Karabük’ün Eskipazar ilçesindeki Hadrianopolis Antik Kenti’ndeki kazılarda yaklaşık 1600 yıllık Hazreti Süleyman betimli kolye ucu bulundu. Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, “Üzerindeki betimde Hazreti Süleyman bir at üzerinde elinde mızrakla şeytanı mızraklarken resmedilmiş” dedi.
Hadrianopolis, Geç Kalkolitik, Roma ve Erken Bizans dönemlerinde yerleşim yeri olarak kullanılmıştı.
Antik kentte kazı ve restorasyon çalışmaları, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras Projesi’ kapsamında Karabük Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersin Çelikbaş’ın başkanlığında devam ediyor.
Kiliselerin tabanında, birçok hayvanın tasvir edildiği mozaiklerle ünlenen ve bu nedenle ‘Karadeniz’in Zeugması’ olarak bilinen antik kentte, şimdiye kadar iki hamam, iki kilise, bir savunma yapısı, kaya mezarları, tiyatro, bir kemerli ve kubbeli yapı, anıtsal kültik niş (duvar içinde oyuk), sur, villa, diğer anıtsal binalar ile bazı kült (kutsal) alanlar bulundu.
Kazılarda son olarak milattan sonra 5’inci yüzyıla ait Hazreti Süleyman betimli muska olarak kullanılan kolye ucuna rastlandı.
Bu hafta bulunan kolye ucunun ön yüzünde Hazreti Süleyman ve Allah’ın kötülüğü yendiği, arka yüzündeyse dört kutsal meleğin isimleri yer alıyor.
Doç. Dr. Ersin Çelikbaş, kolye ucuna ilişkin şu açıklamayı yaptı:
“Bunlardan birini bu hafta içerisinde ‘SDJ-3’ olarak adlandırdığımız yapının içerisinde gerçekleştirilen kazılar esnasında ortaya çıkardık. Anadolu arkeolojisi için önemli bir eser olduğunu düşünüyoruz. Çünkü daha önce benzer örneklerine hiç bu coğrafyada rastlanılmamıştı. Nedir peki bu eserimiz? Aslında bu amulet dediğimiz muska olarak kullanılan bir kolye ucu.
Üzerindeki betimde Hazreti Süleyman bir at üzerinde elinde mızrakla şeytanı mızraklarken resmedilmiş. Peki neden böyle bir betim var? Çünkü üç kutsal dinde de Hazreti Süleyman önemlidir. Yahudilik’te ve Kitab-ı Mukaddes’te hükümdar olarak belirtilirken, İslam dinindeyse hükümdarlığının yanında peygamber olarak da belirtilmektedir. Yani semavi dinler için önemli olan Hazreti Süleyman’ın bu kolye üzerinde betimlenmesi gerçekten bizleri hem şaşırttı hem de Anadolu arkeolojisi için önemli bir eser niteliğini bize gösterdi.”
Kolyenin neden Hadrianopolis’te bulunduğunu Çelikbaş şöyle açıkladı:
“Aslında bunda Hadrianopolis Antik Kenti’nin sahip olduğu askeri niteliğin etkisi var. Nedir? Hadrianopolis’te bir süvari birliğinin varlığını daha önceki yıllarda da arkeolojik kazılar neticesinde somut verilerle tespit etmiştik.
Hazreti Süleyman’ın ayrıca orduların komutanı olduğu da bilinmektedir. Dolayısıyla Hadrianopolis’teki Roma ve Roma sonrası, Bizans dönemlerindeki süvarilerin de aslında koruyucusu olarak burada resmedildiğini anlıyoruz. Hazreti Süleyman’ın tabii ki hem İslamiyet’te hem İslamiyet öncesi dinlerde de ilim ve hikmetle kuşandığını bilmekteyiz. Hazreti Süleyman’ın hükmü olarak bilinen çeşitli yargıların, karar almalarının da günümüzde hala insanlar arasında deyim olarak da kullanıldığını görüyoruz.“
Anadolu arkeolojisinde daha önce bu tip bir esere rastlanmadığını söyleyen Çelikbaş şunları söyledi:
“Bir tek betim açısından benzer örnek Filistin’imizin başkenti Kudüs’te ortaya çıkmıştır. Bu kadar uzak mesafeler arasında iki benzer eserin ortaya çıkması, buranın da yine antik dönemde önemli bir din merkezi olduğunu gösteren işarettir. Eserimiz üzerindeki yazı, fontlarından anlaşıldığı kadar ve yapmış olduğumuz çalışmalardaki elde ettiğimiz stratigrafik veriye göre milattan sonra 5’inci yüzyıla tarihlendirilmektedir.”
