MESUDE DEMİR
@mesudedemirr
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu (TİHEK), görme engelli Nurşen Sunar Korkmaz’ın başvurusu üzerine, toplu taşıma araçlarında sesli anons sistemi kurmayan Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin (ABB) ayrımcılık yasağını ihlal ettiğine hükmetti. Kurum ABB’ye en üst sınır, 141 bin 934 lira idari ceza kesti.
Yüzde 90 oranında görme engelli olan Korkmaz geçtiğimiz temmuzda kurumun web sitesi üzerinden söz konusu başvurusunu yaptı.
Korkmaz başvurusunda, ABB’ye ait ve özel halk otobüslerinde durakların isimlerini belirten sesli anons sistemlerinin çalışmadığını, konuyla ilgili daha önce birçok kişi ve sivil toplum kuruluşu tarafından belediyeye başvuruda bulunulduğunu, sorunun haziran çözüleceğinin söylenmesine rağmen hala çözülmediğini belirtti. Korkmaz bu durumun görme engelli vatandaşların mağdur olmasına sebebiyet vererek engellilik temelinde ayrımcılık yasağına aykırılık teşkil ettiğini iddia etti.
TİHEK, ABB’ye iki kez yazı göndererek görüş istedi. Ancak belediye görüş beyan etmedi.
Böylece TİHEK, otobüslerin engellilerin erişebilirliğine uygun hâle getirilmesi yükümlülüğü yerine getirmediği, dolayısıyla muhatap ABB tarafından engellilik temelinde ayrımcılık yasağının ihlal edildiği kanaatine vardı.
‘Kimsenin keyfine kalmış değil, temel insan hakkı’
Diken’ne konuşan Korkmaz, belediyeler toplu taşıma dahil tüm kamu hizmetlerini herkes için erişilebilir hizmet vermek zorunda olduğunu hatırlattı:
“Bu kimsenin keyfine kalmış bir şey değil. Sosyal sorumluluk da değil. Yasalarla belirlenmiş temel insan hakkı. Ancak gözlemlediğimizde belediyelerin bu yasaya yeteri kadar uymadığını görüyoruz.
Toplu taşıma araçlarının engelliler için erişilebilir olmadığına, sesli anonsların çalışmadığına sıklıkla rastlıyoruz. İneceğimiz durağın hangisi olduğunu, gelen otobüsün hangi yöne gittiği bilgisine kör vatandaşlar olarak erişemiyoruz.”
Korkmaz ABB’yle yaptıkları toplantılarda konuyu aktardıklarını, ancak verilen sözlerin yerine getirilmediğini söyledi:
“Pek çok bahaneyle toplu taşıma hizmetleri erişir olarak sağlanmadı. Ancak bu sorun sadece Ankara’da yaşanmıyor. İstanbul’da durum biraz daha iyi olsa da kesinlikle istenen seviyede değil. İzmir’de durumun çok kötü olduğunu biliyoruz.
Üç büyük şehir dışındakilerde de aynı sorun var. Yasalar erişebilir hizmeti zorunlu kılsa da belediyeler yasaya uymayarak hizmetlerini görme engelli vatandaşlar için erişebilir biçimde sağlamıyor.”
Korkmaz aslında TİHEK’in son kararının sadece ABB’yi değil, tüm belediyeleri bağladığını belirtti.