AYŞEGÜL KASAP
aysegulkasap@diken.com.tr
@aysegul_kasap
İran’ın doğalgazı kesmesinden sonra Türkiye genelinde Organize Sanayi Bölgeleri’nde (OSB) elektrik ve doğalgaz kesintisi uygulanmaya başladı.
Diken’e konuşan sektör kaynakları, Enerji Bakanlığı’nın tüm Türkiye’de 4 bin 500 megavat enerji kesme kararı aldığını, kesintilerin OSB’lerle sınırlı kalmayıp önümüzdeki günlerde meskenlere yansımasının beklendiğini aktardı.
İran ‘teknik arıza’ gerekçesiyle Türkiye’ye 10 gün boyunca doğalgaz akışı sağlamayacağını duyurmuş, bunun üzerine BOTAŞ, alınan gaz miktarının 17 Ocak itibariyle üçte bir seviyesine düştüğünü, 20 Ocak itibariyle de sıfırlandığını açıklamıştı. Bunun üzerine Türkiye genelindeki OSB’lerde 72 saat elektrik kesintisi uygulanacağı belirtilmişti.
İran dün itibariyle gazı açsa da, Türkiye’nin doğalgaz tedarikinde sorunları devam ediyor.
Türkiye doğalgaz ihtiyacının neredeyse tamamını Rusya, Azerbaycan ve İran’dan boru hatlarıyla sevk edilen gazla ve Cezayir, Nijerya ve diğer ülkelerden gelen ve gemilerle taşınan sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) ile sağlıyor.
Türkiye’nin Rusya, Azerbaycan ve Nijerya ile 1990’lı ve 2000’li yıllarda imzaladığı yaklaşık yılda 16 milyar metreküp (bcm) hacimdeki uzun vadeli doğalgaz ithalat sözleşmelerinin vadesi 2021’de dolarak sona ermişti. Rusya ve Azerbaycan’la anlaşmalar yenilenirken, diğerleri beklemede.
Türkiye, elektrik ihtiyacının üçte birini karşılamak için ithal ettiği doğalgazı kullanıyor.
Bakanlıktan enerji kesme talimatı
Kaynaklar, enerji sektörü yöneticilerinin, bu kesintilerin OSB’lerle sınırlı kalmayıp meskenlere de yansıtılmasını beklediğini aktardı. Çünkü Enerji Bakanlığı tüm Türkiye’de 4 bin 500 megavat enerji kesme kararı aldı.
Birçok ihracatçı kesintiler nedeniyle şu anda üretim yapamazken, alternatif enerji için mazot ya da biyodizel enerji kullanma hazırlığı yapan firmalar da var.
BOTAŞ gazı kısmayanlara ceza verecek
Bunun yanısıra, BOTAŞ, dağıtım şirketlerine bir yazı göndererek, doğalgaz kullanımının yüzde 60 azaltılmaması durumunda ceza kesileceğini belirtti: “Son günlerde mevsimsel koşulların etkisinin artması ve yurt dışı arz kaynaklarından sağlanan doğalgaz miktarında azalmalar nedeniyle ülkemizde arz-talep dengesinin sağlanmasında bazı güçlüklerle karşılaşıldığı bildirilmiştir. Ülkemizde arz-talep dengesini sağlanmasında karşılaşılan güçlükleri bertaraf edebilmek ve sistem dengesinin sağlanabilmesi için gerekli tedbirlerin alınması ve uygulanması zarureti doğduğu belirtilmektedir.
Bu çerçevede 21.01.202 saat 08:00 itibarıyla, ikinci bir bildirime kadar, kullanabileceğimiz doğalgaz miktarı, ilgili ay için geçerli olan sözleşme miktarının aydaki gün sayısına bölünerek bulunan günlük doğalgaz miktarının yüzde 60’ı ile sınırlandırılmıştır. Talimata aykırı hareket edilmesi halinde BOTAŞ tarafından, dağıtım şirketinize uygulanacak olan müeyyideler tarafınıza aynı koşullarda yansıtılacaktır.”
İran’ın gazı kesmesi yeni değil
Elektrikle beraber doğalgaz kesintilerinin de OSB’lerle sınırlı kalmayıp evlere kadar uzanacağı düşünülüyor. Kaynaklar, Türkiye’nin gaz deposunun tam dolu olmadığını ve elindeki gazın da yetersiz olduğunu söyledi. İran gazının özellikle kış aylarında kesilmesi de yeni bir durum değil. Kaynaklar, Türkiye’nin tüm bunlar bilindiği halde diğer tedarikçi ülkelerle kontrat yenilemediğini hatırlattı.
‘Bitirdiler bizi’
40 yıldır piyasada olduğunu belirten bir sanayici böyle bir durumla ilk kez karşılaştığını ifade ederek şöyle dedi: “Daha önce bu kadar yaygın bir kesinti görmedim. Ya işi bilmiyorlar ya da başka şeyler var. Türkiye tarihinde ilk kez sanayiciye dendi ki ‘Doğalgazınızı kısın.’ Hadi diyelim diğer tedarikçilerle kontrat yenilenmedi. Kışa sadece İran gazıyla girildi. O zaman bunun için bir B planı C planı yapılmalıydı. Sıkıntı yaşandığında ilk kesintilerin nereden başlanacağı belirlenmeliydi. O da yapılmadı. Üretimin kalbi olan OSB’lere ‘Gazı yüzde 60 kıs’ dendi. Bunun anlamı gazı kapatmakla aynı. Bitirdiler bizi.”
