Bu sabah Hamas’ın İsrail’e başlattığı saldırı insanları arama motorlarına ve sosyal medyaya yönlendirdi. Ne olduğuna ve neden olduğuna dair soruların yanıtı arandı.
BBC bu soruların yanıtlarını derledi. Biz de bazı eklemeler yaptık.
Hamas ne?
Hamas, Gazze Şeridi’ni yöneten Filistinli İslamcı bir militan grup. Müslüman Kardeşler hareketinin Filistin kolu. 1987’de kuruldu.
Filistin Kurtuluş Örgütü’nden (FKÖ) daha radikal, silahlı mücadele yanlısı.
Hamas İsrail, Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Avrupa Birliği (AB) ve Britanya tarafından ‘terörist’ olarak tanımlanıyor. Hamas kendisine fon sağlayan, silah ve eğitim veren İran tarafından destekleniyor.
Türkiye Hamas’ı terörist olarak görmeyen ülkeler arasında. Gerek önceki gerekse mevcut örgüt lideri Ankara’yı ziyeret etti, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından kabul edildi.
Şu anki lideri İsmail Haniye. Katar’da yaşıyor.
Gazze neresi?
Gazze Şeridi, İsrail, Mısır ve Akdeniz arasında 41 km (25 mil) uzunluğunda, 10 km genişliğinde bir bölge. Yaklaşık 1,6 milyon kişiye ev sahipliği yapıyor ve dünyadaki en yüksek nüfus yoğunluğuna sahip bölgelerden biri.
Hamas ve El Fetih 2006-2007 yıllarında çatışmaya girmiş, yönetim bölünmüştü. Gazze’de Hamas’ın sözü geçiyor. Batı Şeria ise El Fetih’in kontrolünde.
İsrail ve Hamas neden savaşıyor?
İsrail ile Hamas arasında öteden beri ve sürekli bir gerilim var.
Örgüt militanları İsrail güvenlik güçleriyle birçok kez çatışmaya girdi. Kurucu liderlerinden Şeyh Yasin 2004’te İsrail tarafından nokta atışı bir operasyonla öldürüldü.
Örgüt 2007’de Gazze’de iktidara geldi. İsrail’i yok etmeye yeminli Hamas, defalarca ölümcül saldırılar düzenledi. İsrail de bir o kadar ağır karşılıklar verdi.
Ancak bu sabahki saldırı Hamas’ın, hatta Filistinlilerin bugüne kadar İsrail’e karşı en şiddetli saldırısı. İsrail’in de bir o kadar şiddetli ve görülmemiş ölçekte yanıt vermesi bekleniyor. Nitekim İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu bugün şöyle dedi: “Bu bir operasyon değil, savaş. Düşmana görülmemiş bir bedel ödeteceğiz.”
İsrail, Mısır’la birlikte 2007’den bu yana Gazze Şeridi’ni ablukada tutuyor.
İsrail Gazze üzerindeki hava sahasını ve kıyı şeridini kontrol ediyor. Sınır kapılarından kimlerin geçeceğine ve hangi malların giriş-çıkışına izin verileceğini belirliyor. Benzer şekilde Mısır da Gazze sınırından kimlerin girip çıkacağını kontrol ediyor.
