2023’te afetler, çatışmalar ve doğal afetler nedeniyle evini kaybedenlerin sayısı 75,9 milyon oldu. Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle Türkiye, evsiz kalanların belirlendiği sıralamada ikinci oldu.
Fotoğraf: AA
Cenevre merkezli Ülke İçi Yerinden Edilme İzleme Merkezinin (IDMC) açıkladığı rapora göre geçen sene afetler nedeniyle 148 ülkede 26,4 milyon kişi evini terk etti. Bu rakam IDMC’nin 2019’dan sonra açıkladığı en yüksek ikinci oran.
Kahramamaraş Depremleri Türkiye’de 4 milyon 53 bin kişiyi evsiz bıraktı. Böylece doğal afet nedeniyle evsiz kalanlar listesinde Türkiye ikinci sırada yer aldı. Listenin ilk sırasındaysa Çin var.
Açıklanan sayılarının 2008’den sonra bir afet nedeniyle kaydedilen en yüksek oran olduğu belirtildi.
Raporda Türkiye’de 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremlerden sonra kiraların arttığına dikkat çekildi. Evini kaybedenlerin önce çadırlara ve sonra konteyner kentlere yerleştiği, konteyner kentlerin en az üç yıl kullanılacağı belirtildi. Rapor ülke içi yer değiştirmelerin arttığına ve Türkiye’de 31 Aralık 2023’ten itibaren yaklaşık 822 bin kişinin ülke içi göçmene dönüştüğünü aktarıyor. Yıkılma tehlikesine sahip ama hâlâ ayakta olan binaların bu iç göçü artırmaya devam edeceğine de dikkat çekildi. Rapora göre ülkede işsizlik, hayat pahalılığı ve eğitimdeki aksaklıklar gibi sorunlar güncelliğini koruyor.
Raporun paylaştığı küresel sonuçlar şunlar:
*Yerinden edilen 75,9 milyon kişinin 68,3 milyonu çatışma ve şiddet nedeniyle evini terk ederken 7,7 milyonu doğal afetlerden dolayı evini kaybetti.
*Yerinden edilenlenlerin yüzde 46’sı Sahra altı Afrika’sında yaşıyor.
*Sudan’da 9,1 milyon insan 2023’teki çatışmalar sebebiyle evini terk etti, bu rakam önceki 14 yılın toplamından fazla.
*Gazze şeridinde 2023’ün son üç ayında 3,4 milyon kişi göç etmek zorunda kaldı.
IDMC Direktörü Alexandra Bilak bu rakamların ‘buzdağının sadece görünen kısmı’ olduğunu söyledi.
Bilak afet yönetimine önem verilmesi gerektiğini söyledi:
“Hiçbir ülke afet nedeniyle yerinden edilmeye karşı bağışıklı değil. Ama yerinden edilmenin etkilerine karşı hazırlık ve planlama yapan ülkelerle ve yapmayanların insanları nasıl etkilediği konusunda bir fark görebiliyoruz. Verilere bakan ve yerinden edilmeyi dikkate alan önleme, müdahale ve uzun vadeli kalkınma planları yapanlar daha çok başarılı oluyor.”