AYŞEGÜL KASAP
aysegulkasap@diken.com.tr
@aysegul_kasap
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) yöneticisi ekonomist Prof.Dr. Veysel Ulusoy, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), kendileri hakkında bulunduğu suç duyurusunun detaylarını Diken’e anlattı.
TÜİK’in suç duyurusu gerekçesinin ‘kurumun kişilik haklarına yapılan haksız saldırı’ olduğunu ifade eden Prof. Dr. Ulusoy, mahkemeye ENAG yayınlarının durdurulması yönünde bir talep sunulduğunu söyledi.
TÜİK’in verilerine göre tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) aralık ayında yüzde 13,58 artarken yıllık bazda yüzde 36,08 olmuştu. ENAG ise aralıktaki artışı yüzde 19,35, 12 aylık enflasyonu yüzde 82,81 olarak hesaplamıştı.
Bu açıklamalardan sonra sokağa çıkarak ‘Halkın hissettiği enflasyon ne’ diye nabzını tutmuştuk. Konuştuğumuz vatandaşlar, esnaf, taksiciler ve dolmuş şoförleri TÜİK’in verilerinin gerçeği yansıtmadığını, sokaktaki enflasyonun yüzde 36’dan çok daha fazla olduğunu belirterek ENAG’ın verilerinin daha doğru bulduklarını ifade etmişti.
TÜİK, ENAG’la ilgili ilk suç duyurusunu Şubat 2021’de yapmış, TÜİK’in tarihinde bir ilk olarak kayıtlara geçen bu suç duyurusu, dönemin Hazine ve Maliye bakanı Lütfi Elvan’ın mayıs ayında katıldığı bir televizyon programında gündeme getirmesiyle duyulmuştu. Elvan o programda ENAG’ın rakamlarla oynadığını öne sürerek, “Amacı TÜİK’i itibarsızlaştırmak” ifadelerini kullanmıştı.
‘ENAG’ı durdurun’
Ulusoy söz konusu bu soruşturmanın davaya dönüşmediğini belirterek, kararın kendilerine ulaştığını söyledi ve şöyle devam etti: “Bu karardan hemen dört gün önce de TÜİK bu defa hakkımda ‘kurumun kişilik haklarına yapılan haksız saldırı’ yaptığım gerekçesiyle suç duyurusunda bulundu. Mahkemeye ENAG yayınlarını durdurun talebini sundu. Burası çok ilginç. Mahkeme bir ara kararla delil yetersizliğinden bu talebi reddetti ama ek deliller sunulursa tekrar değerlendireceklerini bildirdi.”
‘Davet beklerken üzdü’
TÜİK Başkanı Prof. Sait Erdal Dinçer’in Habertürk’e yaptığı “Alternatif enflasyon ölçen Prof. Veysel Ulusoy ve ekibini de davet edecektik. Kendisiyle görüştüm. Zaman planlaması yapıyorduk” açıklamasına atıf yapan Ulusoy şunları söyledi: “ENAG olarak yönetimden doğrudan davet beklerken, bunun mahkeme yoluyla denenmesi bizi üzdü, doğal olarak.”
‘Kimsenin hakkı yok’
Ulusoy ayrıca TÜİK’in yıpratılmaması gerektiğine de dikkat çekti: “Her ne süreç yaşanırsa yaşansın, TÜİK’i bu kadar basit konularla kimsenin yıpratmaya hakkı yok. TÜİK’in hukuk takımının hukuki süreç ve yazılan talepler hakkında daha yüksek bir bilgi birikimine sahip olması gerekiyor.”
Başında ekonomist Ulusoy’un bulunduğu ENAG, Eylül 2020’den beri enflasyon hesaplaması yapıyor ve sonuçlarını kamuoyuyla paylaşıyor.
ENAG, enflasyonu hesaplarken verileri internet üzerinden veri kazıma (web scraping) denilen yöntemle topluyor. ENAG’ın yönteminde özellikle bütün hane halklarının aktif olarak kullandığı sayfalar tercih ediliyor.
ENAG ayrıca eğitim harcamaları, içki grubu hariç TÜİK enflasyon sepetinin aynı madde ve aynı ağırlıklarını kullanıyor.
TÜİK’in yönteminde ise sokaktaki marketlerden ayın belli dönemlerinde fiyatlar alınarak aylık enflasyon çıkarılıyor.
