Dünyanın önde gelen üniversitelerinden dokuz bilim insanı, Rus Covid-19 aşısına dair güçlü şüpheleri dile getiren bir makale yayınladı. Rusya Sağlık Bakanlığı’ndan yetkililer de yanıt verdi.
Sputnik V için henüz Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) kullanım onayı vermiş değil. Son olarak Brezilya ‘etkinlik’, ‘güvenilirlik’, ‘üretim’ ve ‘yan etkiler’e ilişkin belirsizlikler nedeniyle aşıyı kesinlikle kullanmayacağını bildirmişti. Türkiye ise aşıdan 50 milyon doz sipariş ettiği gibi Türkiye’de üretimi için Rusya’yla anlaşmaya da vardı.
Rusya şubat ayında 3’üncü faz çalışması sonuçlarına göre aşının yüzde 91.6 etkinlik oranına sahip olduğunu duyurmuştu.
Saygın tıp dergisi Lancet’ta dün yayınlanan bir makaleyse bu sonuçların geçerliliğini bilimsel olarak sorgulamaya açtı.
“Araştırmacıların sonuç çıkardığı verilerin erişilebilirliğine ilişkin ciddi kaygılarımız var” denen makalede, verilerin paylaşılmasının araştırmanın güvenilirliği açısından büyük öneme sahip olduğu vurgulandı. 3’üncü fazı yürüten Rus araştırmacılar, verilerin denemeler bitene kadar paylaşılmayacağını belirtmişti.
Dokuz bilim insanının ikinci kaygısıysa, deneme protokolünün açıklanmaması. Bilim insanları, Sputnik V araştırmacılarının asıl çalışmaya üç ara analiz eklediğini, ancak bunların veri tabanına işlenmediğini belirtti. Deneme protokolünün tam olarak kamuoyuna açıklanmamasından dolayı, burada ne gibi değişikliklere gidildiğinin, hata oranının nasıl ayarlandığının bilinmediği vurgulandı. Yüzde 91.6 etkinlik oranı bulgusunun bu değişikliklere dayandığını hatırlatan bilim insanları, Lancet editörlerini de verileri ve protokolü açıklamaya çağırdı.
Dokuz bilim insanı, üçüncü faz çalışmasındaki denek sayısıyla ilgili de soru işaretleri ve tutarsızlıkları bulunduğunu kaydetti.
Derginin aynı sayısında Rusya Sağlık Bakanlığı yetkililerinin, dokuz bilim insanının eleştirilerine yanıtı da yayınlandı.
Rus yetkililer, klinik araştırmalarda verilerin sunulmasına ilişkin belli kurallar bulunduğunu, Lancet’a sunulan klinik araştırma verilerinin de denetim incelemesi ve onay için yeterli görüldüğünü, 3’üncü faz çalışmalarına dair ara analizlerin de bu kurallar çerçevesinde yapıldığını belirtti. Protokolün tamamının ve verilerin Lancet editörlerine sunulduğu ifade edildi.
Rus aşısı hakkında ne biliyoruz?
Rus aşısını üretecek ilk tesis bulundu
Rus aşısının üretimi için 10 ay bürokrasi yürütülmüş
Türkiye’nin sipariş verdiği Rus aşısına Brezilya’dan onay çıkmadı
Koca: Çok yakında Sputnik V aşısı devrede
Rusya, Covid-19 aşısının üretimi için Türk şirketle anlaştı
9 soruda: En iyi aşı hangisi?