Britanya’da yayınlanan aylık The Critic dergisi, mayıs kapağında İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yer verdi.
Dergiden Matthew Petti, Türkiye ve İsrail’de yaşananlara odaklanarak iki ülke liderlerinin benzerliklerini çıkardı. ‘Kral ve Patron’ başlıklı yazının iddiaları şöyle:
* Erdoğan, Netanyahu hayranı değil, aslında bu durum karşılıklı. Geçen aralıkta Türk lider, Netanyahu’nun Gazze’de Filistinlilere karşı yürüttüğü savaşın ‘Hitler’in yaptıklarından daha az olmadığını’ söyledi. İsrail başbakanı da Erdoğan’ı Kürt vatandaşlarına karşı ‘soykırım’ yapmakla suçladı.
* Tüm hararetli laflara rağmen Erdoğan ve Netanyahu birbirlerine fazlaca benziyorlar. Her ikisi de kendilerini yıllardır iktidarda tutan dinci milliyetçi koalisyonları başarıyla oluşturarak ülkelerindeki rekabetçi siyasi sistemi fiilen tek parti yönetimine dönüştürdü.
* Her ikisi de benzer kişilik kültürüne sahip. Netahyahu’ya ‘Kral Bibi’, Erdoğan’a ise Türkçe ‘patron’ anlamına gelen ‘Reis’ lakabı takılmış.
* Her ikisi de ülkelerindeki batılılaşmış eski kurumlarla ve askeri rütbelilerle çatışma yaşamış.
* Her ikisi de uzatmaları oynuyor. Erdoğan’ın partisi nisanda Türkiye’de yapılan yerel seçimlerde ikinci parti durumuna düştü ve bugün cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılsa kazanamayacak. Benzer şekilde İsrail’de yapılan anketler de Netanyahu’nun koalisyonunun erken seçimleri kaybedeceğini gösteriyor.
* Filistinli ve diğer Arap vatandaşlar İsrail seçmenlerinin yaklaşık beşte birini oluşturuyor, bu oranla Türkiye’deki Kürtlerin oranı da aynı.
* Netanyahu kendini ‘güvenliği sağlayacak adam’ olarak halka sunmuştu. Bu yanılsama Ekim 2023’te (Hamas’ın İsrail saldırısı) oldukça dramatik bir şekilde yıkıldı. Aynı şekilde Erdoğan da dindar alt orta sınıfı inşaatın sürüklediği ekonomik patlamayla kalkınma vaat etmişti. Fakat Şubat 2023’te (Kahramanmaraş merkezli depremler) bu vaat kelimenin tam anlamıyla yerle bir oldu.
* Karşılıklı ‘Hitlercilik’ suçlamalarına rağmen Türkiye ve İsrail, gazeteci Metin Cihan’ın ortaya çıkardığı üzere, ticari ilişkilerini sürdürüyor. Erdoğan ancak seçimleri kaybettikten sonra İsrail ticaretine yaptırım uygulamaya başladı.
* Netanyahu ve Erdoğan: Birbirleriyle yaşayamazlar fakat birbirleri olmadan da yaşayamazlar.