ALTAN SANCAR
@altansancarr
altansancar@diken.com.tr
Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’nde araştırma görevlisi alımında usulsüz işlemle ilgili Diken’in haberine üniversite yönetiminden ilk açıklama geldi. Telefon ve e-posta’yla iletilen soruları yanıtsız bırakan yönetim, Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden tüm iddiaları reddetti.
Diken’de 30 Mart’ta yayınlanan haberle fakültedeki araştırma görevlisi alımında, sınava girmeye hak kazanamadığı duyurulan öğrenciler yedek ve asil listede yer alırken sınava girmeye hak kazanan tek öğrenci başarısız olarak ilan edildiği duyurulmuştu.
Habere ilişkin görüşleri sorulan fakülte yönetimi sorularımızı yanıtsız bırakmıştı.
Bunun üzerine soruları CİMER üzerinden üniversite yönetimine yönelttik. Bu sefer sorularımızı yanıtlayan fakülte dekanı Prof. Dr. Nadire Şule Atılgan, haberi ‘gerçek dışı’ olarak nitelendirdi.
Atılgan’ın yanıtı üzerinden, kaynaklar tarafından bize ulaştırılan belgeleri ve Resmi Gazete’de yer alan ilanı yeniden değerlendirdik.
Atılgan’ın yanıtında alımın ‘Kurulunun 23.08.2017 tarihli toplantısıyla, 78 Sayılı Kanun hükmünde Kararnamenin Ek 8. Maddesi Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’le yapıldığı bilgisini paylaşıyor.
İlgili KHK’nın bahsi geçen maddesinde, şu ifadeler yer alıyor: “Ekli cetvelde yer alan öğretim görevlisi ve araştırma görevlisi kadrolarına; açıktan veya öğretim elemanı dışındaki kadrolardan naklen atanabilmek için Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılacak merkezî sınavda 100 puan üzerinden en az 70 puan almak ve bu sınavı müteakip yükseköğretim kurumlarınca yapılacak giriş sınavında başarılı olmak şarttır.”
Buradaki “Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılacak merkezî sınavda 100 puan üzerinden en az 70 puan almak” ibaresi puan türünü belirtmiyor. Puan türü, Resmi Gazete’de açık biçimde eşit ağırlık türünden 70 olarak belirtiliyor.
Resmi Gazete’de ilan edilen şart değiştirildi mi?
Atılgan cevabında şu ifadeler kullanılıyor: “Özel Yetenekle öğrenci alan Programlar ile yabancı dil puanı ile öğrenci alan programlardan mezun olanların öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanları kadrolarına başvurularda herhangi bir ALES puan türünü kullanılabilmesi” kararı uyarınca belirlenmiştir.”
Resmi Gazete’deki rektörlük ilanında, fakültenin Grafik bölümüne alınacak araştırma görevlisi için belirlenen şart ise Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) Eşit Ağırlık puan türünde en az 70 puan almış olarak belirleniyor.
Atılgan’ın yanıtında aktardığı gibi ‘herhangi bir ALES puan türü’ ibaresine ise rastlanmıyor.
Yine ön eleme sonrası fakültenin internet sitesinden ilan ettiği sonuçlarda da Resmi Gazete’de yer alan ilanın esas alındığı görülüyor.
İlanda, sınava girmeye hak kazanan öğrenci siyah renkle, hak kazanamayan öğrenciler ise kırmızı renkle belirtiliyor. Kırmızı renkle isimleri yazılan öğrencilerin isimlerinin hemen karşısında ALES puanları yer alıyor. Bu puanlar 70’in altında olduğu için de öğrenciler için ‘Sınava giremez’ ibaresine yer veriliyor.
‘Sınava giremez’ denilen öğrenci sınava nasıl alındı?
Dekanın habere ilişkin bir diğer yorumu şöyle: “Gerçek dışı olan haberde işlenen ve bilinçli olarak uyandırılmaya çalışılan kanının, yönlendirmenin aksine adaylar sadece ALES puanıyla değil, sınav öncesinde ilan edildiği şekilde ek olarak yabancı dil, akademik not ortalaması ve alan sınavından aldıkları ağırlıklı puanların toplamıyla değerlendirilmiştir.”
Oysa haberde öğrencilerin yalnızca ALES puanıyla alındığı bilgisine yer verilmiyor. Haber, Resmi Gazete’de belirlenen başvuru şartının Eşit Ağırlık türünden 70 ALES puanı olmasına, bu ilandaki şartın ön elemede uygulanmasına, ancak burada elenen ve “Sınava giremez” denilen öğrencilerin de sınava girdiğine işaret ediyor.
Yine Atılgan’ın yanıtında haberimizdeki ‘sınava başvuran ve hak kazanan adayların alınmadığı’ bilgisi reddediliyor.
Oysa haberimizde hak sahibinin sınava alınmadığı iddiası yer almıyor. Aksine tek hak sahibiyle birlikte, bizzat fakültenin ‘Sınava giremez’ dediği iki öğrencinin de sınava alındığına dikkat çekiliyor.
Haberin devamında ise yine fakültenin duyurusuna göre sınava girebileceği belirtilen tek adayın sınavı geçemediği, giremeyeceği söylenen iki adayın ise asil ve yedek olarak geçtiği bilgisine yer veriliyor. Haberde sınava ve işleyişine dair iddia bulunmazken, esas odak ilan edilen şartları taşımayan öğrencilerin sınava alındığıdır.
Yanıtsız bırakılan soru: Puanlar neden değişti?
Atılgan’ın yanıt vermediği önemli bir husus ise aday öğrencilerin ön elemede ilan edilen ALES puanlarının, sınav sonuçlarının ilan edildiği sayfada değişmiş olması.
Haberimizin dikkat çektiği en önemli kuşku, ilk ilanda eşit ağırlık puan türlerinin esas alındığı; sınav sonuçlarının ilanında ise sözel puanın esas alındığı iddiası.
Bu konuda bilgisine başvurduğumuz uzmanlar, böylesi bir ilanın ardından düzeltme ilanı yayınlanmadan eşit ağırlık puanı yerine, sözel puanının esas alınamayacağını vurguladı.
Bunun yanında sınava girmeye hak kazanmadığı belirtilen adaylardan birinin ismi internette aratıldığında adayın farklı üniversitelere başvuruları olduğu görülüyor. Söz konusu adayın başvurularındaki ALES puanının sözel puanı olduğu ve Hacettepe Üniversitesi’nin sınav sonucunda esas alınan puanla örtüştüğü de ortaya çıkıyor.
Kısacası, haberin işaret ettiği esas nokta Resmi Gazete’de ilan edilen başvuru şartlarının ilk aşamada uygulandığı ve bunun ilan edildiği; ancak bir sonraki aşamaya geçerken bu uygulamadan vazgeçildiği ve şartı taşımayan adayların da sınava davet edildiği.
Üniversitenin yanıtı
Atılgan’ın verdiği yanıt yazım yanlışları ve noktalamaları dahi değiştirilmeden şöyle:
“30.12.2021 tarihinde Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü’ne bir adet araştırma görevlisi alımı ile ve sınava girmeye hak kazanan adaylarla ilgili sınav ve şartlar,
Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yürütme Kurulunun 23.08.2017 tarihli toplantısıyla, 78 Sayılı Kanun hükmünde Kararnamenin Ek 8. Maddesi Öğretim Üyesi Dışındaki Öğretim Elemanı Kadrolarına Yapılacak Atamalarda Uygulanacak Merkezi Sınav ile Giriş Sınavlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikle belirlenmiştir. İş bu hükümler uyarınca Öğretim Üyesi dışındaki Öğretim Elemanı kadrolarına başvurularda kullanılacak ALES Puan türleri:
3- Özel Yetenekle öğrenci alan Programlar ile yabancı dil puanı ile öğrenci alan programlardan mezun olanların öğretim üyesi dışındaki öğretim elemanları kadrolarına başvurularda herhangi bir ALES puan türünü kullanılabilmesi” kararı uyarınca belirlenmiştir. Sınav aynı kurallar çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. İlan şartlarını taşıyan başvuruların tümü usulüne uygun şekilde yazılı sınava alınmıştır. Gazete haberi mesnetsiz ve gerçek dışıdır. Mesnetsiz haberde iddia edildiği üzere sınava başvuran ve hak kazanan adayların alınmaması durumu söz konusu değildir. Tüm adaylar sınava alınmıştır. Sınav sonucunda en yüksek puan alan aday yerleşmeye hak kazanmıştır. Dolayısıyla bir mağduriyet söz konusu değildir.
Gerçek dışı olan haberde işlenen ve bilinçli olarak uyandırılmaya çalışılan kanının, yönlendirmenin aksine adaylar sadece ALES puanıyla değil, sınav öncesinde ilan edildiği şekilde ek olarak yabancı dil, akademik not ortalaması ve alan sınavından aldıkları ağırlıklı puanların toplamıyla değerlendirilmiştir. Sonuç olarak adayların sınavda aldığı puanlar web sitemizde sınav öncesinde belirtilen tarih ve saatte tam ve zamanında, şeffaf olarak ilan edilmiştir. Dayanaksız şekilde iddia edilen “kazanan tek öğrencinin başarısız olarak ilan edildiği” ya da “şartları taşımayan 2 öğrencinin yedek ve asil listelere konulduğu” doğru olmadığı ve adayların gerek ALES gerekse ilgili alan sınavından aldıkları puanlar, hatta hesaplar ortadadır. İlgili haberin adaylardan ikisinin alan sınavında 100 üzerinden aldıkları puan 38’ken, başarı sıralamasına göre de son sırada bulunan adayların “Tek hak sahibi” olduğu iddiasında bulunması mantık dışıdır ve matematik gerçekliğine de aykırıdır.
İlgili haber yasalara, gazetecilik etiğine aykırı olmasının yanı sıra kişisel haklara saldırı niteliği taşımaktadır.”