Giresun Şebinkarahisar’da Nesko Maden’in bakır, kurşun, çinko madenindeki atık havuzunun çöküp binlerce ton zehirli çamurun Kılıçkaya Barajı ve Kelkit Irmağı’na karışmasının ardından, başka bir madende daha atık depolama alanı çöktü. Bu bir ay içinde ikinci maden faciası olarak kayıtlara geçti.
Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı Karaayıt Köyü yakınlarındaki Bilfer Madencilik tarafından işletilen ve sürekli kapasite artıran demir cevheri zenginleştirme tesisine ait depolama alanında atık dağı çöktü ve dereye ağır metal doldu.
Bu yılın başında yine aynı madende atık depolama alanı çökmüş ve zehirli atıklar Madra Barajı’na bağlanan dereye dolmuştu. Şirket atık depolama alanının çevresine beton bloklar koyarak önlem aldığını açıklamıştı.
Karaayıt’ta atık madeninin yeniden çökmesiyle beraber atık yığını içindeki ağır metaller dere suyuna karıştı. Söz konusu dere bölgenin sulama ihtiyacını karşılayan ve aynı zamanda Ayvalık için ilerde içme suyu sağlaması da hedeflenen Madra Barajı’nı besliyor.
Karaaayıt Köyü’nün meralarına el konarak işletilen madenin açık ocak kısmı yıllardır ÇED’den muaf işletiliyor.
Şirketin 2020 yılında başvurduğu, ‘Ayvalık Bilfer Maden Atıkları Düzenli Depolama Tesisi Projesi‘ içinse tüm itirazlara rağmen ‘ÇED olumlu’ kararı verdi. Karar, Ayvalık Tabiat Platformu ve Ayvalık Belediyesi tarafından dava edildi ancak kaybedildi. Hem platform hem de belediye karara karşı Danıştay’da itiraz edecek.
Ekoloji Birliği maden faciasından sonra şu açıklamayı yaptı: “Bir yılda iki kez çevre felaketine neden olan Ayazmant Demir Madeni Projesi’nin kapanma zamanı çoktan gelmiş ve geçmektedir. Proje Madra Barajı’na sıfır konumdadır ve baraj için büyük tehlike yaratmaktadır. Projenin zenginleştirme tesisi ise Karaayıt Köyü’ne çok yakındır. Köyün içme sularında önceki yıllarda arsenik seviyesi yükselmesi nedeniyle, köylülerin itirazı üzerine BASKİ tarafından arsenik arıtma sistemi kurulmak zorunda kalınmıştır.
Madra Barajı’na ve yaşam alanlarına bu kadar yakın olan projenin ne kadar ciddi bir risk teşkil ettiği son kazadan sonra biz kez daha iyice açığa çıkmıştır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nı, Sağlık Bakanlığı’nı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nı, Balıkesir Valiliği’ni, cumhuriyet savcılığını acilen bir kez daha göreve çağırıyoruz.”
Açılamada şu talepler sıralandı:
- Felaketin boyutları incelensin, Madra Barajı, dere ve civar sularda ağır metal ve kirlilik tahlilleri yapılarak sonuçlar kamuoyu ile paylaşılsın ve gerekli önlemler alınsın.
- Çevre felaketine yol açan sorumlular tespit edilerek yargılansın.
- Ayazmant Demir Madeni Projesi ruhsatı iptal edilsin ve acilen kapatılsın.