Türkiye’deki yüzde 10’luk seçim barajı Britanya, Almanya ve Avustralya’da olsaydı parlamentolar nasıl şekillenirdi sorusuna yanıt arayan The Guardian gazetesi, Türkiye’deki sistemi ‘dünyanın en adaletsiz seçim sistemi‘ olarak niteledi.
Grafik: Diken
Türkiye son sürat seçime giderken herkesin aklında tek bir soru var: ‘HDP yüzde 10 barajını geçebilecek mi?‘
Zira HDP’nin barajı geçmesi halinde AKP’nin anayasayı değiştirecek çoğunluğa ulaşması olası görünmüyor. Bu da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın arzu ettiği başkanlık sisteminin hayata geçirilmesini zorlaştıracak.
Peki yüzde 10’luk seçim barajı Britanya, Almanya ve Avustralya’da olsaydı parlamentolar nasıl şekillenirdi?
Türkiye’deki sistem için ‘dünyanın en adaletsiz seçim sistemi‘ betimlemesini kullanan The Guardian’ın haberine göre, yüzde 10 barajı Almanya’da olsa Sol Parti ve Yeşiller, Britanya’da olsa Liberal Demokrat Parti ve İskoç Ulusal Partisi, Avustralya’da olsa Yeşiller parlamento dışı kalacaktı.
Almanya
Fotoğraflar: Reuters
Almanya’da 2013 yılında gerçekleştirilen federal seçimlerde; Hristiyan Demokratlar yüzde 41,7; Sosyal Demokrat Parti yüzde 25,6; Yeşiller yüzde 8,4; Sol Parti yüzde 8,6; Almanya için Alternatif yüzde 4,8 ve Hür Demokrat Parti yüzde 4,7 oranında oy almıştı.
Bu sonuçlar sonucunda yüzde 5 seçim barajı bulunan federal parlamentoda sandalye dağılımı şöyle olmuştu:
- Hristiyan Demokratlar: 311 sandalye
- Sosyal Demokratlar: 193 sandalye
- Yeşiller: 63 sandalye
- Sol Parti: 64 sandalye
Ancak Almanya’da yüzde 10’luk seçim barajı olsaydı Yeşiller ve Sol Parti baraj altında kalacaktı ve sandalye dağımı şöyle şekillenecekti:
- Hristiyan Demokratlar: 378 sandalye (+76 sandalye)
- Sosyal Demokratlar: 239 sandalye (+46 sandalye)
Britanya
Dar bölgeli seçim sisteminin uygulandığı Britanya’da Mayıs ayında gerçekleştrilen parlamento seçimlerinde 650 üyeli Avam Kamarası’nın sandalye dağılımı şöyle olmuştu:
- Muhafazakar Parti (%36,8): 330
- İşçi Partisi (%30,4): 232
- İskoç Ulusal Partisi (%4,7): 56
- Liberal Demokrat Parti (%7,9): 8
- Demokratik Birlik Partisi (%0,6): 8
- UKIP (%12,6): 1
- Yeşil Parti (%3,8): 1
Oysa Britanya’da yüzde 10’luk seçim barajı olsaydı parlamentodaki sandalye dağılımı şöyle olacaktı:
- Muhafazakar Parti: 359 sandalye (+28 sandalye)
- İşçi Partisi: 281 sandalye (+49 sandalye)
- UKIP: 10 sandalye (+9 sandalye)
Avustralya
2013 yılında federal parlamento seçimlerinin gerçekleştirildiği Avustralya’da seçimlerin galibi yüzde 45,55 oranında oy alan Koalisyon olmuştu. İkinci sıradaki İşçi Partisi ise seçmenlerin yüzde 33,38 oyunu almıştı.
Bu sonuçlara göre Avustralya federal parlamentosundaki sandalye dağılımı şöyle olmuştu:
- Koalisyon: 90 sandalye
- İşçi Partisi: 55 sandalye
- Yeşiller (% 8,65): 1 sandalye
- Palmer Birleşik Partisi (% 5,49): 1 sandalye
Türkiye’deki 10’luk seçim barajı Avustralya’da da uygulansaydı federal parlamentodaki sandalye dağılı şöyle olacaktı:
- Koalisyon: 92 sandalye (+2 sandalye)
- İşçi Partisi: 56 sandalye (+1 sandalye)
Grafik: Diken
Avrupa’da yüzde 5’in üstünde baraj yok
Baraj değil duvar