Borç batağındaki Portekiz hükümeti, Katalan sanatçı Joan Miro’nun 85 parçadan oluşan koleksiyonunu satarak milyonlarca avro kazanmaya hazırlanıyor. Bu konudaki kararı net olan hükümet, halktan gelen çağrılara da kulak asmıyor. Ortada bir de müzayedenin başlamasında sakınca görmeyen bir mahkeme kararı var.
Ama müzayede evi Portekiz’in planlarını suya düşürebilir…
Telegraph‘ın haberine göre, mahkemenin muhalefetteki Sosyalist Parti’nin tedbir kararı alma girişimini reddetmesinin ardından, 5-6 Şubat 2014 tarihleri arasında açık artırmanın önünde bir engel kalmamış görünüyor. Bugüne kadar hiç sergilenmeyen koleksiyonun hükümet kararıyla satılacak olmasına tepki gösteren Portekizliler daha önce topladıkları 10 bin imzayı meclise göndermişti.
Ünlü sürrealist sanatçı Miro’nun bu koleksiyonu, Portekiz tarihinin en büyük finans skandallarından biri olan ve 2008’de el konularak ulusallaştırılan Banco Portugues de Negocios’a (BPN) aitti. Koleksiyonun değerinin 36 milyon sterlin olduğu düşünülüyor.
‘Müşterilerimize karşı sorumluyuz’
Söz konusu tablolar 5-6 Şubat tarihlerinde Londra’daki Christie’s müzayede evinde açık artırıma sunulacaktı. Christie’s, koleksiyonu ‘sanatçının bugüne kadar satışa çıkarılan en kapsamlı ve en etkileyici çalışmaları’ diye tanımlamıştı.
Ancak ne olduysa son dakikada oldu. Christie’s, Portekiz yargısını meşgul eden olayda taraf olmak istemediğini söyleyerek satışı iptal etti. Etik endişelerden ziyade güvenilirlik kozunu öne süren müzayede evi, “Müşterilerimize karşı sorumluluğumuz var. Eseri kanuni mülkiyetine dair bir sorun olmadan almalarını sağlamak zorundayız” dedi. Şimdilik koleksiyonun geleceği belirsiz.
Sanat uzmanları, ‘koleksiyonun satışını veya parçalara ayrılmasını onarılamayacak bir hata’ olarak yorumluyor. Hükümetin temel argümanı ise Miro’nun kendilerine ait olmadığı ve tasarruf tedbirlerini kültür-sanat alanlarına harcama yapmaya yetmediği yönünde…
Batan geminin malları
Portekiz ve BNP, ‘gemileri batınca‘ sanat eserlerine sarılan ilk örnekler değil. Başka ülkeler de batan bankaların eserlerini satışa çıkarmıştı. Lehman Brothers, Bank of Ireland, Güney Koreli yatırım bankalarının batışının ardından büyük isimlerin eserleri piyasa ‘açılmıştı’.
Bununla birlikte, aynen diğer ülkelerde olduğu gibi, bu müzaye de borcu kapatacak değil. 36 milyon sterlin biçilen Miro’nun ‘hazinesi’, 3.4 milyar sterline mal olan BNP’nin iflası düşünüldüğünde sadece ‘ufak bir yama’ olacak.
Türkiye’de sahte eser şoku
Türkiyeli ‘Miroseverler’ 2013 Kasım ayında heyecanla koştukları sergide sahte eser şoku yaşamıştı. Merkezi Barcelona’da yer alan Miro Estate (Miro Vakfı), İstanbul’da Tophane-i Amire Kültür ve Sanat Merkezi’nde sergilenen eserlerin yarısından fazlasının orijinal olmadığını bildirmişti. Vakfın iddiasına göre, sergide ‘usulsüz’ olarak gösterilen eserler, ayrıca sahte el yazısıyla atılmış imzalar taşıyordu.