MEHMET BARAN KILIÇ
@MehmetBaranKl
barankilic@diken.com.tr
Yeni atanan Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi rektörüyken adrese teslim kadro ilanları, hülle atamaları ve çeşitli usulsüzlüklerle adından söz ettirdi.
Bu dönemi çift maaşlı geçiren Tekin, ihale, hizmet alımları ve görevlendirmelerde de usülsüzlüklere imza attı.
Yusuf Tekin, 2002’de doktorasını tamamlayarak Gaziosmanpaşa Üniversitesi’nde öğretim üyesi olarak atandı. 2007’de aynı bölümde doçent oldu. 2009’da Polis Akademisi Başkanlığı Güvenlik Bilimleri Fakültesi’ne atandı.
Tekin, 2011’de de gençlik ve spor bakanı yardımcılığına atandı. 2013’te Milli Eğitim Bakanlığı müsteşarlığına getirilen. 2018’de Türkiye’nin cumhurbaşkanlığı sistemine geçmesiyle müsteşarlık makamı kaldırılınca Tekin, akademisyenliğe geri döndü ve Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi’ne profesör olarak atandı.
Kendisi için kanun değiştirildi
Tekin’in akademisyenliğe döndüğü vakit rektörlük için ‘en az üç yıl profesörlük yapma’ şartı vardı. 13 Eylül 2018’de, cumhurbaşkanı kararnamesiyle bu şart kaldırıldı.
Bu şart kaldırıldıktan sonra Tekin, 15 Eylül 2018’de Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi rektörü olarak atandı. Tekin, dün bakan atanana kadar da aynı üniversitede rektör olarak görev yapıyordu.
175 kadro ilanı
‘Kişiye özel ilan’ konusunda hem Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) hem de Danıştay’ın kararları var.
YÖK, 9 Mart 2021’de yönetmeliğe “İlana başvuru koşulu olarak adayların lisansüstü tez veya uzmanlık tezi adlarının kısmi veya tamamı yazılamayacağı gibi ilanda sadece belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara yer verilemez” şartı koymuştu. Danıştay İdari Davaları Daireler Kurulu da başvuru koşullarının kişiye özel olmaması yönünde karara hükmetmişti.
Buna rağmen, Tekin döneminde çok sayıda adrese teslim ilan açıldı. İlanlara adayların çalışma alanları ve lisansüstü tezleri bile yazıldı.
YÖK’ün yönetmelik değişikliğinden sonra Tekin yönetimindeki üniversite, beş farklı tarihte kadro ilanına çıktı. Bu ilanlarda 51 doktor öğretim üyesi, 23 doçent öğretim üyesi ve 19 profesör öğretim üyesi, 55 araştırma görevlisi ve 27 öğretim görevlisi ilanı verildi. Toplam verilen kadro ilanı sayısıysa 175.
Tarihe göre kadro ilanı sayısı şöyle:
*27 Aralık 2021: 24 araştırma görevlisi, 10 öğretim görevlisi ilanı
*23 Ağustos 2022: 20 doktor, dokuz doçent ve üç profesör öğretim üyesi; iki öğretim görevlisi ilanı
*25 Kasım 2022: Dört doktor ve üç doçent öğretim üyesi; yedi öğretim görevlisi ilanı
*30 Aralık 2022: 22 doktor, sekiz doçent ve dokuz profesör öğretim üyesi; 31 araştırma ve altı öğretim görevlisi ilanı
*12 Mayıs 2023: Beş doktor, üç doçent ve yedi profesör öğretim üyesi; iki öğretim görevlisi ilanı
Kadroların çoğunda adayların çalışma alanlarına veya lisansüstü tezlerine yer verildi.
Adrese teslim ilanlar
Adrese teslim ilan örneklerinden bazıları şöyle:
*Ekonometri bölümü doktor öğretim üyesi (12 Mayıs 2023): İstatistik lisans mezunu olmak, aynı alanda yüksek lisans ve doktora yapmış olmak, kategorik veri analizi konusunda çalışmaları olmak.
*Rektörlük bünyesinde görevlendirilmek üzere öğretim görevlisi (30 Aralık 2022): Gazetecilik alanında tezli yüksek lisans mezunu olmak, İngiliz dili ve edebiyatı alanında doktora yapmış olmak ve editörlükle ilgili tecrübe sahibi olmak.
*İktisat bölümü doktor öğretim üyesi (23 Ağustos 2022): İktisat alanında doktor unvanına sahip olmak; sağlık ekonomisi, tütün tüketimi, yenilenebilir enerji ve iş gücü piyasaları konularında çalışmaları olmak.
Hülle atamaları
Üniversitelerde dahil olmak üzere bir kurumda şube müdürü olabilmek için bazı şartların sağlanması gerekiyor. Bu şartlar arasında yükselme sınavında başarılı olmak, belirli alt görevlerde en az üç yıl çalışmak ve bu hizmet süresinin en az bir yılını söz konusu kurumda geçirmek gibi hususlar yer alıyor.
İstisna olaraksa eş değer veya daha üst pozisyonda önceden görev almış biri sınavsız olarak şube müdürlüğüne atanabilir. İlgili kanun maddesindeyse atamalarda liyakat ve eşitlik ilkelerin dikkate alınması yani kuralın suistimal edilmemesi gerektiği belirtiliyor.
Sınavsız atamalarla ilgili maddenin suistimal edilerek yapılan atamalar kamuoyunda ‘hülle’ olarak biliniyor. Bir kişinin önce fakülte veya yüksekokul sekreterliğine atanıp çok kısa bir süre sonra şube müdürlüğüne getirilmesi hülle atamasına örnek verilebilir.
Fakülte sekreterliği şube müdürlüğüne göre hiyerarşik olarak üst bir pozisyon, ancak şube müdürlüğü yönetimsel olarak daha geniş yetkilere sahip. Hülle yöntemi sayesinde bir kişi şartları sağlamadan ve liyakat ilkesine bağlı kalınmadan şube müdürlüğüne getirilebilir.
Sayıştay’ın 2022’de yayınladığı rapora göre Tekin döneminde Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nde hülle yöntemi çok sık kullanıldı. Sayıştay’ın tespitine göre, üniversitede fakülte veya yüksekokul sekreterliğinden şube müdürlüğüne atanan 15 kişinin sekreterlikte bulunma süresi bir ila iki ay arasında.
Sayıştay, bu uygulamanın 2019, 2020 ve 2021 yıllarında da sık sık uygulandığını dile getirirken eşitlik ve liyakat esasının göz ardı edildiğini belirtti.
2022 yılına ait raporsa bu senenin ilerleyen aylarında yayınlanacak.
Görevlendirmelerdeki diğer usulsüzlükler
Sayıştay, aynı raporunda atama ve görevlendirmelerle ilgili farklı usulsüzlükleri de tespit etti.
Üniversitede, bir tane genel sekreterlik kadrosu bulunuyor. Rapora göre, üniversitede biri vekaleten olmak üzere iki genel sekreter bulunuyor. Vekaleten atanan genel sekreter bir bakanlığın müşaviri ve kendisine harcama yetkisi verilmiş.
Ayrıca, sekiz dolu kadroya koşulları oluşmadığı halde vekaleten atama yapıldı.
İhaleler ve hizmet alımlarında usulsüzlükler
Sayıştay’ın raporuna göre, Tekin döneminde ihale ve hizmet alımlarında da usulsüzlükler yapılmış.
Üniversite tarafından doğrudan temin yöntemiyle yapılan bazı alımlar, Elektronik Kamu Alımları Platformu’na (EKAP) girilmemiş. EKAP aracılığıyla kurumların harcadığı para miktarı ve alımların hangi şirketlerden yapıldığı şeffaf olarak görülebiliyor.
Bunun haricinde, ilgili kanunlara göre bir kurumun doğrudan temin veya pazarlık usulüyle yani ihalesiz yapacağı alımlar, kurum bütçesinin yüzde 10’unu geçemez. Sayıştay raporundaysa bu oranın çok üstüne çıkıldığı görülüyor.
Harcama tablosu şöyle:
‘Pazarlık usulü’ adı verilen bu yöntemde ihaleler, koşulları sağlayan herkese açık olmak yerine firmalara giden özel davetlerle düzenleniyor.
Oysa Kamu İhale Kanunu’na göre ‘doğal afetler, salgın hastalıklar, can veya mal kaybı tehlikesi gibi ani ve beklenmeyen veya yapım tekniği açısından özellik arz eden veya yapı veya can ve mal güvenliğinin sağlanması açısından ivedilikle yapılması gerekliliği idarece belirlenen hallerde veyahut idare tarafından önceden öngörülemeyen olayların ortaya çıkması üzerine ihalenin ivedi olarak yapılmasının zorunlu olması’ halinde pazarlık usulüne gidilebiliyor.
Çift maaşlı
Tekin aynı zamanda çift maaşlılardan. Rektörlüğe atandıktan bir süre sonra Tarım Kredi Tohumculuk A.Ş.’ye bağımsız yönetim kurulu üyesi olarak atandı.
