Apple Kadın Sağlığı Araştırması’na göre menarş olarak bilinen ilk adet dönemine giriş yaşı giderek düşüyor.
Eş zamanlı olarak adet döngüsünün düzenli hale gelmesi için gereken süre de artıyor. Bu eğilim özellikle ırksal azınlıklar ve düşük sosyoekonomik kökenden gelenler arasında belirgin.
Adet dönemlerindeki bu değişen eğilimlerin ardındaki nedenler ise karmaşık ve çok yönlü. Önemli faktörlerden biri, dünyada giderek daha yaygın hale gelen ‘çocukluk çağı obezitesi’. Vücut kitle indeksi (BMI) yüksek çocuklar, daha erken menarş yaşamaya eğilimli. Bu bağlantı, çocukluk çağı obezitesini yönetmenin genel sağlık açısından ne kadar kritik olduğuna işaret ediyor.
‘Beslenme kalıpları’ da adet dönemleri üzerinde önemli bir rol oynuyor. Genellikle işlenmiş gıdaların yüksek, temel besin maddelerinin düşük oranda tüketildiği modern diyetler hormonal dengeleri bozarak ergenliğin erken başlamasına neden olabilir. Düzenli adet döngüsünü sürdürmek için doğru beslenme hayati önemde.
‘Psikolojik stres’ de bir diğer faktör. Kronik stres ve olumsuz çocukluk deneyimleri, hormonal düzenlemeyi önemli ölçüde etkileyebiliyor. Bu zorluklarla karşılaşan çocuklar ergenliğe daha erken girebiliyor ve düzenli adet döngüsüne ulaşması daha uzun sürebiliyor.
‘Çevresel faktörler’ özellikle endokrin sistemini bozan kimyasallara ve hava kirliliğine maruz kalmak, sorunu daha da karmaşık hale getirebiliyor. Bu kirleticiler vücudun doğal hormon sistemlerine müdahale ederek ergenliğin başlamasını hızlandırıp adet sağlığını etkiliyebiliyor.
Tüm bu faktörler ırksal azınlıkları ve düşük gelirli grupları orantısız bir şekilde etkileyerek sağlık eşitsizliklerini daha da artırıyor. Daha iyi halk sağlığı politikaları ve araştırmaları yoluyla bu altta yatan nedenlere değinmek, kadın sağlığı sonuçlarının iyileştirilmesi ve tüm çocuklar için daha sağlıklı bir gelecek sağlanması açısından çok önemli.
Erken menarş, kardiyovasküler hastalık ve kanser gibi olumsuzlukları da tetikleyebiliyor.