Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin (AKPM), ‘partili cumhurbaşkanlığı’nı merkeze alan anayasa değişikliğiyle ilgili resmi raporunda, ‘mühürsüz pusula’ kararının yasaya aykırı olduğu ve cumhurbaşkanının tarafsızlık ilkesine göre hareket etmediği belirtildi.
Fotoğraflar: Reuters
21 AKPM gözlemcisi, Türkiye’nin davetiyle Ankara, İstanbul, Antalya, İzmir ve Diyarbakır’daki seçim bürolarında çalışmıştı.
AKPM raporu, aralarında AİHM’nin de bulunduğu tüm Avrupa Konseyi organları ve Avrupa Birliği için referans belge olma özelliğine sahip.
Deutsche Welle’den Kayhan Karaca’nın haberine göre seçmenlerin YSK ve devlet yetkilileri tarafında değişiklik paketinin içeriği konusunda ‘tarafsız’ biçimde bilgilendirilmediğine vurgu yapılan raporda, OHAL’le ‘demokratik bir referandum süreci için gerekli temel özgürlüklerin kısıtlandığı’ kaydedildi.
Darbe girişimi sonrası gözaltılar ve ihraçların siyasi iklim üzerinde olumsuz etki yarattığı aktarılan raporda, OHAL kapsamında olağanüstü yetkilerle donatılan valilerin yetkilerini ‘temel hak ve özgürlükleri daha da sınırlandırmak için kullandıkları’ görüşüne yer verildi.
Yurttaşlar YSK’ya giderek seçime itiraz etmişti. (Fotoğraf: Reuters)
Seçimlerle ilgili yasal çerçevenin referandum konusunda net olmadığı ve ‘demokratik bir referandum için yetersiz kaldığı’ belirtilirken, kampanyanın finansmanıyla ilgili yasal çerçeve, siyasi partilerin harcamalarının ‘saydam olmaması’ nedeniyle yetersiz görüldü.
‘TRT açık biçimde öncelik verdi’
Referandumun düzenleniş biçimini de Avrupa normlarına aykırı bulan heyet, anayasa değişikliği teklifinin blok halinde ‘Evet’ ya da ‘Hayır’ tercihleriyle oylamaya sunulmasının seçmenin değişiklik hakkında görüş belirtmesine engel olduğu savunuldu.
Cumhurbaşkanı başta olmak üzere hükümet yetkililerinin aktif olarak ‘Evet’ kampanyasında yer almasının ‘dengesizlik’ yarattığının altı çizilirken, Anayasa’ya göre cumhurbaşkanının tarafsız kalması gerektiği hatırlatıldı.
TRT’nin açık biçimde AKP ve Erdoğan’a öncelik verdiğini aktaran raporda, ‘Evet’ kampanyasına medyada ayrılan sürenin kamu ve özel televizyon kanallarında yüzde 76, yazılı basında ise yüzde 77,5 olduğu hatırlatıldı.
‘YSK kararlarına yargı yolu kapalı’
Fotoğraf: Reuters
Kanallarda AKP’ye ayrılan sürenin yüzde 33,5, CHP’nin yüzde 19, MHP’nin yüzde 2,3, HDP’nin yüzde 0,6 olduğu vurgulandı.
‘Saydam çalışmadığı’ ve ‘kararlarına karşı yargı yolunun açık olmadığı’ gerekçesiyle eleştirilen YSK’nın mühürsüz oy pusulaları hakkında aldığı kararın ‘yasalara aykırı olduğu’ ve çok önemli yasal bir güvencenin ihlali anlamına geldiği belirtildi.
