Türkiye’nin ilk uzay yolcusu Alper Gezeravcı’nın da içinde bulunduğu SpaceX’e ait uzay aracı Axiom Mission 3 (Ax-3), NASA’nın Florida’daki Kennedy Uzay Merkezi’nden fırlatıldı.
Uzay aracı, başarılı bir şekilde yolculuğuna devam ediyor. Böylece Alper Gezeravcı, ilk Türk astronot unvanını aldı
Axiom, belli bir ücret karşılığında insanları herhangi bir güvenli roketle uzaya götürme amacı taşıyan ve esas amacı gelecekte uzay turizmini başlatmak olan özel bir şirket.
Gezeravcı’nın yolculuğunun Türkiye’ye maliyeti 55 milyon dolar.
Ax-3 misyonunda ayrıca ABD ve İspanya’yı temsilen misyon lideri Michael Lopez-Alegria, İtalyan Hava Kuvvetlerinden Pilot Walter Villadei ve Avrupa Uzay Ajansı adına katılan İsveçli Marcus Wandt bulunuyor.
Astronotların eğitim süreci ABD’nin Texas eyaletinin Houston kentinde yürütüldü.
Türkiye için dönüm noktası
BBC Türkçe’ye konuşan eski NASA astrofizikçisi Umut Yıldız, konunun önemine ilişkin şunları dedi:
“Türkiye’de insanlar, ‘Uzaya giden bir astronotumuz var ama ne kendi roketimizle gittik, ne Türkiye’deki bir roket fırlatma rampasında gönderdik. Space X’in roketine para verildi ve gidildi’ diye düşünebiliyorlar. Ancak bu bir uzay turizmi değil, astronotluk görevi. Biz artık astronot mesleğine sahip iki insan ortaya çıkardık.”
İki haftada 13 deneye imza atacak
Türkiye Uzay Ajansı’nın verdiği bilgiye göre Uluslararası Uzay İstasyonu’nda 14 gün kalacak olan Gezeravcı, 13 farklı bilimsel deneye imza atacak.
ODTÜ Fizik Bölümü Öğretim Üyesi ve Türk Astronomi Derneği Başkan Yardımcısı Doç. Dr. Sinan Kaan Yerli, Türkiye’nin bu deneylerle kendi verilerini elde edeceğini ve bu verilerin ‘paha biçilemez’ olduğunu söyledi.
Uzaya çıkmanın çok pahalı bile olsa, verilerinin çok daha değerli olduğunu vurgulayan Yerli, devamında şunları kaydetti:
“Deneylerden bir tanesi olan Vokalkord’da, başka hiçbir sesin olmadığı ortamda solunum, konuşma ve öksürme seslerini yapay zeka ile uzayda deneyerek, bununla ilgili bir algoritma geliştirilecek. Böylece aşağıda solunumla ilgili bir çok hastalık ve enfeksiyon için yapay zeka ile tanı koymaya çalışacaklar.
Dünya’ya geri döndüğünüzde bu deneyin ve sonuçlarının sahibi siz oluyorsunuz. Bu veri için size gelecekler. O zaman algoritmanın değeri bir anda artıyor. Türkiye bu yarışa sonundan da olsa bir yerinden katılmış oluyor.”
Türkiye’nin uzay programı
Türkiye Uzay Ajansı 2018’de cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle kuruldu.
Bir yıl sonra da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan tarafından başkanı ve yönetim kurulu üyeleri atandı. Erdoğan Milli Uzay Programı’nı üç yıl önce “2023’te Ay’a gidiyoruz” sözleriyle duyurmuştu.
Türkiye, uzay faaliyetlerine ilk olarak 1994’te fırlattığı haberleşme uydusuyla adım attı. Türkiye, uzayda uydu sahibi 30 ülkeden biri.