıkamadan trene gidebilmek için geri geldim. Hiç zamanın yoktu. Yanımda hiç gıda olmadan yola çıkacağım.”
‘Şehrin merkezi bombalanıyor’
Öğrencilerden Meryem’in de kendi imkanlarıyla gara gitmesi imkansız: “Biz sığınakta değiliz. Şehrin dışına çıktık bir köydeyiz. Şebekeler gittiği için internete erişemedim. Dolayısıyla tren kalkacağı bilgisini de göremedim. Şu anda kaldığımız evin Wifi’sine yeni bağlanabildim. Çok uzaktayız, şehir garajına ulaşmamız da zor. Ayrıca tehlikeli de. Çünkü şehrin merkezi bombalanıyor. Gidersek daha tehlikeli olabilir. İlerleyen saatlerde ne olur bilemiyoruz tabi.
‘Artık sesimizi duysunlar’
Özbek bir ailenin yanına sığınan Meryem ve arkadaşları yetkililere şöyle seslendi: “Artık sesimizi duysunlar. Hepimizin canı tehlikede. Tek bizim de değil, burada yaşayan herkesin canı tehlikede. Dört Türk beraberiz şu anda. Özbek bir aileyle beraber kalıyoruz. Toplamda 20 kişiyiz.“
‘Gözümüzün önünde bomba düştü, buna rağmen gara gidiyoruz’
Taksi bulamayan öğrencilerden Aytaç ise yolda otostop çekti: “Tren garındayız. Zor oldu ama gelebildi. Biz yolda bir araba çevirdik, arabaya para teklif ettik, öyle geldik. Çünkü taksi bulamadık.”
Tren garına gitmeye çalışan bir başka öğrenciyse şöyle dedi: “Şuan gözümüzün önünde 100 metre ilerde bomba düştü! 100 metre ya var ya yok, gözümüzün önünde düştü. Buna rağmen tren garına hareket ediyoruz. Umarım bir şey olmaz.”
Trene yetişemeyen öğrencilerden Ramazan tahliye için düzgün bir planlama olmadığına dikkat çekti: “Şu an çoğu kişi sığınakta. Trene gidemedik. Taksi yok. Gitmeye çalışanların çoğu da yürüyor zaten.”
Taksi bulunsa bile nakit sıkıntısı var. ATM’lerin çoğu çalışmıyor ve taksiciler de normalin üç dört katı fiyat istiyor: “100 dolar istediler. Şu an ATM’lerin çoğu çalışmıyor. Malesef çoğumuzda nakit para da yok.”
‘Araç olmadan gitmemiz mümkün değil’
Kiev’de ulaştığımız Türkiye vatandaşlarıysa tren kalkacağı haberini aldıkları sırada sığınakta olduklarını söyledi: “Taksi bulmaya çalışıyoruz. Bulabilirsek gara gideceğiz. Şu anda beş Türk beraberiz. Araç olmadan gara gitmemiz mümkün değil. 20 kilometre uzaklıkta bize.”
‘Nihayet seslerini duyabildik’
Kiev’de konuştuğumuz bir başka vatandaş da tepkiliydi: “Kaç gündür bir açıklama yapmalarını bekliyorduk. Nihayet seslerini duyabildik. Tren garı bize 30 kilometre uzaklıkta. Şu anda dışarda çatışmalar var. Yollar güvenli değil. Araç bulmak da kolay değil. Gara nasıl gideceğiz? Nasıl bir organizasyon bu? Güvenli bir koridor yok. Şehrin içinde çatışmalar var. Elçiliğe ulaşamıyoruz. Kaç kere aradık bakmadılar. Bulunduğumuz noktadan bu koşullarda gara gitmemiz imkansız.”