Dünyanın en büyük şekerli içecek üreticisi Coca Cola’nın, obeziteyle mücadelede kalori hesabı yerine daha fazla egzersizi salık veren yeni bir yaklaşımı desteklemeleri için bilim insanlarını fonladığı ortaya çıktı.
Mali ve lojistik destek
New York Times’taki habere göre şirket bu mesajı tıp dergileri, konferanslar ve sosyal medya aracılığıyla yayan etkili bilim insanlarıyla işbirliği yapıyor. Bu çerçevede, ‘Global Energy Balance Network/GEBN’ (Küresel Enerji Dengesi Ağı) adlı kar amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşuna da mali ve lojistik destek sağlanıyor.
Söz konusu STK, Amerikalıların kilo hassasiyeti yüzünden ne kadar yiyip içtikleriyle aşırı derecede meşgul olduklarını, buna karşın egzersiz yapmayı ihmal ettiklerini savunuyor. Hatta GEBN Başkan Yardımcısı Steven N. Blair, STK’larını tanıtan bir videoda, “Popüler medya ve bilim dünyası ‘Aman çok yeniyor, aman çok içiliyor’ diyerek suçu fast-food’a, şekerli içeceklere vs. atıyor. Ama sebebin bu olduğuna dair elle tutulur hiçbir kanıt yok” diyor.
Sağlık uzmanları eleştirdi
Fotoğraf: Reuters
Ancak sağlık uzmanlarına göre bu mesaj hem sakıncalı hem de Coca Cola’nın, obezite ve Tip 2 Diyabet hastalığının yaygınlaşmasında şekerli içeceklerin rolü olduğuna dair eleştirileri bertaraf etme çabasının parçası. Bu uzmanlara göre Coca Cola, kamuoyunu ‘Kötü beslenmenin etkileri fiziksel aktiviteyle bertaraf edilebilir’ fikrine ikna etmek için bu STK’yı ve çevresindeki bilim insanlarını kullanıyor. Oysa kilo konusunda egzersizin etkisi beslenmeye göre son derece sınırlı.
New York Times’a göre obeziteye çare nasıl bulunur tartışmaları, şekerli içeceklerden alınan vergilerin artırılması, okullarda satışlarınnın yasaklanması gibi ABD’de giderek yaygınlaşan önlemlerle ve son 20 yılda bu tip içeceklerin tüketiminin en az yüzde 25 azaldığı verisiyle beraber okunmalı.
STK’ya 1,5, iki akademisyene 4 milyon dolar
Gazete, Coca Cola’nın GEBN’ye çok ciddi yatırım yaptığını ortaya çıkarmış. Buna göre şirket, söz konusu STK’nın kurulması için geçen yıl tam 1,5 milyon dolar bağışlamış. Coca Cola, 2008 yılından bu yana STK’nın kurucu üyeleri iki akademisyenin (South California Üniversitesi’nden Prof. Dr. Blair ve West Virginia Üniversitesi Kamu Sağlığı Bölümü Dekanı Gregory A. Hand) çeşitli projelerine de tam 4 milyon dolar kaynak aktarmış.
GEBN’nin websitesi de, Atlanta’daki Coca Cola genel merkezine kayıtlı ama STK’nın yetkililerine göre kendileri nasıl yapacaklarını bilmedikleri için böyle olmuş. GEBN Coca Cola’nın desteğine dair bilgiyi websitebine ancak Ottowa Üniversitesi’nden obezite uzmanı bir akademisyenin fonlarını sorgulaması üzerine koymuş.
Maaşlı, bordrolu
New York Times’a göre akademik çalışmaların ve bilimsel araştırmaların şirketlerce fonlanarak yönlendirilmesi yeni değil. Daha önce Kraft, McDonald’s, Pepsi gibi firmalar da benzer eleştirilerin muhatabı oldu.
Ancak kamu sağlığı savunucuları, Coca Cola’nın bir adım daha öteye giderek bizzat ünlü bilim insanlarını kendi yaklaşımlarını savunmak üzere maaşlı, bordrolu çalıştırmaya yöneldiğini ileri sürüyor.