İklim değişikliği sıcak hava dalgalarını, kuraklıkları, orman yangınlarını ve selleri artırıyor.
Yeni bir araştırmaya göre Dubai’de giderek artan yağış olaylarının yaşanmasının en muhtemel açıklaması iklim değişikliği.
İşte iklim değişikliğinin aşırı hava koşullarıyla kendisini göstermesinin dört yolu.
1. Daha şiddetli yağmurlar
Ortalama sıcaklıktaki her 1 derecelik artış, atmosferin yaklaşık yüzde 7 daha fazla nem tutabildiğini gösteriyor. Bu, bazen daha kısa sürede ve daha küçük bir alanda daha yoğun yağışlara neden olabilir.
Bilim insanları, doğal ve beşeri nedenleri dikkate alarak aşırı hava olaylarının iklim değişikliğine bağlanıp bağlanamayacağını değerlendiriyor.
Nisan 2024’te Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Umman’da görülen yoğun yağışlarda iklim değişikliğinin tam olarak ne kadar rol oynadığını anlamak zordu. Bunun nedeni, bu bölgede şiddetli yağışların nadir olması ve bilim insanlarına daha az tarihsel karşılaştırma olanağı sağlaması.
Ancak bu tür olaylar yüzde 10-40 daha ağır hale geldi ve Dünya Hava Durumu Attribution (WWA)’a göre iklim değişikliği en olası açıklama.
2. Daha yüksek sıcaklıklar
Ortalama sıcaklıklardaki küçük bir artış bile aşırı sıcaklıklara karşı büyük bir fark yaratır. Günlük sıcaklıkların dağılımı daha sıcak seviyelere kayarak sıcak günlerin daha muhtemel ve daha yoğun olmasını sağlar.
Nisan 2024’ün başlarında, Afrika’nın Sahel bölgesindeki aşırı sıcak hava dalgası sırasında Mali’de sıcaklıklar 48.5°C’ye ulaştı ve bu, artan hastaneye kaldırılma ve ölümlerle bağlantılıydı.
WWA, insan kaynaklı iklim değişikliği olmasaydı bu düzeyde ısının mümkün olamayacağını ve dünya ısınmaya devam ettikçe daha yaygın hale geleceğini belirtti.
3. Daha uzun kuraklıklar
İklim değişikliğinin tetiklediği sıcak hava dalgaları toprağı kurutarak kuraklığı daha da kötüleştirebilir. Bu, yukarıdaki havanın daha hızlı ısınmasına ve daha yoğun ısıya yol açmasına neden olur.
Havaların sıcak olduğu dönemlerde, özellikle çiftçilerin suya olan talebinin artması, su temini üzerinde daha fazla baskı yaratıyor.
Doğu Afrika’nın bazı bölgelerinde, 2020 ile 2022 yılları arasında arka arkaya beş yağışlı sezon yaşandı ve bölge son 40 yılın en kötü kuraklığını yaşadı. Bu durum yalnızca Somali’de 1.2 milyon insanı yerinden etti.
WWA’ya göre iklim değişikliği bunun gibi kuraklık olasılığını en az 100 kat artırdı.
4. Daha fazla yangın riski
Yangınlar dünyanın birçok yerinde doğal olarak meydana gelir. İklim değişikliğinin belirli bir kontrol edilemeyen yangına neden olup olmadığını veya durumu kötüleştirip kötüleştirmediğini bilmek zordur çünkü arazi kullanımının değişmesi gibi diğer faktörler de konuyla ilgilidir.
Ancak aşırı, uzun süreli sıcaklık, topraktan ve bitki örtüsünden daha fazla nem çeker. Bu kav gibi kuru koşullar, özellikle rüzgarların kuvvetli olduğu durumlarda inanılmaz bir hızla yayılabilen yangınlara yakıt sağlar.
Kanada, 2023’te bugüne kadarki en kötü orman yangını sezonunu yaşadı.
WWA, iklim değişikliğinin Mayıs ve Haziran 2023’te doğu Kanada’da yangınların yayılmasına yardımcı olan aşırı ‘yangın havası’ koşullarının olasılığını iki kattan fazla artırdığını söylüyor.