AYŞEGÜL KASAP
aysegulkasap@diken.com.tr
@aysegul_kasap
Türkiye’de ikamet eden herkesin T.C. kimlik bilgisi, telefon numarası ve adres bilgilerinin bir sorgu sitesinde paylaşıldığı ortaya çıktı.
Bilişim hukuku uzmanı Prof. Dr. Yaman Akdeniz veri skandalının hukuki boyutuyla ilgili Diken’e konuştu. Biran önce cezai soruşturma başlatılması gerektiğinin altını çizen Akdeniz “Vatandaşların da hangi bilgilerin çalındığı konusunda mutlaka bilgilendirilmesi, olası dolandırıcılık girişimlerine karşı duyarlı olmaları sağlanmalıdır” dedi.
Akdeniz ayrıca sitenin erişime engellenmesinden ziyade tamamen yayından kaldırılması gerektiğini söyledi.
Söz konusu siteye e-posta adresiyle kayıt olunuyor. Kayıt olan kişi bu sitede istediği birinin adını ve soyadını aratarak açık adresleri, telefon numaraları ve banka hesap bilgileri gibi kişisel verilerine rahatlıkla ulaşabiliyor.
Free Web Turkey’in aktardığına göre şimdilik toplam kullanıcı sayısı 5 bin 195. Bu sitede e-devlet sistemine kayıtlı yabancı uyruklu kişilerin de bilgileri yer alıyor.
‘Tamamen yayından kaldırılmalı’
Hukuki olarak atılması gereken adımları ve vatandaşların neler yapabileceğiniz profesör Akdeniz’le konuştuk.
Her şeyi anında engelleyen iktidar, bu siteyle ilgili adım atmadı hala. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz? Site engellenmeli mi?
Kim ne zaman bu siteyi fark etti tam emin olmamakla birlikte, asıl sorun sitenin varlığından ve erişilebilir olmasından ziyade, dijital ortama milyonlarca vatandaşın kişisel verilerinin saçılmış olmasıdır. Engellenmesinden ziyade tamamen yayından kaldırılmasının sağlanması gerekiyor.
Bu tip durumlarda soruşturma nasıl yürütülmeli? Bilgileri çalanlar var ama bir yandan da bu bilgileri koruyamayan devlet yetkilileri de var. Onlarla ilgili atılması gereken adımlar neler?
Bu konu hakkında derhal cezai anlamda soruşturma başlatılmalı, verilerin nasıl çalındığı veya sızdırıldığı araştırılmalıdır. Hatta Kişisel Verileri Koruma Kurulu tarafından da konu değerlendirilmelidir. Vatandaşların da hangi bilgilerin çalındığı konusunda mutlaka bilgilendirilmesi, olası dolandırıcılık girişimlerine karşı duyarlı olmaları sağlanmalıdır. Devlet yetkililerinin de mevcut sistemleri gözden geçirmesi ve güvenlik açıklarını kapatması beklenir.
‘Bilgileri kullananlar hakkında da yargılama söz konusu’
Bu siteden kişilerin bilgilerini izinsiz alan ve kullanan kişiler de suçlu kapsamına giriyor değil mi?
Türk Ceza Kanunu’nda kişiler verilerin izinsiz kullanımı hakkında cezai hükümler bulunmakla birlikte, bu bilgi ve verileri sadece sızdıran veya çalanlar değil aynı zamanda paylaşıma sunan ve sunulan bilgileri kullananlar hakkında da soruşturma ve yargılama yapılması söz konusu olacaktır.
‘Ciddiye alınmadı’
Eski İçişleri bakanı Süleyman Soylu hatırlarsanız bir uygulamayı Youtube yayınında hepimize göstermişti. Uygulamayı kendi şahsi telefonunda da yüklüydü. O zaman da verilerin çalınabileceği uyarıları yapılmıştı. Soylu’nun davranışının yetkililerin sistemdeki güvenliğe bakış açısı adına önemli bir veri diye düşünüyorum. Bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Kişisel verilerin korunması konusu uzun yıllar Türkiye’de hiç ciddiye alınmadı. Hatta 2016 öncesinde Türkiye’de kişisel verilerin korunmasına dair bir kanun da yoktu. Kanun çıktıktan sonraki süreçte sadece özel sektörün ve devlet kurumlarının bu kanunun ne şekilde etrafından dolaştığını gördük. Bu bağlamda Kişisel Verileri Koruma Kurulu da çok etkisiz kaldı ve Türkiye’de bugüne kadar kişisel verileri koruma kültürü oluşmadı. Böyle bir kültürün ve bilincin olmadığı ve etkili bir hukuk sisteminin de mevcut olmadığı durumlarda kişisel verilerin korunması konusu fazla önemsenmemektedir. Önemsenmediği durumlarda da bu tip tehlikelerle karşılaşılması hiç de şaşırtıcı değildir.
Vatandaşlar bireysel olarak verilerinin çalınmasına karşı hangi hukuki yollara başvurabilirler?
Kişisel Verileri Koruma Kuruluna ve savcılıklara suç duyurusunda bulunulabilir.
