Bahar aylarında artan polen alerjisi her yaştan insanı olumsuz etkiliyor. Alerjiyle mücadelede medikal tedaviler kadar kişisel önemler de büyük önem taşıyor.
Baharla birlikte ortaya çıkan polenler gözle görülmese de sinüzitten nefes darlığına kadar pek çok soruna yol açabiliyor. Hayat kalitesini etkileyen bu durumun gerek korunma önlemleri gerekse tedaviyle üstesinden gelinebilir.
Polen alerjisiyle ilgili merak edilen soruları TRT Haber’e konuşan Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk İmmünolojisi ve Alerji Hastalıkları Kliniği’nden Dr. Öğretim Üyesi Sevgi Bilgiç Eltan yanıtladı.
Nedir?
Polenler milimetrik boyutlarda gözle görülmeyen ve birçok alerjik reaksiyona yol açabilen bitki tohumlarıdır. Solunum yoluyla alınan alerjenler arasından en sık alerjiye neden olan etkenlerden biri. Polen alerjisiyse vücudun bağışıklık sisteminin poleni tanıdığında aşırı tepki vermesiyle ortaya çıkıyor.
Belirtileri ne?
Polen alerjisi belirtileri özellikle bahar aylarında artıyor ve kişiden kişiye değişkenlik gösteriyor. Burunda akıntı, kaşınma, tıkanma, hapşırma gibi saman nezlesi olarak bilinen alerjik rinit belirtileri görülebiliyor. Yine gözlerde kaşıntı, sulanma, kızarıklık veya şişliğe de neden oluyor. Öksürük, hırıltı, nefes darlığı gibi bulgular ortaya çıkabiliyor. Astımlı hastalarda astım atağı başlatabiliyor.
Kimlerde daha sık görülüyor?
Polen alerjisi ‘atopi’ dediğimiz ailesinde alerjik yatkınlığı olan kişilerde sık görülüyor. Yine besin alerjisi, ürtiker(ortası soluk kırmızı döküntülere sebep olan hastalık), ilaç alerjisi gibi eşlik eden alerjik hastalığı olan kişilerde de sık ortaya çıkıyor.
Genellikle hangi yaş grubunda rastlanıyor?
alerjik hastalıklar çok faktörlü olarak ortaya çıkıyor. Hem genetik hem de çevresel faktörler etkili oluyor. Bu faktörlerin birleşmesiyle bulgular genellikle erken çocukluk döneminde başlıyor, ergenlikte pik yapıyor ve erişkinlikte de devam ediyor.
Tedavi sürecinde nasıl bir yol izleniyor?
Bütün alerji tedavilerinde olduğu gibi polen alerjisi tedavisinde de kişinin alerjiye neden olan etkenden kaçınmasının yanında bir takım medikal tedaviler mevcut. Kullanılacak ilaçlar hastanın şikayetlerine göre farklılık gösteriyor. Burun spreyleri, göz damlaları, antihistaminikler ve lökotrien antagonistleri gibi alerji ilaçlarıyla solunum yoluyla alınan ilaçlar kullanılıyor. Tüm mevsim boyunca ilaçların düzenli kullanılması gerekebiliyor.
Yine inatçı vakalarda immünoterapi dediğimiz alerji aşısı uygulanabiliyor. Bu nedenle bu hastaların bir alerji uzmanına başvurması gerekiyor.
Tedavi edilmezse nelere yol açabiliyor?
Okul çağındaki çocuklarda gözler ve burundaki yakınmalar nedeniyle çocukların okul başarısı etkilenebiliyor. Özellikle burun şikayetleri yoğun olan çocuklarda gece uyku kalitesi düşebiliyor. Alerji nedeniyle sürekli göz kaşımak gözün kornea (saydam tabaka) katmanında incelmeye neden olabiliyor.
Ayrıca polene bağlı alerjik reaksiyonlar ileride sinüzit, orta kulak iltihabı gibi kronik rahatsızlıklara neden olabiliyor. Özellikle şiddetli ve dirençli öksürüklerle astım atakları çok tehlikeli bir hale gelebiliyor.
Nelere dikkat etmeli?
Polen mevsiminde, özellikle ilkbaharda açık havada daha az vakit geçirmeye çalışmalılar. Mümkünse sabahları kapalı bölgelerde kalmalılar. Park, bahçe gibi ortamlardan mümkün olduğunca uzak durmalılar. Evde ve arabada pencereleri kapalı tutmalılar ve mümkünse polen filtreli klima kullanmalılar. Dışarı çıkarken güneş gözlüğü, şapka, maske kullanmalılar. Kolları ve bacakları kapatan giysileri tercih etmeliler. Eve döndüklerindeyse giysilerini değiştirerek bol suyla duş almalılar.