Uluslararası Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün 2024 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye, 180 ülke içerisinde 158’inci oldu. Türkiye özgürlüğün ‘çok vahim’ olduğu ülkeler kategorisinde yer almaya devam etti.
3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde yayımlanan RSF raporunda geçen yıl 165’inci sırada yer alan Türkiye, bu yıl yedi basamak yükselerek 158’inci sırada.
BBC Türkçe’nin haberine göre bu yükseliş, geçen yıl endekste Türkiye’nin önünde yer alan Rusya, Azerbaycan ve Hindistan gibi ülkelerde durumun kötüleşmesinden kaynaklı.
Endekste ilk üç sırada Norveç, Danimarka ve İsveç yer alıyor.
Endeksin son sıralarındaysa Afganistan, Suriye ve Eritre bulunuyor.
RSF Endeksi’nde ülkelerin puanı, ‘politik’, ‘güvenlik’, ‘ekonomik’, ‘sosyo-kültürel’ ve ‘yasal’ beş göstergeyle belirleniyor. ‘Politik’ gösterge, devletin ve diğer politik aktörlerin siyasi baskıları karşısında medyanın bağımsızlığına yönelik desteğin derecesini belirliyor.
Buna göre Türkiye, Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesinde politik gösterge olarak en ciddi gerileme yaşayan ülkelerden biri. Genel skor olarak 2023’te 100 üzerinden 33,97 puan toplayan Türkiye, 2024’te 2,37 puanlık kayıpla 31,6’ya geriledi.
RSF, “Türkiye, gazeteci tutulamaya devam ediyor, neredeyse sistematik online sansür ve yargı kontrolüyle medyayı zayıflatmayı sürdürüyor” dedi.
Türkiye Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde, AKP tek başına iktidara geldi 2002’de 99’uncu sıradaydı.
Darbe girişiminin yaşandığı 2016’dan bu yana Türkiye’nin sıralamaları şöyle:
- 2016’da 151
- 2017’de 155
- 2018’de 157
- 2019’da 157
- 2020’de 154
- 2021’de 153
- 2022’de 149
- 2023’de 165
RSF’ye göre dünya nüfusunun yalnızca yüzde 1’i basın özgürlüğünün olduğu bir ülkede yaşıyor. Özetle devletler gazeteciliği korumakta başarısız. RSF’nin yayın direktörü Anne Bocande konuyla ilgili şöyle konuştu:
“Devletler ve siyasi güçler, siyasi bağlantıları ne olursa olsun, basın özgürlüğünü koruma yükümlülüklerini yerine getirmede gittikçe daha az rol oynuyor. Bu zayıflama, bazen gazetecilerin rolünün sorgulanması, hatta medyanın araçsallaştırılması ya da taciz veya dezenformasyon kampanyalarına dahil edilmesiyle el ele gidiyor.”