Türk Tabipleri Birliği (TTB) sağlık çalışanlarının Covid-19’a toplum genelinden 14 kat daha sık yakalandığını belirterek uyardı: “Sağlık çalışanlarının tükenmesi, toplum sağlığı için koronavirüs enfeksiyonu kadar önemli bir sorundur.”
TTB ve Türkiye Psikiyatri Derneği’nin ortak açıklamasında sağlık çalışanlarının ne beden enerjisi, ne ruhsal gücünün sonsuz olduğu belirtilerek şu ifadelere yer verildi: “Yükleri günden güne arttığı halde çalışma koşulları ve ücretlerinde bir iyileşme yerine hak ettikleri saygıyı bile göremeyip, idareciler tarafından ‘kendilerini hastalandırmak‘la suçlanıyorlar. Tükenmişlik kavramı, çalışma ortamının ruh sağlığı kapsamında 40-45 yıldan beri tanınmakta, önleme ve baş etme yolları bilinmektedir. Kişinin bedensel ve ruhsal enerji kaynaklarının bitmesini ifade eder. İnsanlarla yoğun ilişki gerektiren, doğası gereği fedakarlığa dayalı ve sorumluluğu yüksek meslek üyelerinde daha fazla görülür. Sağlık alanının da bu bakımdan tüketicilik potansiyeli yüksektir.”
Salgın öncesinde de Türkiye’de sağlık çalışanlarının ‘yaşamı koruma’ sorumluluğu, şefkatli olma zorunluluğu, yaşam ile ölüm arasında bıçak sırtında çalışma ve gittikçe artan şiddet görme riski nedeniyle tükenmişlik olasılığının yüksek olduğuna dikkat çekilerek, şöyle dendi: “Küresel salgınla birlikte buna kendilerine, aile bireylerine, yakınlarına virüs bulaşma ve hastalanma riskinin yükü de eklenmiştir. Ancak ne yazık ki küresel salgın döneminde ülkemizde sağlık çalışanlarının tükenmişliğini önlemeye yönelik alınan önlemler yetersiz kalmıştır.”
‘Uzak durma, tükenmişliği artırdı’
Sağlık çalışanlarının aile bireylerinden ayrı yaşama ya da aynı evin içinde uzakta durma gibi nedenlerle en çok gereksinim duydukları dönemde ruhsal yönden yakınlarının desteğini de alamadığından tükenmişliğin arttığı belirtildi.
Tarama testlerinin gerektiği kadar uygulanmadığı ifade edilen açıklamada sağlık çalışanlarının bulaştırıcı olup olmadıklarını bilmediklerinden kaygı içinde kaldığına dikkat çekildi.
‘Sistem şefkatli davranmıyor’
Hastalanan sağlık çalışanlarının göreve dönmelerinin hemen ardından ani ölümlerle karşılaşılmasının tıbbi yönden ‘göreve başlama‘ ölçütlerinin uygulanmadığının göstergesi olarak yorumlandığı açıklamada “Ülkemizin sağlık sistemi kendi çalışanlarına şefkatli davranmamaktadır” dendi.
Sağlık çalışanlarının tükenmelerini önlemek amacıyla psikiyatrik muayenelerle izlenmeleri gerektiği belirtilen açıklama şöyle sona erdi: “Sağlık çalışanlarının tükenmeleri ve iş verimlerinin azalması doğrudan doğruya toplum sağlığı sorunu olarak baş gösterecektir; ancak bu süreç sağlık çalışanlarının toplu tükenmesi ile sonuçlandığında, bu sorunla baş edecek başka bir meslek grubu bulunmayacaktır. Alınacak önlemler ile beraber tükenmişliğin önüne geçilebilir. Tükenmişlik sağlık çalışanlarının kaderi değildir!”