Türkiye’deki Pakistanlıların geri iadesi için iki ülke arasında 2010’da imzalanan geri kabul anlaşması TBMM’de dün gece kabul edildi.
Bu sabah saatlerinde İzmir Dikili’ye getirilen Pakistanlı mülteciler. Fotoğraflar: Reuters/Giorgos Moutafis
Avrupa Birliği ile imzalanan mülteci anlaşması, Türkiye’nin 20 Mart itibariyle düzensiz yollar üzerinden Yunanistan’a giriş yapan, ancak iltica başvurusu yapmayan ya da başvuruları reddedilen mültecileri geri almasını öngörüyordu. AB ise Türkiye’nin kayıt altına aldığı her bir mülteciyi karşılık, bir yasal Suriyeli mülteci kabul edecekti.
Ancak geçtiğimiz yaz aylarından beri Avrupa kapılarını zorlayan mültecilerin büyük kısmı Suriye’den değil. Afganistan, Pakistan, Bangladeş ve Afrika ülkelerinden gelen mülteciler Avrupa’nın mülteci kabul şartlarına uymuyor. Avrupa bu insanları ‘ekonomik göçmen’ olarak tanımlıyor ve Suriye’deki savaşı bahane ederek Avrupa’ya girmeye çalıştıklarını savunuyor. Bütün varlıklarını harcayarak ve ciddi riskler alarak binlerce kilometre yol gelen mültecilerin ülkelerine geri gönderildiklerinde başlarına ne geleceğini kestirebilmek güç.
Yunanistan’ın Midilli adasından geri gönderilen mültecilerin her birine bir sınır görevlisi eşlik etti.
Geçtiğimiz pazartesi günü Yunanistan’dan 202 kişilik ilk mülteci grubu Türkiye’ye iade edilmişti. Yunanistan bu sabah saatleri itibariyle 45 kişilik ikinci mülteci grubunu da Dikili limanına gönderdi. Bu 45 kişinin tamamı Pakistanlı.
Mülteciler Yunanistan’a razı, yeter ki Türkiye’ye gönderilmesinler
Diğer yandan geri kabul süreci beklendiği gibi devam etmiyor, çünkü Yunanistan’a ulaşan mültecilerin çoğu, asıl hedefleri olan İngiltere, Almanya gibi Batı Avrupa ülkelerinden vazgeçerek geçtiğimiz günlerde toplu halde Yunanistan’a iltica başvurusunda bulundu. Bu durumda başvuruları incelenip kesin olarak reddedilmedikleri sürece iadeleri mümkün değil.
Mültecilerin geri gönderilmelerini protesto eden bir aktivist, Yunan Sahil Güvenliği tarafından gözaltına alındı.
Türkiye anlaşmaya imza atması karşılığı sıkı bir ‘pazarlık’ yürütmüş, AB’den 6 milyar dolara varan mali yardım, erken vize serbestisi ve AB üyelik görüşmelerinde ilerleme sözü koparmıştı. Türkiye’nin Suriyeli mültecileri zorla ve yasadışı yollarla ülkelerine geri gönderdiğine dair iddialar ise kesin bir dille reddedilmişti. Ancak Suriyeli mültecilerin savaş şartlarından kaynaklı ‘özel durumu’ bir yana, yeni gelişme Pakistanlıların ülkelerine geri gönderilmesini hukuki güvence altına alıyor.
Sınır dışı işlemini Avrupa yerine Türkiye yapacak
TBMM Genel Kurulu’nda dün gece kabul edilen tasarının gerekçesinde Türkiye’nin önemli ölçüde yasadışı göçe maruz kaldığı ve bu göçmenler arasında Pakistanlıların da olduğu belirtildi. Gerekçede 1995-2010 arasında Türkiye’de yasadışı konumda yakalanan Pakistan vatandaşlarının sayısının 80 bini aştığı ifade edilirken, 2010 sonrası için rakam verilmedi.
Ancak aslında mevcut durumda Yunanistan’dan geri gönderilen Pakistanlıların hedeflediği ülke Türkiye değil, Türkiye’ye gelmek konusunda istekli de değiller. Nitekim gerekçede de ‘ekonomik ve siyasi açıdan istikrarsız ülkelerin vatandaşlarının, Türkiye’yi AB ülkelerine geçişte güzergah olarak kullanmaya çalıştığı’ belirtildi.
Pakistanlılar bu yasaya göre deport edildiklerinde, Avrupa Birliği kendi yasaları, değerleri ve kamuoyu açısından ‘yanlış olan’ sınır dışı işlemini Türkiye’ye yüklemiş olacak.
