UFUK TANIŞAN
“Ben yatay mimariden yanayım” diyen Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın kurucusu olduğu AKP’nin 14 yıllık yönetiminde İstanbul’da 83 kilometre ‘dikey’ inşaat yapıldı.
Fotoğraflar: Reuters
Erdoğan, geçen cuma günü, “Ben dikey mimariden yana değilim. Ben yatay mimariden yanayım. İnsan, topraktan uzak değil; toprağa yakın olarak yaşamalıdır. Böyle düşünüyorum. Bugünün Türkiye’si, böyle bir çirkinliği, böyle bir nobranlığı asla hak etmiyor” demişti.
Ne var ki Erdoğan’ın belediye başkanlığı yaptığı 1994’ten bu yana, bir hayli ‘söz sahibi’ olduğu İstanbul’da, yüksek irtifalı binaların hem sayısı hem de yükseklik ortalaması arttı. Tıpkı Erdoğan’ın kurucusu olduğu AKP’nin iktidara geldiğinden günümüze kadarki süreçte olduğu gibi…
AKP’nin 14 yıllık döneminde İstanbul’da 1075 adet ‘47 metre veya daha uzun’ bina yapıldı. AKP-öncesi 80 yıllık zamandaki sayı ise 2123’tü. Bu yapıların ortalama yükseklik seviyesi aynı periyotlarda 61 metreden 66 metreye ulaştı. Habere konu 1075 yapının ortalama yüksekliği ise 77 metre.
Toplamı ‘neredeyse’ uzay
2002 ve öncesi İstanbul’undaki yüksek irtifalı binaların toplam uzunlukları 127 kilometreyken son 14 yıldaki yapılar ise 83 kilometreyi buldu. Mesafe, bir diğer deyişle, 110 kilometre olduğu tahmin edilen uzay sınırının ‘hemen yanı.’
Yıl algısıyla bakıldığında 2007’de çoğalmaya başlayan ‘dikey mimari’ 2010’lara gelindiğinde ‘tepe noktası’nı gördü. 2010-2015 arasında her sene 100’den fazla ‘bu tarz’ yapı inşa edilirken rekor 158 binayla 2013 yılına ait. Emporis’in rakamlarına göre sadece geçen sene 22 adet ‘yüksek’ bina yapıldı.
Boğaz ve ötesi
2002’de İstanbul’da 24 adet gökdelen bulunuyordu.
Aynı şurada Boğaz’daki yapılaşmaya dikkat çeken Erdoğan, “Bakıyorsun ki o güzelim Boğaz’da 5, 6, 7 kat binalar. Nerede bunlar? Ön görünümde. Niye? Kararlı bir duruş sergilenmediği için bunlar oluyor. Şimdi bununla ilgili çok ciddi bir Boğaz yasasının yeniden ele alınması, çıkartılması lazım” demişti.
Ancak Boğaz’ın, dolayısıyla da İstanbul’un siluetine en büyük darbeyi de yine özellikle son 10 yılda yükselen gökdelenler vurdu.
AKP öncesi dönemde 24 olan gökdelen sayısı 2016 sonunda 121’i buldu. Erdoğan’ın İstanbul belediye başkanlığına başladığı 1994 yılına kadar ise sadece dört gökdelen inşa edildi. Bir anlamda İstanbul’daki 121 gökdelenin 117’si Erdoğan’ın ‘söz sahibi’ olduğu dönemde yapıldı.
Yıllar baz alındığında en çok gökdelenin 2014’te (21) inşa edildiği gözlemlenirken 2012 (17) ve 2013 (13) yıllarında da çift haneli rakamlara ulaşıldı. 2002 öncesi 3218 metre olan toplam gökdelen uzunluğu ise şu anda 15341 metre.
Not: Haber, inşaat veri tabanı konusunda dünyanın sayılı kaynaklarından biri olarak görülen Emporis’ten toplanan veriler analiz edilerek hazırlandı.
Not (2): Kaynağın bilgilerine ‘saygı göstermek’ adına binaların ‘türleri’ değiştirilmemiştir. Örneğin benzerlerine göre daha yüksek binalar ‘gökdelenler’ yerine ‘yüksek irtifalı yapılar’ bölümünde yer aldı ve buna göre hesaplandı.
