AKP ve MHP’nin ‘dezenformasyonla mücadele’ gerekçesiyle hazırladığı ‘sansür yasası’nın Meclis’ten geçmesi halinde haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve iletişim alanında hayatımız kökten değişecek.
Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) örgütünün hazırladığı 2022 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’ne göre Türkiye, 180 ülke içerisinde 149’uncu sırada. Endekste Türkiye 2005 yılında 98’inci sırada yer alıyordu.
Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın verilerine göre Türkiye’de 36 gazeteci yazdıkları veya söyledikleri nedeniyle cezaevinde tutuluyor. Türkiye’de televizyonlar RTÜK eliyle cezalara boğulurken, internet siteleri de erişim engelleriyle karşı karşıya. Hatta erişim engeliyle ilgili yapılan haberlere bile sansür geliyor.
Diken’in ‘Keskin Holding’in 30 villası icra yoluyla satılacak’ haberine getirilen sahte erişim engelini duyurduğu haberine bile erişim engeli gelmişti.
Böylesine bir tablo iktidara yetmemiş olacak ki seçimler öncesi başka bir sansür yasası daha gündemde.
AKP-MHP’nin ‘dezenformasyonla mücadele’ gerekçesiyle Meclis’e getirdiği 40 maddelik yasa tasarısı iki gün önce genel kurulun gündemine geldi ve ilk iki madde kabul edildi bile.
Teklifin tamamının kabul edilmesi halinde haber alma hakkı, ifade özgürlüğü ve iletişim alanında hayatımız kökten değişecek.
TÜİK’ten önce enflasyon verileri açıklayan ENAG… Ankara kulislerinden gelişmeler… Whatsapp aramaları… Tüm bunlar hayatımızdan çıkacak mı?
Açarsak, ENAG uzmanları enflasyon verilerini açıkladığı için hapis cezasıyla mı yargılanacak? Ankara kulislerinde konuşulanları yazan gazetecilere yargılanmanın önü açılacak mı? ‘Herkesin duymasını istemediğimiz’ için Whatsapp’tan yaptığımız görüşmelerin verileri bir üst yazıyla paylaşılacak mı?
Meclis gündemindeki ‘sansür yasası’yla bunlar mümkün olabilir.
Türk Ceza Kanunu’na ‘yanıltıcı bilgiyi alenen yayma’ diye yeni bir suç ekleyen değişiklik teklifi, bu suçu işleyenlere üç yıl hapis cezası öngörüyor. ‘Failin gerçek kimliğini gizlemek suretiyle veya bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi hâlinde’ ceza yarı oranında artırılacak. Planlanan idari tedbirler arasında medya kuruşlarına yönelik para cezası ve sosyal medya ağlarına bant daraltma yaptırımı da var.
2021 yılı Sedat Simavi Gazetecilik Ödülü’nü Diken muhabiri Canan Coşkun, Birol Yıldırım isimli özel güvenlik amirinin 5 Haziran’ı 6 Haziran’a bağlayan gece İstanbul Esenyurt Polis Merkezi’nde öldürülmesine ilişkin bir dizi haberle almıştı.
Diken’de yayınlandıktan sonra Yıldırım’ın ölümü yaygın medyanın da radarına girdi. Bu durum Yıldırım’ın faillerine yönelik soruşturmada bir adım atılmasını sağladı.
Ödül verilen bu haber, yeni yasayla mahkemelerin konusu haline gelecek.
Hacettepe ve Boğaziçi haberleri
Diken, Hacettepe Üniversitesi BAP birimindeki usulsüzlükleri yaptığı onlarca haberle duyurmuş ve yönetim soruşturma açmak zorunda kalmıştı. Yasa geçmiş olsaydı bu usulsüzlükler duyulmayacaktı.
Diken, Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın 465 sözleşmeli personel alımı için başlattığı sürecin sonunda Kamu Personel Seçme Sınavı (KPSS) puanı yüksek adaylar mülakatla elendiğini duyurmuştu. Haberimizin Meclis’e taşınmasıyla iddiaları soruşturmak üzere müfettiş görevlendirilmişti. Diğer yandan müfettişlerin, mülakatta elenen adaylara haberi hazırlayan muhabire ilişkin sorular sorduğu öğrenilmişti.
Yasa geçtiğinde torpil iddialarını haberleştirmek ve yaymak suç olacak.
Diken, Boğaziçi Üniversitesi’nde kişisel bilgilere erişim izni veren Bilgi İşlem Daire Başkanı Faruk Yakaryılmaz’ın 2014’te İzmir’deki bir rüşvet operasyonunun şüphelisi olduğunu ortaya çıkarmıştı. Sansür gelen bu haberi yeni yasayla birlikte yapmak ve yaymak suç haline gelecek.
Boğaziçi Üniversitesi’nin ‘kayyım rektörü’ Naci İnci’nin adrese teslim ilanları, usulsüzlükleri ve öğrencilerin sorunları da yasa olsaydı öğrenilemeyecekti.
Muğla’nın Marmaris ilçesinde talana devam eden Sinpaş Kızılbük GYO, mahkemenin nihai kararını beklemeden otelin bir bölümünü satışa çıkarmıştı. Yasayla şirketlerin hukuksuzluklarını gündeme getirmek de zorlaşacak.
Sağlık Bakanlığı’nın, enfeksiyon hastalıkları uzmanı Prof. Dr. Esin Davutoğlu Şenol’u alenen hedef gösteren ve tehdit eden Mustafa Yücel’in ruhsatsız ilaçlar sattığı ve paylaşımları olduğu internet sayfalarına erişimin engellenmesi talebiyle sulh ceza hakimliğine iki başvurusu reddedilmişti. Şenol’u tehdit eden aşı karşıtına dokunmayan mahkeme, bu durumu haberleştirenleri engelleyebilecek.
Diken, muhalefetin ‘vurgun’ ve ‘manipülasyon’ olarak nitelendirdiği borsadaki son 70 günlük süreçte sert çıkış yakalayıp sonra inen altı hisseyi incelemişti. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin tavsiyesine uyup bankaya yatırım yapanların kayıpları yüzde 70’lere kadar vardığı ortaya çıkmıştı. Yeni yasayla Nebati’nin tavsiyesi sonrası borsada kaybedenleri haberleştirmek de suç olacak.