Bilim insanları tarafından yeni yayınlanan çalışmalar son yıllarda Avrupa’da aşırı sıcaklar görülmesine yol açan ‘aşırı hava olayları’nın iklim değişikliği nedeniyle beş kat arttığını ortaya koydu.
Dünyaca ünlü iklim bilim insanlarını bir araya getiren Dünya İklim Atıf Çalışmaları Grubu tarafından yayınlanan araştırmalardan ilki 2018 yazında kuzey yarımkürede görülen aşırı sıcakların iklim değişikliği yüzünden ortaya çıktığını gözler önüne serdi.
Grubun bir başka araştırmasına göre, iklim değişikliği geçen hafta Avrupa’yı kavuran ve rekor sıcaklıkların görülmesine sebep olan ‘aşırı hava olayları’nın gerçekleşme olasılığını en az beş kat arttırdı.
Kuzey yarımküredeki yerleşim ve tarım yerlerinin yüzde 22’si 2018’in mayıs ve temmuz aylarında aşırı sıcaklarla boğuştu.
Araştırmacılar, iklim değişikliği yüzünden ortaya çıkan bu kavurucu sıcakların Avrupa’nın mevsim ortalamalarına göre 4°C daha sıcak bir haziran ayı geçirmesine sebep olduğunu da ifade ediyor.
Haziran 2019’un son haftasında, Avrupa’nın tamamında yüksek sıcaklıklar görülmüş, Fransa, İsviçre, Avusturya, Almanya, İtalya ve İspanya’da sıcaklık rekorları kırılmıştı.
Rapor: Türkiye’de insan sağlığına etkileri ve eylem planları anlatıldı
Sabancı Üniversitesi İstanbul Politikalar Merkezi (IPM) İklim Değişikliği Çalışmaları Koordinatörü ve Halk Sağlığı Uzmanı Dr. Ümit Şahin tarafından bugün yayınlanan ‘Sıcak Dalgaları: İklim Değişikliğiyle Artan Tehdit ve Sıcak-Sağlık Eylem Planları’ isimli raporda ise Türkiye’de de sıcaklıkların artışta olduğu vurgulandı ve insan sağlığı üzerindeki etkilerini azaltmak için neler yapılması gerektiği anlatıldı.
Türkiye’de başta Sağlık Bakanlığı olmak üzere il sağlık müdürlükleri ve yerel yönetimlerin ortak çalışması gerektiğini vurgulayan Şahin, iklim kriziyle birlikte gelen sıcak hava dalgalarının halk sağlığını olabildiğince az etkilemesi için otoritelerin birlikte çalışması ve harekete geçmesi gerektiğini söyledi.
Rapora göre aşırı sıcak havalarda bireysel olarak alınması gereken önlemler şöyle:
Evinizi serin tutun.
- Oda sıcaklığınızı ölçün. Gündüz saatlerinde 32°C’yi, geceleri 24°C’yi geçmemeli.
- Günün sıcak saatlerinde, özellikle güneş gören yerlerdeki pencere ve perdelerinizi (varsa panjurlarınızı) kapalı tutun.
- Gece dışarıdaki sıcaklık yüksek değilse pencerelerinizi açın.
- Ortam sıcaklığını artıracağı için gereksiz aydınlatmaları ve elektrikli aletleri kapatın.
- Geceleri evin en serin odasında uyuyun.
- Evin içerisindeki çeşitli yerlerde kaplar içerisinde su bulundurun (Buharlaşma ortam ısısını azaltır).
- Mümkünse vantilatör kullanın (Ancak 35°C sıcaklığın üzerinde vantilatör işe yaramayabilir, hatta sıcağın olumsuz etkisini artırabilir)
- Gerektiğinde klima kullanın ve klima açıkken pencere ve kapıları kapalı tutun (Ancak klimaların yüksek enerji tüketerek iklim değişikliğini daha da artıracağını unutmayın).
Dış ortamda mutlaka gölgede kalın.
- Günün en sıcak saatlerinde dışarı çıkmayın.
- Çıkmak zorundaysanız gölge yerlerde bulunun.
- Evinizi serin tutmanız mümkün değilse günün en sıcak saatlerini dışarıdaki serin ortamlarda (örneğin klimalı kamu binaları, kütüphaneler, alışveriş merkezleri) geçirebilirsiniz.
- Çocukları ve ev hayvanlarını park halindeki araçlarda bırakmayın.
Vücudunuzu serin tutun.
- Soğuk suyla duş alın.
- Vücudunuza soğuk havlu ve soğuk kompres uygulayarak, ayağınızı soğuk suya sokarak vücut sıcaklığınızı düşürebilirsiniz.
- İnce, bol, açık renkli ve doğal malzemelerden üretilmiş giysiler giyin, dışarıya çıktığınızda geniş siperlikli şapka ve güneş gözlüğü takın.
Aşırı fiziksel aktiviteden ve spor yapmaktan kaçının (Özellikle dışarıda ve günün sıcak saatlerinde).
Bol sıvı alın.
- Susamasanız da düzenli olarak su için (Özellikle susama refleksi azalan yaşlılar için önemlidir).
- Sudaki tuz ve mineraller önemli olduğundan doğal maden sularıyla ve taze meyve sularıyla takviye yapabilirsiniz.
- Sık ve hafif (salata, meyve vb.) yiyin. Yüksek proteinli yiyeceklerden kaçının.
- Çok şekerli sıvılar almayın.
- Kafeinli içecekleri fazla tüketmeyin.
- Alkol almayın.