CANAN COŞKUN
canancoskun2@gmail.com
@canancoskun
Sakarya’nın Hendek ilçesinde yedi işçinin hayatını kaybettiği, 128 kişinin de yaralandığı havai fişek fabrikası patlaması davasında dosyaya bilirkişi raporu girdi.
Raporda, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a yakınlığıyla bilinen, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği’nin (MÜSİAD) Sakarya şube başkanı patron Yaşar Coşkun ile oğlu Ali Rıza Coşkun’un ‘asli kusurlu’ olduğu belirtildi.
Sakarya 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde yedi sanığın yargılandığı dava kapsamında makine, kimya, inşaat, elektrik-elektronik ve bilgisayar mühendislerinden oluşan bilirkişi heyeti rapor hazırladı. Raporda dava sanıklarının kusur derecesi belirlenirken, fabrikadaki eksiklikler de tespit edildi.
Bilirkişilere göre, şirketin sahipleri Yaşar Coşkun ve Ali Rıza Coşkun patlama tehlikesine karşı gerekli önlemleri almadığı için asli kusurlu. Mesul müdürler Asiye Angın ve Ahmet Çağrıcı, işyerinde güvenliği teminen gerekli prosedürleri oluşturmadığı için tali kusurlu.
İş güvenliği uzmanı Aslı Bozkurt, işyerinde patlamaya sebep olabilecek kaynakları dikkate alarak risk değerlendirmesi yapmaması ve iş güvenliğiyle ilgili tespit edilen hususları deftere yazmaması nedeniyle tali kusurlu. Personelden sorumlu idari amir Hasan Ali Velioğlu ve genel ustabaşı Erşan Öztürk de denetim ve gözetim görevini yerine getirmemeleri nedeniyle tali kusurlu.
Eksiklikler neler?
Bilirkişi raporunda işyerindeki eksikliklerle ilgili tespitler ise şöyle:
- Üretim alanları ve depolarda yasal sınırın üzerinde patlayıcı malzeme bulundurulmuş, bu malzeme miktarına ilişkin sağlıklı ve planlı bir takip sistemi oluşturulmamış.
- Depolarda aşırı yığılma var, depolama işlemi plansız, düzensiz ve dağınık. Her bir üretim biriminde günlük bulundurulabilecek madde miktarının ne kadar olması gerektiğine yönelik herhangi bir çalışma, plan ve etkin bir denetim, gözetim yok.
- İşyerinde patlama riski olabilecek yerlerde bulunan elektrik sistemlerinin hiçbiri patlama ve kıvılcım güvenlikli sistemlerle donatılmamış.
- İşyerinin bazı alanlarında elektrik tesisatı güvenli çalışmayı sağlayacak şekilde tesis edilmemiş. Kabloda eziklik, kopukluk, kablo zırhının zedelenmesi, iletkenin açığa çıkması gibi durumlar ile kablo bağlantı noktaları ve rekorlardaki yalıtım durumu dikkate alınmamış, bu yerlerde izolasyon tamamen sağlanmamış.
- Statik elektrik riskine karşı çalışanların ve çalışma ortamının statik elektrik taşıyıcısı veya üreticisi olabileceği durumlar dikkate alınmamış, işyeri genelinde statik elektrik riskine karşı alınan önlemler yetersiz.
- Misket laboratuvarı ve depolarda sıcaklık değerlerinin takip edildiğine yönelik herhangi bir bilgi, belge, veri, kayıt bulunmuyor. Bu alanlardaki sıcaklık takibi yapılmamış.
- Patlama riski olabilecek alanlardaki çeşitli elektrik teçhizatının alev geçirmez özellikte olup olmadığına yönelik bir değerlendirme yok.
- Fabrikada acil durum toplanma noktası yok, yıllık olarak yapılması zorunlu olan tatbikatların yapıldığına dair herhangi bir kayda ulaşılamadı.
- İş Sağlığı Güvenliği eğitimlerinin tüm çalışanlar tarafından alındığı yönünde kanaat elde edilemedi.
Ne olmuştu?
Hendek ilçesinde Yukarıçalıca mevkisinde, yaklaşık 15 dönüm alana kurulu havai fişek fabrikasında, 3 Temmuz 2020’de saat 11:15’te meydana gelen ve kentin birçok noktasından duyulan patlamalarda yedi kişi hayatını kaybetmiş, hastaneye kaldırılan 122 kişi ise tedavilerinin ardından taburcu edilmişti.
Patlamadan sonra sorumlu idari amir Hasan Ali Velioğlu, iş güvenliği uzmanı Aslı Bozkurt, genel ustabaşı Erşan Öztürk ve mesul müdür Asiye Angın tutuklanmıştı. Patronlarla ilgili herhangi bir adli işlem yapılmamasına tepki gösterilmesi üzerine savcılığın talimatıyla fabrikanın sahipleri Ali Rıza Coşkun ile oğlu Yaşar Coşkun hakkında da gözaltı kararı verilmişti. Ali Rıza Coşkun tutuklanırken, Yaşar Coşkun serbest bırakılmıştı.
Erdoğan, patlamadan sonra cuma namazı çıkışı fabrikanın sahibi Yaşar Coşkun ile görüştüğünü açıklamıştı. MÜSİAD da patlamadan hemen sonra moral yemeği düzenlemişti.
Olaydan sonra fabrikanın patlamalar ile ilgili sicilinin oldukça kabarık olduğu ortaya çıkmıştı. 17 Ağustos 2009, 29 Eylül 2009, 11 Şubat 2011, 14 Aralık 2014 ve 27 Ocak 2018’te gerçekleşen patlamalarda altı işçi yaşamını yitirmişti.
Son patlama ile ilgili dava kapsamında Yaşar Coşkun ve Hasan Ali Velioğlu tutuklu, diğer beş sanık da tutuksuz olarak yargılanıyor. Sanıkların ‘bilinçli taksirle birden fazla kişinin ölümüne ve yaralanmasına neden olma’ suçundan cezalandırılması talep ediliyor.
Bir sonraki duruşma 25 Ekim’de saat 10:00’da Ferizli ilçesinde yeni inşa edilen cezaevi kampüsündeki salonda yapılacak.
