Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, Amerika kıtasını Kristof Kolomb’dan 314 sene önce Müslüman denizcilerin keşfettiğini, hatta Kolomb’un Küba’da bir camiden bahsettiğini söylemesi günün konusuydu.
Erdoğan’ın ‘iddia’sı ilk kez 1996 yılında Müslüman tarihçi Dr. Youssef Mroueh’un kaleme aldığı bir makalede dile getirildi ve çürütüldü.
Mroueh’un iddiası, yakın geçmişte yeniden dile getirilince ABD’li yazar Jason Colavito gerçekleri bir kez daha kaleme aldı.
Jason Colavito
Colavito, 22 Haziran 2013’te kişisel blogunda paylaştığı ‘Kolomb Küba’da antik bir camiye rastladı mı?’ başlıklı makalede, şunları yazmıştı:
Moureh’in bu iddiasında birçok çelişki var
Dr. Youssef Mroueh 1996 yılında, Müslüman Amerika’nın milenyumu kutlamalarında ortaya bir iddia attı. Buna göre, Amerika’ya ilk yolculuğunda, Kolomb Küba’nın kuzeydoğusundaki bir tepede bir cami gördüğünü söyler: “Bizzat kendisinin kayıtlarında Kolomb, 21 Ekim 1492 Pazartesi tarihinde, Küba’nın kuzeydoğusu kıyısındaki Gibara yakınlarında ilerlerken, güzel bir dağın üzerinde bir cami gördüğünü belirtmiş.”
Moureh yine kendi belirttiğine göre, bu bilgiyi, esasen trans-Atlantik yolculukları hakkındaki putlaşmış teorileri yıkmak amacını taşıyan Nigel Davies’in 1979 tarihli ‘Voyagers to the New World’ kitabından almış.
Ancak bunun aslı olup olmadığını internetten araştırmak istediğimde, bu kitapta böyle bir bilgiden bahsedildiğine dair herhangi bir iz bulamadım.
Ayrıca bundan daha önemli olarak, Moureh’in bu iddiasında birçok çelişki var: Bir kere 21 Ekim 1492 tarihi pazartesiye tekabül etmiyor. Söz konusu olayın gerçek tarihi 29 Ekim 1492 pazartesidir ve bu tarihte Kolomb ve mürettebatı, Kolomb’un San Salvador ismini verdiği hoş bir nehrin yakınında ilerliyordu.
Tasvir için kullanılan ‘cami’ kelimesi
Ünlü İspanyol tarihçi Bartolome de las Casas, Kolomb’un bu ilk yolculuk notlarına dayanarak olayın şöyle gerçekleştiğini anlatır: Günümüz tarihçilerinin, Mroueh’in iddia ettiği gibi Gibara’da değil, Bariay yakınlarında gerçekleştiğine inandıkları olay şöyle cereyan etmiş: “San Salvador adı verilen nehir ve limanın konumunda, Kolomb, oradaki dağları yüce ve güzel olarak ifade ediyor ve onlardan birinin zirvesinde, tıpkı zarif bir cami görüntüsü oluşturur gibi, küçük bir tepecik daha olduğunu ifade eder.”
Dolayısıyla burada doğal bir durumu tasvir etmek için kullanılan bir ‘cami’ kelimesi var.
Kesilip çevrilerek yayınlandı, ‘alternatif tarih’ oldu
Ancak garip bir şekilde bu iddia İslam dünyası tarafından zaman zaman tekrar tekrar yeniden ortaya atıldı.
Bir Müslüman’ın Amerika’ya yaptığı bir yolculuk hakkında bilinen en eski metin, 10. yüzyıl tarihçisi Al-Masudi’nin ‘Altın Ovaları’ adlı kitabındaki bir pasaja dayandırılıyor.
Bu metin kesilip çevrilerek ve sadece son birkaç cümlesi alıntılanarak Müslüman Öğrenciler Derneği’nin 1968 yılındaki bir yayınında yer alan Mohammed Hamidullah’ın makalesinde ‘Müslümanların Amerika’yı Kolomb’dan önce Keşfi’ diye yayınlandı, sonra da alternatif tarih oldu.
Muhtemelen sahra altı Afrika’sına doğru gittiler
Alternatif düşünürler bu hikayede bahsedilen olayı Amerika’ya yapılan bir yolculuk ve dönüşü olarak algıladı ama ilk paragrafta da oldukça belirgin olduğu gibi, Al-Masudi’nin kendisi bunun imkansız olduğunu, okyanus boyunca herhangi bir düzenli ticaret olamayacağını farz ediyordu.
Şayet bir yolculuk olduysa da, muhtemelen Ortaçağ’daki zengin krallıkların olduğu bilinen sahra altı Afrika’sına doğru, eski Kartaca boyunca gittiler. Ama Khoshkhash Atlantik’in diğer tarafına gittiğini düşündü. Ayrıca böyle bir şey olsaydı Masudi mutlaka o ‘sınırsız’ okyanusun diğer tarafında insanların olduğunu yazardı.
Erdoğan: Amerika’yı Kristof Kolomb değil Müslümanlar keşfetti, Küba’ya cami yakışır
Kolomb, ‘bir tepedeki cami’den değil, ‘camiye benzeyen bir tepe’den bahsediyor
Erdoğan’ın Amerika’yı yeniden keşfi dünya medyasında
Tarihçi Gazi Çağlar’dan Erdoğan’a: Diktatör tarihi de Küba’yı da rahat bıraksın