Akkuyu Nükleer Santrali’ni işletecek Rosatom’un iştiraki Akkuyu Nükleer, santralin şu ana kadarki müteahhitlik işlerini yürüten IC İçtaş İnşaat’ın ortak olduğu şirketin sözleşmesini feshederek, müteahhitlik işlerini tamamen Rus ortaklardan oluşan bir şirkete devretti.
Rus tarafının, iş güvenliğinin sağlanmaması, gecikme ve usulsüzlük gerekçesiyle fesih ihtarnamesi gönderdiği ortaya çıkmıştı.
İçtaş, bunun Türk şirketlerinin varlığını azaltmak için kasıtlı yapıldığını söyledi.
İçtaş’tan yetkililer, bunun ‘Rusya’nın bir operasyonu’ olduğunu öne sürerken, dile getirirken asıl amacın Rusya’dan gelecek finansmanın Türkiye’de harcanmamasına yönelik olduğu belirtti.
İki hafta önce dördüncü reaktör ünitesinin temeli atılan Akkuyu Nükleer Santrali’nin gelecek yıl devreye girmesi planlanıyor. Santralin şu ana kadarki mühendislik, satın alma ve inşaat işlerini 2019’dan bu yana IC İçtaş İnşaat’la Rus şirketi Konsern Titan-2’nin ortak olduğu şirket yürütüyordu.
Akkuyu Nükleer’in cumartesi günkü açıklamasında, inşaat işlerinin TSM Enerji İnşaat Sanayi Limited Şirketi’ne devredildiği duyuruldu: “Proje yönetimi tarafından Akkuyu NGS Projesi’nde çalışmalarını tamamlayan IC İçtaş İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ ile yapılan sözleşme feshedilmiş, inşaat sürecinde yer alan proje katılımcılarının yeniden yapılandırılmasına karar verilmiştir.”
Karara net bir gerekçe verilmedi ama resmi açıklamada şöyle dendi: “Önümüzdeki süreçte inşaat ve kurulum operasyonlarında kalitenin sağlanması ve işlerin taahhüt edilen tarihlere uygun yapılması için yoğun bir tempo ile çalışılacaktır. Projede yer alan şirketlerin de bu inşaat çalışmalarına özgü yeterliliklere sahip olması gerekmektedir.”
OdaTV’nin haberine göreyse 22 Temmuz’da gönderilen fesih ihtarnamesinde proje için gereken ilerlemelerin ve ‘yapıtaşlarının’ vaktinde yapılmadığı, inşaat sorumluluğunun yerine getirilmediği, dört numaralı güç ünitesi için gerekli güvenlik önlemlerinin alınmadığı belirtildi. Güç ünitesi inşasının birer yıl ertelendiği ve genel olarak inşaatta kayda değer bir ilerleme kaydedilmediğinin belirtildiği açıklamada, iş güvenliğinin de sağlanamadığı vurgulandı.
İçtaş’sa sözleşmenin feshedilme nedenlerine dair Akkuyu Nükleer’in açıklamasının gerçeği yansıtmadığını, fesihteki esas amacın ‘projenin yönetimindeki Türk şirketlerinin varlığını azaltmak ve taşeron seviyesine indirgemek’ olduğu savunarak, tüm yasal haklarını en üst düzeyde kullanılacağını belirtti.
Ticaret sicil gazetesinde yer alan bilgiye göre TSM Enerji İnşaat’ın ortakları arasında Konsern Titan-2’nin yanı sıra iki Rus şirketi daha bulunuyor.
Putin’in jesti…
Sözcü yazarı Çiğdem Toker’in İçtaş’tan edindiği bilgiye göre, şirket kaynakları, bunun ‘Rusya’nın bir operasyonu’ olduğunu belirtirken, asıl amacın Rusya’dan gelecek finansmanın Türkiye’de harcanmamasına yönelik olduğunu kaydetti.
29 Temmuz’da, Bloomberg ajansına konuşan yetkililer, Rusya’nın Akkuyu nükleer santrali yatırımı için Türkiye’ye üç haftada 15 milyar dolar göndereceğini söylemişti. Rosatom’un, gelen paranın bir bölümünü vadesi gelen ödemeler için kullanacağı, geri kalanını da iki yıl boyunca Türkiye’de tutacağı kaydedildi.
Bunun, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in tahıl koridorundaki arabulucu rolü nedeniyle Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a jesti olduğu söylenmişti.
Bu haber, dolar/TL’nin dalgalanmasına neden olmuştu.
İçtaş, aynı zamanda Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve New York’taki Türkevi gibi projelerin de müteahhidi yani hükümete yakın bir firma. İçtaş, şikayetlerini Enerji Bakanlığı’yla Cumhurbaşkanlığı’na da iletmiş ama şimdilik ses yok.
Mersin Akkuyu’da 20 milyar dolar yatırımla kurulacak santral toplam 4,800 MW elektrik üreten dört reaktörden oluşacak. Santral, tüm reaktörleri faaliyete geçtiğinde Türkiye’nin enerji üretiminin yaklaşık yüzde 10’unu sağlayacak.
