MEHMET BARAN KILIÇ
@MehmetBaranKl
barankilic@diken.com.tr
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Prof. Dr. Mustafa Kurt’u rektör olarak atadığı Marmara Üniversitesi, akademisyen alımları için tek seferde 200’den fazla ‘kişiye özel’ ilan açtı.
30 Aralık tarihli Resmi Gazete’de Marmara Üniversitesi’nde farklı bölümler için toplamda 217 öğretim üyesi ilanı açıldığı duyuruldu. İlanlarda, adayların akademik çalışma alanlarına yer verilirken, bazı ilanlarda yüksek lisans veya doktora tezlerinin dahi yazıldığı görüldü. Eş düzeydeki kadrolar için belirlenen farklı kriterler de dikkat çekti. İlanlar, ‘adrese teslim’ denebilecek cinsten.
‘Kişiye özel ilan’ konusunda hem Yüksek Öğretim Kurumu’nun (YÖK) hem de Danıştay’ın kararları var.
YÖK, 9 Mart 2021’de yönetmeliğe “İlana başvuru koşulu olarak adayların lisansüstü tez veya uzmanlık tezi adlarının kısmi veya tamamı yazılamayacağı gibi ilanda sadece belirli bir adayı tanımlayan özel şartlara yer verilemez” şartı koymuştu.
Danıştay İdari Davaları Daireler Kurulu da başvuru koşullarının kişiye özel olmaması yönünde karara hükmetmişti.
Buna rağmen, söz konusu ilanlarda buna uyulmadı.
İlanlarda adayların çalışma alanlarına yer verilirken, bazılarında lisansüstü tezlerinin adları veya adlarının bir kısmı yazılmış.
O ilanlardan bazıları şöyle:
* Eğitim bilimleri doktor öğretim üyesi ilanı: Doktorasını eğitim yönetimi ve denetimi alanında yapmış olmak. Çok kriterli karar verme yöntemleri ya da yönetici ruhsal liderlik alanında çalışmaları olmak.
* Kafkas dil ve kültürleri doktor öğretim üyesi ilanı: Lisansını tarih öğretmenliği bölümünde, doktorasını genel Türk tarihi bilim balında tamamlamış, 20’nci yüzyıl Azerbaycan siyasi tarihinin önemli simaları ve Azerbaycan Halk Cumhuriyeti dönemine ait çalışmaları olmak.
* Tekstil mühendisliği doktor öğretim üyesi ilanı: Tekstil mühendisliği lisans derecesine ve malzeme bilimi ve mühendisliği alanında doktora derecesine sahip olmak. İletken polimerler, üç katmanlı iletken
nanokompozitler ve elektromanyetik kalkanlama konularında birincil indekslerde taranan dergilerde yayınları olmak, tekstil mühendisliği alanı ile ilgili ders vermiş olmak.
* Ortadoğu siyasi tarihi ve uluslararası ilişkiler anabilim dalı için açılan doktor öğretim üyesi ilanı: Doktorasını tarih alanında yapmış olmak. Almanya’nın İslam dünyasına ve Osmanlı devletine yönelik stratejileri üzerine çalışmış olmak. Birinci Dünya Savaşı alanında araştırmalar yapmış olmak. İleri düzeyde Almanca biliyor olmak.
Aynı kadro için farklı kriterler
Aynı seviyedeki kadrolar için de farklı kriterlerin belirlenmesi dikkat çekti. Örneğin, eğitim bilimleri bölümü eğitim yönetimi anabilim dalında doktor öğretim üyesi için “Doktorasını Eğitim Yönetimi ve Denetimi alanında yapmış olmak. Çok kriterli karar verme yöntemleri ya da yönetici ruhsal liderlik alanında çalışmaları olmak” kriteri verilirken, aynı bölümün rehberlik ve psikolojik danışmanlık anabilim dalı için adayın doktorasına değil, lisans derecesine dikkat edildi: “Rehberlik ve psikolojik danışmanlık lisans derecesine sahip olmak. Sosyal medya bozukluğu, siber zorbalık, kumar bağımlılığı konularında çalışmaları olmak. Ağ psikometrisi kullanarak çalışmalar yapmış olmak.”
Bir başka örnek de eczacılık meslek bilimleri bölümünden. Farmakognozi anabilim dalı için açılan doktor öğretim üyesi ilanı için “Farmakognozi Anabilim Dalında doktora yapmış olmak. Asteraceae familyası
bitkileri üzerinde çalışmış olmak” şartı verilirken aynı bölümün farmakoloji anabilim dalı doktor öğretim üyesi ilanı için adayın lisans derecesine ve yayınlarına da dikkat edilmiş: “Eczacılık Fakültesi lisans mezunu olmak. Eczacılık Fakültesi Farmakoloji programı doktora mezunu olmak. Diyabet ve Santral Sinir Sistemi hastalıkları konularında SCI kapsamındaki dergilerde yayınları bulunmak. Hücre kültürü teknikleri konusunda eğitim sertifikasına sahip olmak.”
Aynı şekilde temel İslam bilimleri bölümü kelam anabilim dalı için açılan iki doktor öğretim üyesi kadrosu için de farklı koşullara değinilmiş. Birinde “Alanında doktora yapmış olmak, Müteaahhirun dönemiyle ilgili çalışması, Arapça tahkik ve tercümesi bulunmak, Merkezi bir Yabancı Dil (İngilizce) sınavından 85 ve üstü bir puan almış olmak” yazarken diğerinde “Alanında doktora yapmış olmak, bilgi ve varlık üzerine çalışmaları bulunmak, Batı’da alanıyla ilgili en az bir yıl süreyle araştırma tecrübesine sahip olmak” şartı eklenmiş.
Tutarlılık yok
Yine bazı ilanlarda adayların hem yüksek lisans derecesi hem doktora derecesine, bazılarında sadece doktora derecesine değinildiğine, bazılarındaysa hiçbirine değinilmediği görüldü.
Benzer durum yayınlarda da geçerli. Kimi ilanlarda yayınlara dikkat edilirken kimisindeyse değinilmemiş.
Dil şartınaysa bazı ilanlarda değinilmemiş, bazı ilanlarda “İngilizce ders verecek yeterliliğe sahip olmak” veya “İleri düzeyde İngilizce bilmek” yazarken bazı ilanlarda “Merkezi bir yabancı dil sınavından 85 üstü almak” yazılı.