En büyük ilaç firmalarının, Covid-19 salgınında artan talebi karşılayabilme kapasitelerinin artmasına rağmen, ‘bir sonraki salgına çok az hazır olduğu’ belirtildi.
Kar amacı gütmeyen Hollanda merkezli Access to Medicine Foundation’ın iki yıllık raporuna göre Dünya Sağlık Örgütü’nün (DSÖ) en bulaşıcı hastalıklar listesindeki on hastalık karşısında ilaç firmaları yetersiz.
The Guardian’ın aktardığına göre raporda yeni corona virüslerin, ‘acil bir küresel sağlık durumuna neden olma ihtimalinin yüksek olduğu konusunda’ yıllardır yapılan uyarılara rağmen, ilaç endüstrisinin ve genel olarak toplumun Covid-19 salgınına hazırlıksız yakalandığı belirtildi.
Vakfın yönetici direktörü Jayasree K. Iyer, ilk olarak Çin’de ortaya çıkan ve ölüm oranının yüzde 75’e kadar çıktığı tespit edilen Nipah virüsünün yol açacağı bir salgının, ‘bir sonraki pandemi olabileceğinin’ altını çizdi.
Iyer, “Nipah virüsü, büyük endişe yaratan başka bir bulaşıcı hastalık. Nipah her an patlayabilir. Bir sonraki salgın ilaca dirençli bir enfeksiyon olabilir” dedi.
Nipah, ciddi solunum problemlerine, beyin iltihabına neden olabilir ve salgının nerede çıktığına bağlı olarak yüzde 40 ila yüzde 75 ölüm oranına sahip bir virüs.
Antimikrobiyal direnç
Raporda, antimikrobiyal direncin de (kısmen düşük gelirli ülkelerde antibiyotik eksikliği nedeniyle ilaca dirençli süper böceklerin ortaya çıkması) ciddi riskler oluşturduğu kaydediliyor.
Iyer, antimikrobiyal dirençle ilgili şunları söyledi: “Hala işe yarayan antibiyotiklerimiz var ancak yerine yenilerini geliştirmek için zaman azalıyor. Önceleri ortadan kaldırılabileceğini düşündüğümüz tüberküloz, çoklu ilaca dirençli mutasyonlar nedeniyle bazı topluluklarda yaygınlaşmaya başladı.”
Iyer’e göre ilaç endüstrisi ikame antibiyotikler geliştirmeyi ciddi bir şekilde taahhüt etmedikçe ilaca dirençli patojenlerin (hastalığa neden olan organizmalar) küresel olarak yaygınlaşacağı bir antimikrobiyal salgın kaçınılmaz.
Vakfın raporu, 20 büyük ilaç şirketini ve ilaçlarının düşük ve orta gelirli ülkelerde 82 hastalık için kullanılabilirliğini izliyor.
Rapora göre, şirketlerin yeni ilaçlar geliştirme çabaları, HIV, tüberküloz, sıtma, Covid-19 ve kanserler dahil olmak üzere bir avuç hastalık üzerinde yoğunlaşmaya devam ediyor.