Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB bütçesi hakkında şöyle dedi: “Harcama gücümüzü çok fazla araçta zayıflatıyoruz, kurumlar arasında yeterince koordinasyon sağlamıyoruz.”
Von der Leyen, Brüksel’de düzenlenen 2025 yılı AB Bütçe Konferansı açılışında konuştu.
Leyen, Covid-19 salgınındaki kapanma ve sert ekonomik gerileme döneminde kurdukları fon kapsamında üye ülkeler için para topladıklarını, bütçedeki acil durum kaynaklarını da ekonomik toparlanma ve enerji güvenliğini finanse etmek için kullandıklarını anlattı.
Sel ve deprem gibi doğal afetler ile Rusya-Ukrayna Savaşı ve enerji krizi gibi acil durumlara karşı bütçedeki bütün esneklikleri kullandıklarını belirten von der Leyen, şöyle dedi:
“Mevcut bütçemiz artık var olmayan 2020 dünyası için tasarlandı. Bugün jeopolitik gerginlikler yükseliyor. Ticaret kuralları yeniden yazılıyor. İklim değişikliği nedeniyle aşırı hava olayları giderek daha sık görülüyor. Teknolojilerdeki değişim de her zamankinden daha hızlı yaşanıyor.”
“Daha esnek, kıvrak ve karşılık veren bir bütçeye ihtiyacımız var. Mevcut bütçenin yüzde 90’ı önceden tahsis edildi” diyen von der Leyen, bugün 2019 ve 2020 yıllarında tasarlanmış bir bütçeyle çalıştıklarını ancak dünyanın son dönemde çok değiştiğini aktardı.
Mevcut bütçe kapsamında yüzde 4 esneklikte çalıştıklarına işaret eden Leyen, önlerine çıkacak yeni sorun ve sınamaları bilmediklerini bu nedenle bu miktarın hızlı yanıt vermek için yeterli olmadığını söyledi:
“Harcama gücümüzü çok fazla araçta zayıflatıyoruz. Avrupa, ulusal ve bölgesel düzey ile özel sektör ve diğer kurumlar arasında yeterince koordinasyon sağlamıyoruz.”
Avrupa fonlarına erişimin basitleştirilmesinin önemine değinen von der Leyen, her bölgenin kendine özgü koşulları ve sorunları olduğunu, yeni bütçenin yatırımlar ve reformlar için ulusal ve bölgesel ortaklıklar olmak üzere yeni bir yapı üzerine inşa edileceğini belirtti.
AB bütçesinin yeni öncelikleri fonlaması ve Covid-19 kurtarma programı kapsamında alınan kredilerin geri ödemelerini finanse etmesi gerekeceğini anımsatan von der Leyen, “Üye ülke bütçeleri tek başına bu yükü kaldıramaz. Bu yüzden yeni öz kaynaklara ihtiyacımız var. Bu konuda yeni teklifler üzerinde çalışıyoruz” dedi.
AB bütçesi hakkında
AB’nin uzun dönem bütçesine Çok Yıllı Mali Çerçeve (MFF) adı veriliyor.
AB bütçesinde yer alan harcama kalemlerine ilişkin ödeneklerin yıllık tavanını önceden belirleyen MFF, kaynakların, AB’nin politika öncelikleri doğrultusunda dağılımını amaçlıyor.
Bütçe kurallar gereği harcamaların üst sınırlarının belirlendiği yedi yıllık dönemler için hazırlanıyor.
Uzun vadeli AB bütçesine ilişkin karar, AP onayı ve üye ülkelerin AB Konseyi’ndeki oy birliği ile belirleniyor.
Bütçede gelir kalemleri, büyük ölçüde üye ülkeler tarafından bütçelerinden aktarılan kaynaklardan sağlanıyor ve denetimini merkezi Lüksemburg’da bulunan AB Sayıştayı yapıyor.