Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ile Merkez Bankası arasında geçen hararetli ‘faiz indirimi’ tartışmalarıyla doların rekor seviyelere ulaştığı Şubat ayında, ödemeler dengesindeki kaynağı belirsiz para girişinde son 17 yılın rekoru kırıldı.
Nereden geldi bu 4.3 milyar dolar?
Kur artışıyla döviz çıkışının yaşanması gerekirken 4.3 milyar dolar kaynağı belirlenemeyen döviz girişini değerlendiren uzmanlar bu durumun garipliğine dikkat çekiyor.
Uzmanlar, ödemeler dengesinde ‘net hata noksan kalemi’nde yer bulan bu belirsiz para girişinin hesaplama hataları ve zamansal farklılıklardan kaynaklanabileceğini ancak bu denli büyük bir döviz girişinin hesaplama hatasıyla açıklanamayacağını savunuyor
Muhalefet partileriyse, AKP’ye şeffaflık uyarısı yapıyor ve paranın kaynağının derhal açıklanmasını talep ediyor.
‘Körfez ülkelerinden geliyor’
17-25 Aralık soruşturmasında önceki yıllarda yaşanan kaynağı belirsiz döviz girişlerinde Rıza Sarraf’ın önemli bir ‘aracı’ olduğu gündeme gelmişti.
Zaman’dan Selçuk Kapuçi’ye konuşan CHP Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak, sadece bir ayda Türkiye’ye giren 4.3 milyar doların yıllık cari açığın onda birine karşılık geldiğini hatırlattı.
Öztrak, AKP döneminde bu ‘gizemli’ döviz girişlerinin sistematik bir hale geldiğine dikkat çekerek, “AKP Hükümeti ve Merkez Bankası, rekorlar kıran kaynağı belirsiz para girişi üzerindeki gölgeyi kaldırmalı, derhal bu konuda kamuoyunu aydınlatacak bir açıklama yapmalıdır” çağrısında bulundu.
MHP Genel Başkan Yardımcısı Ahmet Kenan Tanrıkulu da son yıllardaki kaynağı belirsiz döviz girişlerinin bilhassa seçim dönemlerine yaşanadığını vurguladı.
Döviz girişinin Körfez ülkelerinden sağlandığı tahmininde bulunan Tanrıkulu, “Korkarım; gene böyle bir durum ile karşı karşıyayız. Bu kadar tesadüf de fazla.” dedi. Tanrıkulu, şöyle devam etti: “Çekinecek bir şey olmazsa çıkar açıklarlar. Öyle yapmadıkları sürece, ödemeler dengesi ‘net hata kalemi’ kuşku uyandıracaktır” ifadelerini kullandı.
‘Reel piyasalara yansımıyor’
Fatih Üniversitesi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. Osman Nuri Aras da, Türk lirasının değer kaybettiği bir dönemde para girişinde yaşanan bu rekorun tuhaflığına dikkat çekti.
Rekor giriş ile yüksek doların TL’ye dönüştürülmesinin amaçlandığını ifade eden Aras, böylece ‘birileri’nin ‘net hata noksan kalemi’ ile önemli miktarda para kazandığını söyledi.
Döviz girişinin reel piyasalara da yansımadığını belirten Aras, spekülasyon uyarısı yaptı. Aras, şöyle dedi: “Bu dönemde, Merkez Bankası üzerinde bir baskı kurulmaya çalışıldı ve dolar yükseltildi. Spekülatif değerlendirmeleri haklı çıkaran bir artış görüyoruz net hata noksanda. İddia edilen havuzlar vasıtasıyla seçim havuzlarında kullanılmak için getirilmiş olabilir bu para. Çünkü; reel piyasalara yansıyan bir durum yok.”