YAPRAK GERÇEK*
Moda tarihinde 1950’ler savaş sonrası diye anılır. İki dünya savaşı sonrasında Paris koleksiyonları karanlık günlerin travmalarının yansımasıdır. ‘2022 yılı kapanışında moda dünyasında neler oldu’ diye bir yazı yazıyorum. Acı ama ilk aklıma gelen o dönem oluyor. 2022, pandemi sonrası normalleşmenin başladığı ilk yıldı. Giyim yönelimlerimize de kapalı günlerin ardından gelen sıkışmışlık hissi, gelecek kaygısı ve iyi günlere duyulan özlem yansıdı. Tıpkı savaş sonrası gibi. İlaveten de sürdürülebilirlik sorunları, teknoloji histerisi ve hiçbir şey olmamış gibi akan pop kültürümüz vardı. Onlara da değineceğim…
#feelgood (iyi hissetmek)
Kapalı kaldığımız günlerin ardından kendimizi iyi hissettiren şeyleri kovalar olduk. Modanın geri dönüşü ‘iyimser’, ‘cüretkâr’, ‘yaratıcı’ koleksiyonlarla taçlandırıldı. Podyumlara renk bombası atılmış gibi oldu. Pembe yılın rengi oldu.
Kırlarda koşmak
Dışarıyı yeniden keşfettik. Out-door kıyafetleri satış rekorları kırdı. Trekking gruplarına katıldık, kamp yaptık. Kargo pantolonları, bol cepli parkalar, yürüyüş botları, kalın çoraplar, oversize kazaklar aldık.
X adidas
Kimilerine konforu, kimilerine ise sağlıklı yaşam vaadi cazip geldi. Gardıroplarımız eşofman altı (pardon jogger pantolon), kapüşonlu sweat-shirt ve spor ayakkabı doldu. Adidas’ın Gucci ve Balenciaga ile yaptığı iş birlikleri ise 2022 yılında spor giyimi bir üst seviyeye taşıdı. İlk kez modanın bu iki as oyuncusu kendi podyumlarında, kendi look’larına adidas’ın üç şeridini eklemiş oldu. Spor markaların elinin uzanmadığı neresi kaldı? Belki haute coutre…
Vintage
Hayallerimiz çok yüksek olsa da pandemi sonrası acı gerçeklerini bastırmaya yetmedi. Global ekonomik kriz ‘Dolap’ benzeri siteleri keşfetmemize yol açtı. Özellikle 80-2000’ler arası parçalar zaten bazı güncel koleksiyonları çağrıştırıyordu ve Z kuşağı buna kayıtsız kalamazdı.
Vintage’in yükselişi sadece kısıtlı bütçelerimize değil vicdanımıza da iyi geldi. Pandemi, sürdürebilirlik endişelerimizi güçlendirmişti. Tahtaya 100 kere ‘Tutumlu ol, kaynak israf etme, dünyayı çöplüğe çevirme’ yazdık ve ikinci el alışveriş aplikasyonumuza tıkladık.
Metaverse
Pandemi öncesi moda dünyasının gündemi cinsiyetler arası sınırların flulaşması iken pandemi sonrası gerçek ve sanal dünya arasındaki sınırlara sorguladık. Biz Metaverse nedir, tutacak mı kavrayamamışken Zara ilk Metaverse koleksiyonunu tanıttı.
Öte yandan moda haftaları fiziksel dünyaya kısmen de olsa geri döndü. Gerçek mekanlardaki şov ve izleyiciler dijital eklentilerle zenginleştirilerek internette yayınlandı. Bu hibrit defilelerle birlikte moda haftaları ulaşılabilir oldu.
Monarşi ve 90’lar
Stream siteleri en büyük kaçış noktamızdı. Netflix’te Crown dizisinde 4’üncü sezona gelindi. Dönem 80-90’lar ve konu Lady Diana’nın mutsuzluğuydu. O esnada üst üste Harry ve Meghan draması ve Kraliçe Elizabeth’in vefatını yaşadık. Monarşi popüler kültürü etkisi altına alırken, Lady Di ölümünden yıllar sonra tekrar ‘influencer’ mertebesine yükseldi. Bisikletçi tayt’ları, baseball kepleri, vatkalı büyük blazer’lar, büyük altın küpe ve kolyeleri yeniden sevdik.
Aramızdan ayrılanlar
Moda dünyasının kayıplarından bahsetmeden senenin kapanışını yapamayız. Zıt ekollerden gelseler de moda dünyasındaki güçleri tartışılmaz iki tasarımcı 2022 yılında ölenler arasında.
Japon Issey Miyake, uniseks ve trendlerin esiri olmayan moda anlayışının kalesiydi. Entelektüeldi, minimalistti. Teknolojiyi tekstile uyarlayan ilk isimlerdendi.
Öte yandan Fransız Thiery Mugler akla hemen seksapel ve top modeller dönemini getiriyor. George Michael’in Too Funky klibini ve Kim Kardashian’ın 2019 Met Gala kostümünü unutmak imkansız…
Moda fotoğrafçısı Patrick Demarchelier benim gibi moda dergiciliğinden gelme pek çok kişi için bir ikondu.
Dergi dünyasından bir kayıp da Vogue’un meşhur moda yazarı Andre Leon Talley oldu. Moda dergileri ve fotoğrafının dönemi kapandı, bu isimlerin yerini alabilecek yeni isimler yetişebilecek mi göreceğiz.
Cool babaanne’ye veda
Geçtiğimiz ay Gucci’nin kreatif direktörü Alessandro Michele görevinden ayrılacağını açıkladı. Gucci’nin süper lüks dünyasını kendi eklektik, entelektüel, bohem ve tuhaf tarzıyla harmanlayan moda tasarımcısı ‘cool babaanne, stylish otistik‘ gibi karakterler yaratmıştı. Maalesef bir kez daha ticari kaygıların yetenekli bir tasarımcıyı yerinden edişine tanık olduk. Michele’nin cinsiyet ve yaş ayrımcılığına karşı duran klasik güzellik anlayışını sorgulayan duruşunu nereye taşıyacağı merak konusu…
Kanye West’in iptali
Hip hop son dönemde müzik kadar moda dünyasında da etkiliydi. 2021 yılında sokak modası ve modada hip hop’un kalesi Off-White’ın kurucusu Virgil Abloh öldü. Bu sene de Kanye West önce boşandı sonra delirdi (sırasını yanlış yazmış olabilirim!). Adidas Yeezy anlaşmasını iptal etti, Skecher’s kapısından almadı… Modada hiphop hala güçlü ama en büyük influencer’ların yokluğunda hızının kesileceği kesin.
Crop top
Akımlar ve ruh halleri bir tarafa 2022 için tek bir moda objesi seç deseler tercihim kesik üstler olur. Genelde bol üstleri ve yüksek bel pantolonları gençleştirmek için kullandık. Ama Miu Miu’nun 2022 ilkbahar yaz koleksiyonunda süper düşük belli mini eteklerle kombinlendiler ve bence önümüzdeki sezonların kombin reçetesi ortaya çıkmış oldu. Çok yaşa düşük bel+crop top!
Yaprak Gerçek mimarlık öğreniminin ardından başladığı moda editörlüğü kariyerinde Votre Beaute, Harper’s Bazaar ve Elle gibi dergilerde çalıştı. İstanbul Moda Akademisi’nde styling ve moda editörlüğü dersi verdi. 2011’de online alışveriş sitesi 1V1Y.com’un kurucu ekibinde yer aldı. Bugün, ticaret markalarına kreatif danışmanlık hizmeti vermeye devam ediyor.