İskoçya’dan gelen ölüm haberi sonrasında dünya basınının gündemine oturan İngiltere Kraliçesi 2’nci Elizabeth 70 yıl 214 gün tahtta oturdu. 9 Eylül 2015’te, 63 yıl 216 gün hüküm süren Kraliçe Victoria’yı geride bırakarak ülkenin en uzun süre tahtta oturan ismi olan kraliçe 96 yıllık ömrüne ve tahtta geçirdiği on yıllara çok şey sığdırdı.
Britanyalı şarkıcı ‘Sör’ Elton John’un dün, Kanada’nın Toronto kentindeki konserinde dediği gibi ‘ülkenin en parlak ve en karanlık anlarında tahttaydı.’ John’un, ”Huzur içinde uyumayı hak etti” diye andığı kraliçenin her anını tek bir yazıya sığdırmak kolay değil.
Babası 6’ncı George ölünce 6 Şubat 1952’de tahta çıktığında 25 yaşındaydı. 2 Haziran 1953’te taç giyme töreni düzenlendiği için tahttaki 70’inci yılını haziran ayında kutladı.
Tahta çıktığında sadece İngiltere’nin değil deniz aşırı 70 toprağı da içeren toprakların hükümdarı oldu. Öldüğünde İngiliz Milletler Topluluğu çatısı altındaki 15 ülkenin devlet başkanı sıfatına sahipti.
2’nci Dünya Savaşı sonrasındaki sancılı yıllarda, SSCB yıkıldığında, Arjantin’le ülkesi arasındaki Falkland Savaşı’nda ve daha nice tarihi olay, siyasi kriz, gelişme yaşandığında tahttaydı. Sayısız bilimsel, teknolojik gelişmeye tanık oldu. Ülkesindeki birçok yere ve yurt dışına yüzlerce seyahat yaptı. Binlerce kişiyle temas etti.
Hayatından öne çıkanlar sayılarla şöyle ifade edilebilir:
70: Tahtta geçirdiği yıllar.
15: Ülkesinde gördüğü başbakanlar. 12’si erkek, üçü kadın.
150 milyon: İngiliz monarkını devlet başkanı olarak kabul eden ülkelerin toplam nüfusu.
En az 30: Sahip olduğu corgi’kerin (köpek türü) sayısı. Hepsi ilk corgi’si Susan’ın ‘ailesinin’ devamı.
31: Onunla bireysel olarak karşılaştıklarını söyleyen Britanyalıların yüzdesi.
285: Resmi yurt dışı ziyaretleri. Pasaportu olmayan kraliçe, en çok seyahat eden monark unvanının da sahibi.
350 milyon dolar: Bu yılki ‘platin jübile’ kutlamaları sırasında satılan hatıra eşyalarının satışından elde edilen gelir.
İmparatorluktan İngiliz Milletler Topluluğu’na
Hüküm sürdüğü yıllarda çok sayıda ülke bağımsızlığını ilan etti. Ama imparatorluk küçülürken İngiliz Milletler Topluluğu büyüdü. (Geçmişte Britanya İmparatorluğu’nun günümüzde de Birleşik Krallığın parçası devletlerin oluşturduğu uluslararası koalisyon.)
Kraliçe 2’nci Elizabeth, İngiliz Milletler Topluluğu’nun eski sömürgelerle ekonomik, diplomatik, kültürel bağları sürdürmek için iyi bir araç olduğunun bilincindeydi. O babası 6’ncı George öldükten sonra tahta geçince otomatik olarak İngiliz Milletler Topluluğu’nun başına geçti. Yeni Kral 3’üncü Charles 2018’de üye ülkeler tarafından onun yerine geçecek isim olarak atandı.
Torunu, o zaman tahtın ikinci varisi şimdi veliaht Prens William bu yıl 70’nci yıl kutlamalarında şunları söyledi: ”Hiç kimsenin büyükannesi onların yaşından bahsedilirse teşekkür etmez ama benim büyükannem neredeyse bir asırdır hayatta. Bu süreçte, insanlık akıl almaz teknolojik gelişmelere, bilimde çığır açan buluşlara şahit oldu.”
Taç giyme törenini 27 milyon kişi izledi
Bir de kraliçenin hayatındaki önemli gelişmelerin olduğu yıllara göz atalım…
1953: Taç giyme töreni, TV’den canlı yayınlanan ilk taç giyme töreniydi. Birleşik Krallık’ta 27 milyon kişi izledi.
1957: BBC, kraliçenin Noel Günü için yaptığı konuşmayı ilk kez yayınladı. TV’den yayınlanan konuşma bir dönüm noktası olarak kabul edildi, hiç unutulmadı.
1976: İlk e-postasını attı.
1969: Britanya Yayın Kuruluşu BBC, başkent Londra’da ailenin yaşadığı Buckingham Sarayı’nda çekilen ‘Royal Family’ (Kraliyet Ailesi) belgeselini yayınladı.
‘Korkunç yıl’
1970: Bir kraliyet geleneğini yıkarak Avustralya’nın Sydney kentinde sokakta yürüdü.
1992: Üç çocuğunun da (oğulları Charles ve Andrew ve kızı Anne) eşlerinden ayrılma kararı aldığı ve Windsor Şatosu’nda milyonlarca sterlinlik hasara neden olan yangının yaşandığı 1992’yi ‘korkunç yıl’ olarak niteledi.
1997: Büyük oğlu, Prens Charles’ın 1996’da boşandığı eşi Prenses Diana Fransa’nın başkenti Paris’te trafik kazasında öldü. Kraliyet ailesinin özellikle de Kraliçe 2’nci Elizabeth ve eşi Prens Philip’in halkın yanına gidip ‘halkın prensesi’ diye nitelendirdikleri Diana’nın ölümü sonrasında acılarını paylaşması takdir topladı.
1998: Kraliyet ailesi, dönemin başbakanı Tony Blair’in reformları kapsamında Lordlar Kamarası’ndaki oy hakkını kaybetti.
2015: Kraliçe ve eşinin bu yıl Malta’ya yaptığı seyahat son yurt dışı yolculukları oldu.
2019: Adı ABD’deki cinsel taciz skandalına karışan ortanca oğlu Prens Andrew, kraliyet ailesindeki görevlerini bıraktı.
2022: Veliaht Prens Charles parlamentonun açılışında ‘kraliçenin konuşmasını’ yapmak üzere yerini aldı. Kraliçeyi sembolize eden tacının yanında oturdu.
Müzik konusundaki zevklerine gelince.. müzisyenler ne zaman şarkılarında kraliçeden bahsetseler ‘kişisel’ olarak gönderme yapmıyorlardı. Bu şarkı listesinde Sex Pistols’ın ‘God Save The Queen’, The Stone Roses’ın ‘Elizabeth My Dear’, The Smiths’in ‘The Queen Is Dead’ ve Leon Rosselson’un ‘On Her Silver Jubilee’si yer alıyor.
İsveçli grup Abba’nın ‘Dancing Queen’ (Dans Eden Kraliçe) adlı şarkısının onunla bir ilgisi yok ancak şarkıyı çok seviyordu, Windsor Şatosu’ndaki davetlerdeki konuklarına çalıyordu.
Şarkı, Buckingham Sarayı’nın önünde askeri bando tarafından da çalındı. Bu performans Kraliyet Ailesi’nin resmi Twitter hesabından paylaşıldı.
Kraliçeye ve ailesine dair amblem, fotoğraf, simgelerinin ticari ürünlerde kullanılması telif hakkına tabi. Ancak bunu hiçe sayıp üretim yapanların sayısı da az değil.